HUKUK KISA DERS NOTLARI VE TERİMLERİ-2

DÜRÜSTLÜK KURALININ ETKİLERİ
Dürüstlük kuralı genel bir ilkedir. Özel hukukun tüm alanlarında uygulanması gerekir. Bu ilke dava sırasında hakim tarafından resen dikkate alınması gerekir. Yasada başka bir sınır bulunmadığı takdirde hakkın kullanılmasının sınırlarını belirlemektedir. 1. Hakların kullanılmasında ve borçların ifasında:. 2. Sözleşmenin yorumunda, yeniden gözden geçirilmesinde, tamamlanması ve değiştirilmesinde,
HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI : kanun hakkın kötüye kullanılmasını korumaz. Şartları ise • Hak sahibinin hakkın kullanılmasında haklı bir yararı bulunmamalı • Hakkın kullanılması başkasına zarar vermeli veya zarar tehlikesi yaratmalıdır. • Hakkın kullanılmasında hak sahibine sağladığı yarar ile başkasına verdiği zarar arasında aşırı dengesizlik olmalıdır. • Hakkın kötüye kullanılmasını yasaklayan özel bir kural olmamalıdır.
HAKKIN KORUNMASI: Bir hak sahibinin hakkı bu hakka uyma zorunda olanlar tarafından ihlal edilince, ortaya hakkın korunması sorunu çıkar.hak sahibi ilk önce karşı taraftan hakkına uymasını talep eder. Ayrıca kişi hakkına kavuşmamadan veya geç kavuşmadan dolayı uğradığı zararların tazminini de isteyebilir. Ancak bu yolla sonuç alınamazsa dava yoluna gidilir. Başlıca dava türleri şunlardır. • Eda davası : davacı karşı tarafı birşey yapmaya birşey vermeye veya bir şey yapmaktan kaçınmaya mahkum edilmesini ister . Eda davası bir hakkın korunması değil bir zararın giderilmesini amaçlıyorsa tazminat davası adını alır . verilen kararı davalı kendiliğinden yerine getirmezse cebri icra yoluna gidilir. • Tesbit davası : bir hukuki ilişkinin mevcut olup olmadığını tesbit etmek için açılan davalardır. İlişkin varlığı tesbit edilmek isteniyorsa müsbet tesbit davası, yokluğu tesbit edilmek isteniyorsa menfi tesbit davası adını alır. • Yenilik doğuran dava : yenilik doğuran hakların kullanılması amacıyla açılan davalardır. Başanma davası.
SAVUNMA İMKANLARI • İtiraz: bir hakkın doğumuna engel olan veya hakkı sona erdiren olayların ileri sürülmasidir. Yargıç itiraz sebebini resen dikkate alır. • Defi : davalı davacının hakkını kabul etmekte fakat özel bir sebebe dayanarak borçlu olduğu edimi yerine getirmeme hakkına sahip olduğunu ileri sürer. Zamanaşımı defidir. Mutlaka hak sahibi tarafında ileri sürülmelidir. Aksi takdirde hakim bunu resen dikkate alamaz.
İSPAT: bir kimsenin iddia ve savunmasında haklı olması yeterli değildir. Ayrıca bunu ispat etmelidir. Her iki tarafta savunma ve iddialarını ispatlamak zorundadırlar.
DAVA ZAMANAŞIMI: genel dava zamanaşımı süresi bu konuda başka bir hüküm bulunmadığı sürece 10 yıl olarak belirlenmiştir.
KİŞİLER HUKUKU Kişi: hak ehliyetine sahip olan varlıklardır. Kişilik: kişinin ehliyetleri, kişilik alanına giren değerleri kişisel durumlarından oluşan bir bütündür. Kişiliğin başlangıcı: gerçek kişilerde sağ ve tam olarak doğduğu andan itibaren başlamasına rağmen hak ehliyeti ana rahmine düştüğü andan itibaren başlar. Kişiliğin sona ermesi: ölüm. Ölüm karinesi; bunun iki koşulu vardır.1- ölümüne kesin gözüyle bakılacak olay içinde kaybolma 2- cesedin bulunamaması. gaiplik( kayıplık) :1- kişinin ölümüne muhtemel olası gözle nakmayı gerektirecek bir olay içinde kaybolması veya kişiden uzun zamandır haber alınaması. 2- ölüm tehlikesinden enaz bir yıl veya gaibin son haberinden beş yıl geçmiş olması. 3-Mahkemenin gaiplik kararı vermiş olması . ancak gaipliğe hükmolunan kimsenin, hakim tarafından evliliğinin feshine karar verilmedikçe, gaibin karası ve kocası evlenemez.
TÜZEL KİŞİLER Belli bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulmuş ve bağımsız bir kişiliğe sahip, hak ve borçlara ehil olma iktidarı hukuk düzeni tarafından tanınmış kişi ya da mal topluluklarına tüzel kişi denir.
Yapılarına göre tüzel kişiler: • Kişi toplulukları ( dernek, şirket, sendika.s.parti, kulüp vb) • Mal toplulukları Tabi oldukları hukuk kurallarına göre • Kamu tüzel kişileri • Özel hukuk tüzel kişileri
Tüzel kişiliğin başlangıçı: • Serbesti sistem ( derneklerde) • Müsaade sistemi ( A.Ş LTD) • Tescil sistemi ( vakıflarda) Tüzel kişiliğin sona ermesi: • Kamu tüzel kişileri : yasayla kuruldukları gibi yine yasayla kaldırılırlar. • Özel hukuk tüzel kişileri : ya kendiğinden infisah ederler yada yetkili makamın kararıyla fesih edilirler.
DERNEKLER : kazanç paylaşımı dışında yasalarla yasaklanmamış belirli ve ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere, en az yedi gerçek kişinin bilgi ve çalışmalarını sürekli olarak birleştirmek süretiyle oluşturdukları tüzel kişiye dernek denir. Dernekler dernek tüzüğünün yerel mülki amirliğe verilmesi ile kişilik kazanır. Zorunlu organları şunlardır.
• Genel kurul (dernek üyelerinin toplanması) • Yönetim kurulu ( G.Kurul tarafından seçilen en az 5 asıl ve 5 yedek üyeden oluşur) • Denetleme kurulu (G.Kurul tarafından seçilen en az 3 asıl ve 3 yedek üyeden oluşur) VAKIFLAR : belli bir amaca özgülenmiş mal topluluklarına vakıf denir. HAK EHLİYETİ : kişilerin haklara ve borşlara sahip olabilme yetenegidir. Bu na medeni haklara sahip olma ehliyetide denir. Kişi olmakla eş anlamlıdır. Bununla ilğili iki temel ilke vardır. 1. genellik ilkesi: herkes hak ehliyetine sahiptir. 2. Eşitlik ilkesi: kanun çerçevesinde herkes hak elde etmede ve borç altına girmekte eşittir. Kanunun yaş,cinsiyet, nesep,sağlık,yabancılık gibi nedenlerle bunu kısıtlaması eşitlik ilkesini zedelemez. Hak ehliyeti bakımından eşitlik aynı durumdaki kişiler arasındaki eşitliği ifade eder. Tüzel kişilerde gerçek kişiler gibi hak ehliyetine sahiptir. FİİL EHLİYETİ: fiil ehliyeti bir kişinin bizzat kendi fiilleriyle hak sahibi olması ve borç altına girebilmesi yeteneğidir.hak ehliyetinden farkı aktif bir ehliyet olmasıdır. Bundan dolayı buna medeni hakları kullanma ehliyetide denir. Başlıca şartları şunlardır. 1. Temyiz kudreti ( sezginlik) : fiil ehliyetinin en önemli koşuludur. Bu koşul yoksa kişi tam ehliyetsizdir. Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı yada akıl zayıflığı veya sarhoşluk vb sebeplerden birisi ile makul suretle hareket ekmek iktidarından yoksun olmayan herkes sezgin sayılır. Makul suretle davranma yeteneğinin olması gerekti ortaya çıkmaktadır. 2. Rüşt ( erginlik): 18 yaşını doldurmuş kişi rüşt sayılır. Ancak evlenme kişiyi reşit kılar evlenme rüştü, ancak 15 yaşını doldurmuş kişi kendi isteği ve anababasının muvafakatı ile asliye hukuk mahkemesi tarafından reşit kılınabilir. Kazai rüşt/yargısal rüşt, ancak kişi ister evlenme ile isterse ana ve babasının izniyle rüşt olsun 18 yaşını doldurmadıkça dernek kuramaz. 3. Kısıtlı olmamak (hacir altına alınmış olmamak): yasada sayılan hacir sebeplarinden birirnin bulunması halinde kişinin ehliyeti sınırlanır ve kendisine bir vasi atanır. Bunlar ; akıl hastalığı , akıl zayıflığı, israf, kötü hal, kötü idare, ayyaşlık, bir yıldan fazla hürriyeyi bağlayıcı cezalar.
FİİL EHLİYETİNİN KAPSAMI
• Hukuki işlem ehliyeti: kişinin bizzat kendi fiilleriyle hukuki işlemler yaparak hak ve borç altına girebilmesi için, tam fiil ehliyetine sahip olması gerekir. • Haksız fiil ehliyeti : kişinin haksız fiilden sorumlu tutulabilmesi için kusurlu olması gerekir. Kusur, irade unsurunu şart koşar. Yani kişinin temyiz kudretine sahip olması gerekir.
FİİL EHLİYETİ BAKIMINDAN KİŞİLERİN GRUPLANDIRILMASI • Tam ehliyetliler: Temyiz kudretine sahip( sezgin), rüşt ( erginlik) ve kısıtlanmamış olmaları gerekir. Bunlar kendi başlarına hertürlü hukuki işlemleri yapabilirler. • Sınırlı ehliyetliler: Bunlar tam ehliyetliler gibi her üç koşulada sahip olmasına rağmen yaptıkları bazı işlemlerin geçerli olabilmesi için ya belirli bir makamın veya kendilerine atanmış olan kanuni müşavirin onayı gereklidir. Bunlar evli kadınlar ile kendilerine kanuni müşavir tayin edilmiş kişilerdir. • Tam ehliyetsizler: Temyiz kudretine sahip( sezgin) olmayan kişilerdir. Bunlar ne kendileri nede yasal temsilcilerin izniyle hiçbir hukuki işlem yapamazlar. Yaptıkları işlemler batıldır yani kesin hükümsüzdür. Bu kişilerin hukuki işleri yasal temsilcileri yaparlar. Ancak bazı işleri yasal temsilcileri bile yapamaz. Kişinin malını bağışlayamaz onun adına kefalet yapamaz. İrade sahibi olmadığından haksız fiil sorumluluğuda yoktur. Tek istisnası vardır hakkaniyet sorumluluğu yani hakkaniyet gerektiriyorsa kişi tam ehliyetsizde olsa hakim, temyiz gücüne sahip olmayan kişiyi ,kısmen veya tamamen tazminatla sorumlu tutabilir. • Sınırlı ehliyetsizler : temyiz kudretine sahip olmakla birlikte reşit olmayan veya kısıtlı olan kişilerdir. Buların hukuki ilem yapma durumları üçe ayrılır. 1. kendi başlarına yapabilecekleri işlemler: kendilerine ivazsız yani karşılıksız kazandırma sağlayan işlemleri ve kişiye sıkı bir biçimde bağlı olan hakları tek başına kullanabilirler.bunlar için yasal temsilcilerin iznini almalarına gerek yoktur. 2. yasal temsilcilerin yapacağı veya yasal temsilcilerin iznizyle yapavağı işlemler: ivazsız kazandırma veya kişiye bağlı hakların dışında kalan işleri yasal temsilcileri veya yasal temsilcilerin izniyle yapabilirler. Yasal temsilci tarafından işlem yapılmadan önce onay verilmişse izin, sonradan verilmişse icazet olur. Bu kişi yasal temsilcinin iznini almadan işlem yapmışsa hükümsüzdür. Ancak yasal temsilci icazet verirse geçerli olur. 3. yasak işlemler: bunları ne sınırlı ehliyetsiz nede yasal temsilcisi yapabilir. Sınırlı ehliyetsizler irade sahibi oldukları için haksız fiil sorumlulukları vardır.
HISIMLIK Kan bağından yada yasada belirtilen hukuki işlemlerden doğan ve hukuk düzeninin kendisine sonuç bağladığı yakınlık ilişkisidir.
• Kan hısımlığı : birbirinin soyundan veya ortak soydan gelenler arasında olan hısımlık bağıdır. Kan hısımlığının derecesi kişilerin sayısıyla belle edilir. Yani doğumların sayısı hısımlık derecesini belirler. 1. usul füru ( altsoy-üst soy) hısımlığı: birbirinin soyundan gelenlerin hısımlığıdır. Bunun bir sınırı yoktur. Bu aşagı ve yukarı sınırsız olarak uzar gider . buna düz cizği hısımlığıda denir. Dede, torun , anne. Büyükanne 2. Civar ( yan soy) kan hısımlığı: ortak soydan gelenler arasında olan hısımlık bağıdır. Amca, hala, kardeş.
• Hukuki işlemlerden doğan hısımlık 1. evlenmeden doğan hısımlık 2. Evlat edinmeden doğan hısımlık. Sadece evlat edinen ile evlat arasında hısımlık bağı kurulur. Evlatlık oprtadan kalkarsa hısımlık sona erer.
HISIMLIĞA BAĞLANAN HUKUKİ SONUÇLAR
• Evlenme engeli • Nafaka yükümlülüğü • Mirascı sıfatının kazanılması • Hakimin davaya bakmaktan kaçınması ve tanıkların tanıklıktan çekilmesi • Şirket toplantılarında oy hakkından yoksunluk
İKAMETGAH
İkametgah hukuk açısından son derece önemlidir. Örneğin bir kişiye dava açılabilmesi veya dava ile ilğili bildirimlerin yapılabilmesi için kişinin adresinin olması gerekir.ancak kişinin ilişkilerin merkezileştigi veya süreklilik arzettiği yerler kişinim ikametgahı olarak kabul edilir. Bir kimsenin ikametgahı oturmak niyetiyle yerleştiği yerdir. Bir kimsenin aynı anda birden fazla ikametgahı olamaz. İkametgahınm tekliği ilkesi. Kişinin mutlaka ikametgahının olması gerekir. Kişi ya bir yeri kendisine ikametgah olarak seçer yada yasa bir yeri onun ikametgahı olarak varsayar.ikametgahın zorunluluğu ilkesi
Başlıca ikametgah türleri şunlardır. • İradeye bağlı ikatgeh: bunun iki unsurun olması gerekir. 1. subjektif unsur( yerleşme niyeti): yerleşmek maksadı iş ve aile ilişkilerin merkezini orada toplamasından anlaşılır.kişinin iş ve aile ilişkileri farklı yerlerdeyse aile ilişkilerine öncelik tanınır. 2. objektif unsur ( çok az süreli oturmak): kişinin bir yerde geçici olarak kalması o yerin ikametgahı olarak kabulünu gerektirmez. Hastaneye , güçsüzler yurduna girmek, hapishaneye konulmak. Okumak için bir yere gitmek.
İKAMETGAHIN ÖNEMİ
• Usul hukuku açısından: yetkili mahkemeyi belirleme açısından önem taşır. Genel kural olarak davanın davalının ikametgahının bulunduğu yerde açılmasıdır. • Borçlar hukukunda : ifa yeri bakımından önem taşır. Her borç doğomu zamanında borçlunun ikametgahında fakat para borçları alacaklının ikametgahında ifa edilir. • İcra ve iflas hukuku açısından : yetkili icra ve iflas dairelerini belirlemede önem taşır. • Tebliğat hukuku açısından: adreste tebliğat usulu kabul edilmiştir. buna göre en son adrese tebliğat yapılır. Kişi adreste bulunmazsa o zaman kendisi ile birlikte oturduğu aile etrafına tebliğat yapılır. Mesala apartman kapıcısına yapılan tebliğat geçersizdir. Bu kişilerin 15 yaşından küçük olmamaları ve ehliyetsiz bulunmamaları gerekir. Tebliğin yapıldığı sırada orada mevcut değillerse veya tebliğat almaktan kaçınırlarsa tebliğ memuru evrakı o yerin muhtar veya ihtiyar heyeti veya meclis üyesinden birne veya zabıta amir veya memuruna teslim eder.ve bu teselsüme ait bilgiler ilğilinin adresindeki kapıya yapıştırılır. Bu tarih tebliğ tarihi sayılır. Adresi meçhul olan kişilere ilan yolu ile tebliğat yapılır. VUK üç türlü tebligat vardır.
1. vergi dairesine tebligat 2. adreste tebligat 3. ilan yolu ile tebligat
BORÇLAR HUKUKU
Borç ilişkisi: alacaklı ve borçlu arasındaki öyle bir hukuki ilişkidirki borçlu alacaklı karşısında bir şey vermek, bir şey yapmak ve bir şey yapmaktan kaçınmakla yükümlüdür. Borç ilişkisinin üç unsuru vardır. 1. Alacaklı: borçludan bir edimde bulunmasını isteme hakkına sahip olan taraf ( aktif süje) 2. Borçlu : borç ilişkisinde alacaklı karşısında bir edimde bulunmakla yükümlü olan taraf 3. Edim : borç ilişkisinin konusudur. Olumlu ( verme ,yapma ) olumsuz ( yapmama tarzda) olabilir. Edimin belli veya hiç değilse belirlenebilir olaması gerekir. Ayrıca edim hukuka ahlak ve adaba aykırı veya imkansız olmamalıdır.
Sorumluluk: birç borç ilişkisinde kişinin edimi ifa etmemesiden dolayı malvarlığına el kanolabilir. Burada malvarlığı ile sorumluluk esastır. Borçlu kural olarak malvarlığı ile sınırsız sorumdur. Ancak istisnaen, borçlunun sorumluluğu yasa ile belli mallarla ve belli miktarlarla sınırlandırılmış olabilir. HUKUKİ İŞLEMLER Hukuki işlem: hukuki sonuç doğurmaya yönelmiş irade açıklamalarıdır. İrade açıklamaları : iradenin herhangi bir nedenle dış aleme aktarılmasına denir. İrade açık veya örtülü bir biçimde yapılmış olabilir her ikiside sonuç bağlar. Kişi iradesini şüpheye maruz kalmayacak biçimde açıklamışsa irade beyanı söz konusudur. Bu na karşılık davranıştan hal ve şartlardan anlaşılıyorsa örtülü irade beyanı söz konusudur. Susma örtülü bir kabul sayılmaz. Çünkü hiç kimse kendisine yapılan bir teklife hukuken cevap vermek zorunda değildir. Ancak bazı durumlarda susmak örtülü beyan kabul edilir. ‘teklifte bulunan kimse uygun şartlarda işin özel niteliğinden gerekse durumun gereklerinden dolayı karşı tafaın kabul beyanını beklemek zorunda olmayıp da teklif uygun bir süre içinde reddeolunmamış ise, sözlezme gerçekleşmiş demektir. Bu durumda karşı tarafın susması örtülü bir kabul beyanı sayılacaktır.
Hukuki sonuç: hukuki işlemin meyda gelmesi için irade açıklamaların yanında bu iradenin hukuk düzenince tanınması gerekir.
HUKUKİ İŞLEMLERİN TÜRLERİ 1. Tek taraflı ve çok taraflı işlemler: sözleşme ve kararlar 2. borçlandırcı ve tasarruf işlemleri : satış ve satış bedelinin ödenmesi 3. sağlararası ve ölüme bağlı işlemler: 4. ivazlı ve ivazsız işlemler 5. sebebe bağlı ve bağlı olmayan işlemler
SÖZLEŞME: İki tarafın karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarıyla meydana gelen hukuki işleme sözleçme denir. Sözleşme iki taraflı hukuki işlemdir. Sözleşmede şekil serbestis ilkesi geçerlidir. Sözleşmede ilk irade beyanı icap ikincisine ise kabul denir.
SÖZLEŞME YAPMA VAADİ ( ÖN SÖZLEŞME)
Bir sözleşmenin ileride yapılması mecburiyetini doğuran sözleşmelere, sözleşme yapma vaadi veya ön sözleşme denir. Bundan sözedilebilmesi için daha sonra yapılacak sözleşmenin borçlandırıcı işlem niteliğini taşıması gerekir. Ön sözleşmenin geçerli olabilmesi için ileride yapılacak sözleçmenin esaslı unsurlarını içermeli eğer yasa bunu bir şekle bağlamışsa bu şekle uyularak yapıldığı zaman geçerli olur.ön sözleşme asıl sözleşmenin yapılmasını isteme hakkı verir. Karşı taraf sözleşme yapmaktan kaçınırsa kişi mahkemeye verir mahkemenin verdiği karar kaçınan tarafın irade beyanı yerine geçer. Örnek: taşınmaz satış vaadi sözleşmesi.
SÖZLEŞMEDE İRADE İLE BEYAN ARASINDAKİ UYGUNSUZLUK HALLERİ
Sözleşmelerdeki irade beyanlarının birbirine uygunluğu sözleşmenin geçerli olaması için yeterli değildir. Kişilerin iç irade bayanlarınında buna uygun olması gerekir. İç iradeler uymuyorsa bu nedenle iptali istenebilir. Hata, hile , korkutma nedeniyle irade ile beyan arasında istenmeden meydana gelen uygunsuzluk hallerine, irade fesadı halleri denilmektedir. Bunların dışında irade ile beyan arasındaki uygunsuzluk kasten bilerek meydana gelmiş olabilir. Bunun en önemlisi muvazaadır. Muvazaa : tarafların üçüncü kişileri aldatmak amacıyla gerçek iradelerine uymayan bir işlem yapmaları ve görünürdeki bu işlemlerin kendilerini bağlamayacağı konusunda anlaşmalarıdır. İki türlü mavazaa vardır. Birncisi gerçek iradelerine uymayan işlem yapmaları ve görünürdeki bu işlemin kendilerini bağlamayacağı konusunda anlamaları adi mavazadır. İkincisi ise gerçek iradelerine uyan işlemi görünürdeki bir işlemin altına gizlemeleridir. Buna katmerli nisbi mavazaa denir. Her iki mavazaada geçersizdir. Ancak nisbi muvazaada gerçek irade beyanları söz konusu olduğu için yasanın aradığı diğer geçerlilik şartları sağlanmış olmak kaydıyla geçerli olur. Muvazaayı hakim kendiliğinden dikkete alır.
İrede fesadı halleri: Hata: sözleşmenin taraflarından birisi yanılarak gerçek iradesine uymayan bir beyanda bulunmasıdır. Ancak esaslı hatalara düşene sözleşmeyi iptal hakkı verilir. Bunlar, malın niteliğinde hata, şahısta hata, konusunda hata, ve miktarda hata halleridir. Bunların dışında saik hatada vardır hem objektif hem de subjektif açıdan kişi bu hataya düşmeseydi bu sözleşmeyi imzalamazdı anlamında olmadır. Bu durumda sözleşmeyi iptal hakkı tanınır.
Hile: sözleşmenin taraflarından biri diğerini yanıltmış olma halidir. Bu durumda yanılma hatası esaslı olmasa bile yanıltılan kişi sözleşmeyi iptal edebilir.
Korkutma : yapmak istediği bir sözleşmeyi kendisine ve yakınlarına bir zarar vereceği teddidi altında sözleşme yapılmışsa ortada bir korkutma hali vardır. Korkutma fiilini üçüncü kişi işlemiş olsa bile sözleşme iptal edilebilir.
Sözleşmelerde hükümsüzlük ( iptal kabiliyeti )
• butlan ( kesin hükümsüzlük) : belli bir sakatlık sebebiyle baştan itibaren kendisine bağlanan hukuki sonuçları doğurmayan ve geçerli hale getirilmeyen işlemlerdir. Başlıca sebepleri şunlardır. 1. tam ehliyetsiz olma 2. şekle aykırılık 3. muvazaa 4. sözleşmenin konusunun emredici hükümlere, kamu düzenine kişilik haklarınaaykırı veya imkansız olması. Bunlar her ne şekilde olursa olsun geçerli hale getirilemezler. Butlandır. Butlan sebebi ortadan kalksa bile geçerli olmazlar. Sözleşmenin yeniden yapılması gerekir.
• İptal kabiliyeti: iptal hakkının kullanılması ile sözleşme kesin olarak hükümsüz hale gelir. Bu işlemlere fesedilebilen sözleşmeler de denilebilir. İptal hakkı sahibi sözleşmeye baştan itibaren bağlı değildir. Buna karşılık karşı taraf sözleşmeye bağlıdır.İrade fesadına uğrayan taraf hata ve hile de öğrendiği tarihten , korkutmada tehlikenin ortadan kalkmasından itibaren 1 yıl içinde iptal hakkını kullanmak zorundadır. Aksi takdirde sözleşmeye icazet vermiş sayılır. Ve sözleşme bağlayıcı hale gelir. Fesih hakkını kullanırsa sözleşme baştan itibaren geçerli hale gelir. Kişi iptal hakkını kullanmazsa hakim bunu kendiliğnden dikkate alamaz.
HAKSIZ FİİL : bir kişinin hukuka aykırı bir davranışla kasten veya ihmal sonucu bir kişiye zarar vermesidir. Başlıca unsurları şunlardır. • Hukuka aykırı fiil • Zarar • Kusur • Nedensellik bağı (illiyet bağı)
SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME : bir kişinin malvarlığında haklı bir sebep olmaksızın diğer kişinin malvarlığı aleyhinde meydana gelen zenginleşmedir. Başlıca unsurları şunlardır.
• Zenginleşme • Fakirleşme • Nedensellik bağı • Haklı bir sebebin bulunmaması Sebepsiz zenginleşmeden doğan borç geri verme borcudur.zenginleşmenin konusu tüketilmiş veya aynen iadesi mümkün değilse iadenin konusu zenginleşmenin nakdi karşığı olur. Fakat bu borcun kapsamı zenginleşme miktarını aşamaz.
İFA YERLERİ Aksi kararlaştırılmadığı takdirde • Para borçları: alacaklının ikametgahında • Parça borçları : sözleşme yapılırken o şeyin bulunduğu yerde. • Diğer tüm borçlar borçlulun ikametgahında ifa olunur.
ALACAKLININ TEMERRÜDÜ
Alacaklının haklı bir neden olmaksızın borçlulun edimini reddetmesidir. Yani ifa borçlu tarafından usülüne uygun olarak alacaklıya sunulmalı ve alacaklı ise haklı bir neden olmaksızın bunu reddetmesidir. En önemli sonuçları tevdi ve sözleşmenin feshidir. Eğer borcun konusu bir şeyin teslimi ise tevdi ile borçlu borcundan kurtulabilir. Bunda ancak başkasına teslimi mümkün olan edimlerde söz konusu olabilir. Bir şeyin nereye tevdi edileceğini ifa yerindeki yargıç belirler. Eğer buna karşılık borcun konusu bir şeyin teslimi değilse, borçlu –borçlunun temerrüdü kurallarına göre-sözleşmeyi fesedebilir.

BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ
İfası mümkün ve muaccel bir borcu ifa etmeyen borçlu ifada gecikmiş sayılır. Bu gecikme bazı şartların varlığı halinde borçlunun temerrüdü olarak nitelendirilir. Bu şartlar şunlardır • Borcun muaccel olması: yani borcun ifa zamanının gelmiş olması gerekir. Ancak burada borçlu ifadan kaçınmak konusunda bir defi hakkına sahipse, bu hakkını ileri sürerek temerrüde düşmekten kurtulabilir. • Borçlunun temerrüde düşmesi için sadece borcun muaccel olması yeterli değildir. Ayrıca alacaklının borçluya borcunu ödeme konusunda ihtar yapmış olması gerekir. Tacirler arasında ihtarların noter aracılığı ile taahhütlü mektupla yada telgrafla yapılması gerekir. Ancak ifa günü tarafların anlaşması ile belirlenmiş ise ihtara gerek yoktur. Burada borçlunun kusuru hiç bir rol oynamaz. Sadece temerrüdün bazı sonuçları için önem taşır.
Başlıca iki tana sonucu vardır. 1- gecikme tazminatı 2- kaza halinde sorumluluk
BORCU SONA ERDİREN DURUMLAR
1. İFA : sözleşmede belirtilen borcun ödenmesi veya edimin yapılmasıdır. 2. İBRA: alacaklının borçluyla yaptığı sözleşmeyle alacagından vazgeçerek, borçluyu borçtan kurtarmasıdır. 3. YENİLEME: yenileme ile mevcut bir borç yeni bir borç meydana getirilerek sona erdirilir.başlıca şartları şunlardır. • Geçerli bir borcun varlığı • Yeni bir borcun ortaya çıkması • Tarafların yenileme niyetinin olması 4. TAKAS: Takasın başlıca unsurları şunlardır. 1- taraflar birbirlerinden alacaklı olmalıdır. ( karşılıklı borç) 2- tarafların alacaklarının konusu aynı olmalıdır. 3-borçların muaccel olması gerekir. 4 – takastan feragat edilmiş olmamalıdır. Takastan feragat eden kişi takas beyanında bulunamaz. takas beyanı takas hakkı doğduktan sonra ve sonaermeden önce yapılmalıdır. Borcunu ödeyen kişi takas beyanında bulunamaz. takas halinde borçlardan az olan tutarında borç sona ermiş sayılır. Eğer bu borçlardan birisi faiz işleyen borç ise faiz işlemesi takas tarihinde durur. 5. ZAMANAŞIMI.: Hak kazandırıcı ve hak düşürücü olarak iki ayrı anlamda kullanılır. Hak düşürücü zamanaşımın şartları 1-alacağın zamanaşımına tabi olması 2- zamanaşımı süresinin geçmesi ( normal zamanaşımı süresi on yıldır.) daha uzun ve daha kısa zamanaşımı süreleride sözkonusu olabilir. Hak düşürücü süre zamanaşımından farklı olarak hakkın kanun veya sözleşme ile belirlenen süre içinde kullanılmaması, doğrudan doğruya hakkın sona ermesidir. Hak düşürücü süreyi hakim kendiliğinden dikkate almasına rağmen zamanaşımı süresini hakim kendiliğinden dikkate alamaz. 6. KUSURSUZ İMKANSIZLIK ( İFA İMKANSIZLIĞI): İfa imkansızlığı mevcut bir borcun ifasının cebri icra yoluyla elde edilemeyecek hale gelmesidir. İfa imkansızlığı borçlunun kusuru olmadan meydana gelmişse borç sona erer. 7. ALACAKLI VE BORÇLU SIFATLARININ BİRLEŞMESİ

ALACAĞIN TEMLİKİ: alacağı devreden ile alacağı devralan arasında yapılan bir sözleşme ile alacağın, alacağı devralana geçirilmesini ifade eder. Borçlu temlik sözleşmesinin dışındadır. Yani bu ilişkide eski alacaklı borç ilişkisinden çıkmakta onun yerini yeni lacaklı almaktadır. Başlıca şartları şunlardır. • Yazılı temlik sözleşmesi: Temlik sözleşmesi yazılı olmalıdır. Ve bunda temlik edenin imzasının olması yeterlidir. • Alcağın temlikin kanun ve sözleşme hükümlerine göre yasaklanmamış olması gerekir.
Alacağın temliki temlik edenin şahsına özgü hükümler dışındaki öncelik ve yan haklarınıda içerir. Ayrıca işlemiş faizlerde alacakla birlikte devredilmiş sayılır. Alacağın temliki borçlunun rızası alınmadan yapılır. Fakat temlik sonucunda borçlunun durumu eskiye nazaran kötüleşmemelidir. Bu nedenle borçlu temliki öğrendiği tarihten itibaren eski alacaklıya karşı ileri sürdüğü tüm itiraz ve defileri yeni alacaklıya karşı ileri sürebilir. Eğer borçlu temlik edene karşı muaccel bir alacağa sahipse, bu alacağını, yeni alacaklıya karşı borcuyla takas edebilir. Böylece takasta karşılıklılık esasından vazgeçilmektedir. Temlik bir bedel karşılında yapılmışsa alacağı devralan kimse, temlik zamanında ancak alacak hakkının varlığını garanti etmiş olur. Fakat ayrıca taahhüt etmiş olmadıkça borçlunun ödeme gücünden sorumlu değildir.
MÜTESELSİL BORÇLULUK. Borçlular arsındai tesesül, borçlulardan her birinin sözleşme vaya yasa gereği borcun tamamından sorumlu olduğu, fakat borçlulardan herhangi birinin ödemesiyle diğerlerininde borçtan kurtulduğu birlikte sorumluluk halidir. Ticaret hukukunda müteselsil sorumluluk karinesi yoktur. Alacaklı, borçlular arasındaki teselsülün varlığını kanıtlamak zorundadır. Teselsül halinde alacağın tamamı borçlulardan herhangi birinden istenebilir. Herhangi biri öderse diğerlerininde borcu sona erer. Ancak müteselsil borçlulardan biri diğerlerinin durumunu ağırlaştıramaz. Faiz öngörmesi gibi..vb. yasada aksi bir çözüm getirilmedikçe borçlular yapılacak ödemeyi eşit olarak üstlenmek zorundadırlar. Bu paydan fazlasını ödeyen borçlu diğerlerine rucu edebilir.
İSİMLİ TİPİK SÖZLEŞMELER
• Devir borcu doğuran sözleşmeler • Kullandırma sözleşmeleri • İşgörme sözleşmeleri • Saklama ( muhafaza sözleşmeleri) • Teminat sözleşmeleri • Sonuçları talih ve tesadüfe bağlı sözleşmeler • Ortaklık sözleşmeleri
İSİMSİZ TİPİK SÖZLEŞMELER
KEFALET AKDİ Kefalet akdi ile kefil, asıl borçlunun alacaklısına karşı borcun edasına tekeffül etmektedir. Üç köşeli ilişki mevcuttur. Borçlu, kefil, alacaklı. Kefaletin nitelikleri şunlardır. • Ferilik: kefaletin asıl bir borca bağlı olmasıdır. Asıl borç sona erirse kefalette sona erer. • Talilik: kefalet talidir yani ikinci plandadır. Birinci planda asıl borçlu vardır. • İvazsızlık: kefalet akdi, kural olarak kefile yükümlülük yükler. Kefalet akdinin geçerli olması için, geçerli asıl bir borcun olmalı ve kefalet akdinin geçerli bir şekilde yapılmış olması gerekir. Kefalet senedinde kefilin sorumlu olabilecegi azami miktar belirtilmelidir. Bunlar kefili korumak amacıyla yapılan uygulamalardır.
Başlıca kefalet türleri şunlardır.
Adi kefalet: adi kefalette asıl borçlu takip edilmeden kefile müracaat edilemez. Bu kefalette kefile açıkca müteselsil olarak bir borç altına girdiği belirtilmez
Müteselsil kefalet : adi kefatten farkı asıl borçluya gidilmeden doğrudan doğruya kefile müracaat edilebir. Kefil , tartışma ve rehnin paraya çevrilmesi defi lerini ileri süremez.daha doğrusu bu haklarından feragat etmiştir.
Birlikte kefalet: birden fazla kişinin aynı anda aynı borca kefil olmasıdır.
Kefile kefalet: kefik,daha önce kefil olmuş veya olacak kimsenin borcuna tekeffül etmektedir. İlk kefil ise borçlu konumundadır.
Rücua kefalet: ilk kefile karşı asıl borçlunun ödeme gücünü tekeffül etmektedir.
ÖDÜNÇ ( KARZ)
Karz bir akittir. Karzla ödünç veren bir miktar para ve diğer bir misli şeyin mülkiyetini ödünç alana verir. Ödünç alan ise aynı miktarda ve aynı nevide şeyleri geri vermekle mükellef olur. Başlıca unsurları: • Ödünç verilecek bir miktar para veya eşya • Ödünç konusu şeyin mülkiyetinin ödünç alana geçmesi • Ödünç alanın, aynı şey ve nevıden geri verme borcunun var olması
Adi karzda faiz ödenmesi için bunun açıkca belirtilmesi gerekir. Buna karşılık ticari karzda faiz ödenmesi kararlaştırılmamış olsa bile faiz ödenmesi gerekir.
TİCARET HUKUKU
TİCARİ İŞLETME
Ticaret sicili nizamnamesine göre ticari işletmenin unsurları • Gelir sağlamanın amaç edinilmesi • Faaliyetlerinin devamlılık arzetmesi • Esnaf faaliyetlerinin sınırının aşılması • Faaliyetlerinin bağımsız olması
TK’na göre şunlar ticari işletme sayılır. • Ticarethane • Fabrika • Ticari şekilde işletilen ve faaliyetleri esnaf sınırları aşan diğer müesseseler.
Ticari işletmenin merkezi idari ve ticari faaliyetlerinin yürütüldüğü yerdir. Şubenin ise belli başlı unsurları şunlardır. • Şube merkezle aynı ve gerçek tüzel kişiliğe sahip olmalıdır. • Şube iç ilişkilerinde merkeze bağlıdır. • Şube dış ilişkilerinde bağımsızdır. • Şube ile merkez arasında mutlaka mekan farklılığı vardır.
Şube olmanın hukuki sonuçları şunlardır. • Her şube kendi merkezinin ünvanını şube olduğunu belirterek kullanır. • Merkezi Türkiyede bulunan şubeler de bulundukları yerin ticaret siciline tescil ve ilan olur. • Her şube ticaret ve sanayi odasına kaydolur. • Şubenin taahhütleri açısından şubenin bulunduğu yer ifa yeri sayılır ve burada dava açılır.
TACİR: bir ticari işletmeyi kısmende olsa kendi adına işleten kimsedir. Tacir olmanın başlıca unsurları şunlardır. • Bir ticari işletmenin varlığı: Ancak kanun bazı durumlarda üçüncü kişilerin korunması açısından ticari işletmesi olmayan kimseleri de tacir gibi sorumlu tutar. • Ticari işletmenin işletilmesi: işletmenin kurulup açıldığı ilan yolu ile veya ticaret siciline kayıt ile ilan etmiş kişi tacir sayılır. • Ticari işletmenin kısmende olsa o kişi adına işletilmesi: kanuni temsilciler tacir sayılmaz. Tacir sıfatı temsil edilen kişinindir. Ancak cezai sorumluluk kanuni temsilciye aittir.
TACİR OLMANIN SONUÇLARI 1. İflas tabi olmak 2. Ticaret ünvanı kullanma zorunluluğu 3. Tescil zorunluluğu 4. Ticari defter tutma zorunluluğu 5. Basiretli iş adamı gibi davranma yükümlülüğü 6. Tacirler arasında ihtar ve ihbarların şekle bağlı olması 7. Ticaret karinesi 8. Ücret ve faiz isteme hakkı 9. Fatura ve teyit mektubu 10. Ücret ve cezanın indirilmesini isteme hakkının olmayışı 11. Tacirler hakkında ticari örf ve adet kurallarının uygulanması
TESCİL: kural olarak talep üzerine yapılır. Tescil talebi, ilğililer veya temsilcileri yahut hukuki halefleri tarafından yetkili sicil memurluğuna yapılır. Tescil talebi dilekçe ile olur. Tescil talep süresi onbeş gündür. Ticaret sicil memurluğunun yetki çevresi sınırları dışında oturanlar için 1 aydır. Sicil memurun görevleri: tescil için aranan gerekli koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğini araştırmakla yükümlüdür. Tüzel kişilerin tescilinde şirket ana sözleşmesinin emredici kurallara aykırı olup olmadığını ve yasanın zorunlu kıldığı hususları içerip içermediği araştırılır. Ayrıca tescil edilecek konuların üçüncü kişileri yanıltmaması ve kamu düzenine aykırı olmamalıdır.
Aleniyet kamuya açıklık: herkes ticaret sicilin içeriğini ve dairede saklanan tüm senet ve evrakları inceleyebileceği gibi, bunların onanmış suretlerini de isteyebilir.
Tescilin üçüncü kişiler hakkında etkisi
Tescil ilan tarihinden sonra üçüncü kişiler kendilerine karşı hüküm ifade eden bu kayutları bilmediklerini yönünde iddiada bulunamazlar. Olumlu etki. Tescil gerektiği halde tescil edilmemiş veya tescil edildiği halde ilan edilmemiş olan bir husus, ancak bunu bildiklerini kanıtlamak şartıyla üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilir. Olumsuz etki. Tescil ve kayıt için kötüniyetle gerçege aykırı beyanda bulunanlar hakkında cezai hükümler vardır. Ayrıca aykırı tescilden dolayı zarar görenlerin tazminat davası açma hakkı vardır. Üçüncü kişiler tescille ilğili uğradıkları zararlar dolayısı ile hazineye karşı tazminat davası açabilirler. Hazine daha sonra kusuru oranında sicil memuruna rücu eder.
Ticaret Ünvanı: tacirin ticari işlerinde kullandığı addır.her tacir ticari işletmesine ait işlemleri ticaret ünvanı ile yapmak ve bu ünvan altında imzalamak zorundadır. Her tacir ticari işletmesini açtığı günden itibaren enaz 15 gün içinde ticari işletmesinin seçtiği ticaret ünvanını işletmenin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil ve ilan ettirmelidir. Ticaret ünvanı bir çekirdek birde ek kısımdan oluşur. Çekirdek kısmı örnek: ali koç ( çekirdek) tuhafiye magazası (ek) kollektif şirketlerde çekirdek kısmında en az bir ortağın adı ve soyadı yer alır. Ali koç ( çekirdek) yayıncılık (ek) koll.şrkti (çekirdek). Komandit şirketlerde çekirdek kısmında okamandite ortaklardan en az birinin adı ve soyadı yazılır. Fakat komanditer ortakların ad ve soyadlarının bulunması yasaktır. Ltd şti.inde çekirdek kısmı şriketin konusu ve ltd şti dir. A.Ş.lerde çekirdek kısmı şriketin konusu ve A.Ş dir. Kooparatiflerde çekirdek kısmı şriketin konusu ve Kooparatif kelimesidir.
Ticaret ünvanının korunması: usulen tescil ve ilan edilmiş olan tic.ünvanını kullanmak hakkı münhasıran sahibine aittir. Gerçek kişilerde bu hak sicilin tescil edildiği iş çevresiyle sınırlıdır. Yanı bu hak sicil dairesi içinde korunur. Gerçek kişilerde tescil yapılırken aynı sicil dairesi içinde daha önce tescil edilen ünvanlardan ayurt edici ibarelerin kullanılması zorunludur. Sicil daireleri farklı olursa gerekmez. Oysa tüzel kişilerin ticaret ünvanları ülke düzeyinde korunur.
HAKSIZ REKABET Aldatıcı hareket ve iyiniyet kurallarına aykırı diğer davranışlarla ekonomik yarışmanın her türlü kötüye kullanılmasıdır. İyiniyet kurallarına aykırı davranışlar, şunlardır. 1. Başkalarının mallarını, iş ürünlerini faaliyetlerini yanlış, yanıltıcı vfeya gereksiz yere inciltici beyanlarla kötülemek. 2. Başkalarının ahlaki ve mali durumları hakkında gerçeğe aykırı beyanda bulunmak. 3. kendi mali ve ahlaki durumu hakkında yanlış ve yanıltıcı bilgi vererek üstünlük sağlamak. 4. paye. Şahadetname veya mükafat almış gibi davranma veya buna müsait olan yanlış unvan yahut mesleki adlar kullanmak. 5. iltibasa meydan verecek malları satışa sunmak, elinde bulundurmak, yada bu suretle ad, marka, ünvan ve işaretler kullanmak. 6. üçüncü kişilere menfaat sağlayarak onları kandırmak ve rakipler hakkında imalaat ve ticaret sırlarını öğrenmek. 7. kötüniyetle elde ettiği imalaat ve ticaret sırlarından yararlanmak ve onları başkalarına yaymak. 8. iyiniyet sahibi kişileri yanıltacak tarzda gerçeğe aykırı şehadetnameler vermek 9. rakipler hakkında geçerli olan ve yasalarla belirlenmiş olan iş hayatı koşullarına uymamak. HAKSIZ REKABET DAVALARI • Hukuk davaları 1. fiilin haksız olup olmadığının tesbit davası 2. Haksız rekabetin meni davası 3. maddi tazminat davası 4. manevi tazminat davası 5. ceza davalarıda açılabilir. Hukuk davalarında taraflar. Haksız rekabet dolayısı ile dava açabilecek kişiler şunlardır. 1. haksız rekabet dolayısı ile ekonomik menfaatler zarar gören yada zarar görme tehlikesi içinde bulunanlar.rakipler 2. Haksız rekabet dolayısı ile ekonomik menfaatleri zarar gören Müşteriler 3. tazminat davaları haricindeki davalar için üyelerinin ekonomik menfaatlerini korumaya yetkili olan mesleki ve ekonomik birlikler.
Haksız rekabet davalarının açılabileceği kimseler 1. haksız rekabet fiilini işleyenlere 2. haksız rekabet fiilini işleyenler mustahdem veya işgörenler tarafından işlenmişse istihdam edenlere karşı ( tazminat davası hariç) 3. haksız rekabet basın yolu ile işlenmişse yazıyı yazana yada ilan edene karşı açılır ( tazminat davası hariç )
haksız rekabet davalarında zamanaşımı süresi 3 yıldır ancak ceza davalarında yasa daha uzun bir süre belirlemişse buna uyulur.
TUTULMASI ZORUNLU DEFTERLER • yevmiye defteri • defteri kebir • envanter defteri • işletme defteri • karar defteri • ismen gösterilmeyen zorunlu defterler.
Defter ve belgeler son kayıt tarihinden itibaren on yıl süre ile saklanmak zorundadır.
TİCARİ DEFTERLERİN DELİL KUVVETİ
Ticari defterlerin sahibi aleyhine delil olması : taraflardan biri iddiasını sadece karşı tarafın defterleri ile ispat etmek istediğini öne sürerse bu durumda bazı şartların varlığı halinde ticari defterler sahibi aleyhine delil olur. Ancak bunun için karşı tarafın tacir olması gerekir. Mahkeme iddiaa sahibine iddiasının sıhhati hakkında yemin verir. Eğer karşı taraf ibrazdan kaçınırsa mahkeme bu yeminle bağlıdır. Eğer karşı taraf defterlerini ibraz ederse, bu durumda iki ihtimal vardır birincisi iddia hakkında hiçbir kayıt yoksa, iddia sahibi iddiasını başka delillerle kanıtlayamaz. İkinci iddia hakkında kayıt varsa, burada sahibi aleyhine ve lehine olan kayıtlar kanuna uygun tutulmasa bile kesin delil sayılır. Ticari defterlerin sahibi lehine delil olması : kural olarak bu mümkün değildir. Ancak bazı kuralların varlığı ile defterler sahibi lehine delil sayılır. Bunlar • heriki taraf tacir olmalıdır. • Uyuşmazlık her iki tarafın defterlerine geçmesi gereken ticari işten kaynaklanmalıdır. • Ticari defterler kanuna uygun tutulmalıdır. • Defter kayıtları birbirini doğrulamalıdır. • Karşı taraf ileri sürülen iddiayı kendi defterleri veya diğer geçerli kanıtlarla çürütmemiş olmalıdır. • Defter sahibi yemin etmiş olmalıdır.
ŞİRKETLER HUKUKU Ticaret şirketleri iki grupta toplanır. 1. şahıs şirketleri : kollektif ve adi komandit şirketlerdir. Bu şirketleede işler karşılık güven üzerine bizzat ortaklar tarafından yürütülür. Ve ortaklar üçüncü kişilere karşı tüm mal varlıkları ile sorumludur. 2. Sermaye şirketleri : bu şirketlerde ortaklar ikinci plandadır bu şirketlet A.Ş.-LTD. VE Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerdir.
KOLLEKTİF ŞİRKETLER: bir ticari işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve ortaklardan hiç birinin alacakları şirket alacaklarına göre sınırlandırılmamış olan şirkettir.başlıca unsurları şunlarıdır. 1. ticari işletme amacı 2. ticaret ünvanı varlığı 3. ortakların şirket alacaklarına karşı sınırsız sorumluluğu
ortaklardan her biri ayrı ayrı idare yetkisine sahiptir. Ancak bu hak ansözleşme ile ortaklardan birine veya birkaçına verilebilir. Ancak şirket konusuna girmeyen işlerde fevkalede işlem ve işlerin yapılması için tüm ortakların ittifakı şarttır. Şirket ortakları şirket alacaklarına karşı müteselsilen ve bütün malları ile sınırsız sorumludurlar. Şirket borçlarından birinci derecede şirket borçludur. Ortaklar ikinci planda kalmaktadırlar.
KOMANDİT ŞİRKETLER: ticari bir işletmeyi bir ticaret ünvanı altında işletmet amacıyla kurulan ve şirket alacaklarına karşı ortaklardan bir veya birkaçının sorumluluğu sınırlandırılmamış ve diğer ortak ve ortakların sorumluluğu belli bir sermaye ile sınırlandırılmış olan şirkettir. Sorumluluğu sınırlandırılmamış olan ortaklara komadite sınırlandırılmış olan ortağa kamanditer ortak denir. Komandite ortakların gerçek kişi olmaları şarttır. Özel hükümler hariç kollektif şirketlerle ilişkin hükümler uygulanır.
ANONİM ŞRKETLER : bir ünvana sahip esas sermayesi muayyen ve paylara bölünmüş ve borçlarından dolayı yanlız malvarlığı ile sorumlu bulunan şirkettir. Ortaklar sermaye payları oranında sorumluluk sahibidir. Pay sahipliği kolayca devredilebilir. Yönetim bir veya birkaç kişiye bırakılabilir. Başlıca özellikleri şunlardır. 1. Şirketin amaç ve konusu ekonomik olmalıdır. Ve şirket anasözleşmesinde açıkca belirtilmelidir. 2. Sermayesi muayyen ve paylara bölünmüştür. Şirket ortaklarının paylarını temsil etmek için ortaklara hisse senedi verilir. 3. Şirketin üçüncü kişilere karşı sorumluluğu malvarlığı ile sınırlıdır. Ortakların sorumluluğu ise sermaye payları oranındadır.
Anonim şirketler iki şekilde kurulurlar. Ani kuruluşta şirket ortakları sermayenin tamamını taahhüt etmesiyle olur. Tedrici kuruluşta ise bir kısım payların ortaklar tarafında taahhüt edilmesiyle geri kalan kısım içinse halka müracaatla olur. Anonim şirketin kurulması için en az 5 ortağın olması gerekir. A.Ş kuruluş aşamaları 1. anasözleşmenin hazırlanması ve notere tasdik ettirilmesi 2. sanayi ve ticaret bakanlığına başvurarak izin alınması 3. kuruluşun ticaret siciline tescili ve ilanı