22 Eylül 2007 Cumartesi

3568 sayılı meslek hukuku

MESLEK HUKUKU
3568 Sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunun Amacı :
İşletmelerde faaliyetlerin ve işlemlerin sağlıklı ve güvenilir bir şekilde işleyişini sağlamak, faaliyet sonuçlarını ilgili mevzuat çerçevesinde denetlemeye ve değerlendirmeye tabi tutarak gerçek durumu ilgililerin ve resmi mercilerin istifadesine tarafsız bir şekilde sunmak ve Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik meslekleri ve hizmetleri ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları ile Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliğinin kurulmasına, teşkilat, faaliyet ve denetimlerine ve organlarının seçimlerine ilişkin esasları düzenlemektir.
Serbest Muhasebecilik Mesleğinin Konusu
Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin, genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve ilgili mevzuat gereğince defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar gelir tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işleri yapmaktır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu
Gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin;
- Genel kabul görmüş muhasebe ilkeleri ve ilgili mevzuat gereğince, defterlerini tutmak, bilanço, kar-zarar tablosu ve beyannameleri ile diğer belgelerini düzenlemek ve benzeri işlemleri yapmak.
- Muhasebe sistemlerini kurmak, geliştirmek, işletmecilik, muhasebe, finans ve mali mevzuat ve bunların uygulamaları ile ilgili işlerini düzenlemek veya bu konularda müşavirlik yapmak.
- Yukarıdaki bentte yazılı olan konularda, belgelerine dayanılarak, inceleme, tahlil, denetim yapmak, mali tablo ve beyannamelerle ilgili konularda yazılı görüş vermek, rapor ve benzerlerini düzenlemek, tahkim , bilirkişilik ve benzeri işleri yapmak.
Yukarıda sayılı işleri bir iş yerine bağlı olmaksızın yapanlara Serbest Muhasebeci Mali Müşavir denir.
Yeminli Mali Müşavirlik Mesleğinin Konusu
Yukarıda 2. ve 3. bentte yazılı olan işler yanında;
- Mali tabloların ve beyannamelerin mevzuat hükümleri, muhasebe prensipleri ile muhasebe standartlarına uygunluğu ve hesapların denetim standartlarına uygunluğunu ve hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik etmek.
- İlgili mevzuat ile Maliye Bakanlığı ve resmi mercilerce verilecek tasdik ile ilgili görevleri yapmak.
Meslek Unvanlarının Haksız Kullanılması
Kanunen kullanmaya yetkisi olmayanlar tarafından serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavir unvanlarının veya bu unvan veya kavramlara karışacak veya benzer her türlü unvan ve ibarelerin kullanılması yasaktır.Odalar buna aykırı davranışları öğrendiklerinde Cumhuriyet Savcılığına bildirmek zorundadırlar.Cumhuriyet savcılığınca tahkikatın sonucu odaya ve ilgililere bildirilir.
Meslek mensubu Olabilmenin Genel Şartları
1. T.C Vatandaşı olmak
2. Medeni hakları kullanma ehliyetine sahip olmak
3. Kamu haklarından mahrum bulunmamak
4. Taksirli suçlar hariç olmak üzere; affa uğramış olsalar dahi ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis yahut zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile resmi ihale ve alım satımlarına fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymiş bulunmamak.
5. Ceza ve disiplin kovuşturması nedeniyle memuriyetten çıkarılmış olmamak.
6. Meslek şeref ve haysiyetine uymayan durumları bulunmamak.
Serbest Muhasebeci Olmanın Özel Şartları
Hukuk, İktisat, Maliye, İşletme, Muhasebe, Bankacılık, Kamu Yönetimi ve Siyasal Bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve yüksekokullardan veya denkliği Yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından ön lisans seviyesinde öğrenim görmüş olanlar ile ticaret ve maliye meslek liselerinden mezun olanlar, staj şartını yerine getirmiş olmaları halinde sınav şartı aranmaksızın serbest muhasebeci unvanı ile çalışırlar. Staj süresi ön lisans seviyesinde mezun olanlar için 4 yıl, Ticaret ve maliye meslek liselerinden mezun olanlar için 6 yıldır.
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir Olmanın Özel şartları
1. Hukuk, İktisat, İşletme, Maliye, Kamu Yönetimi, Muhasebe, Bankacılık ve Siyasal Bilimler dallarında eğitim veren fakülte ve yükseköğretim kurumlarından veya denkliği yüksek Öğretim Kurumunca tasdik edilmiş yabancı yüksek öğretim kurumlarından en az lisans seviyesinde mezun olmakla birlikte lisans üstü seviyesinde diploma almış olmak
2. Staj amacıyla Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir yanında, gözetim ve denetiminde 2 yıl çalışmış olmak.
3. Serbest Muhasebeci ve mali Müşavirlik sınavını kazanmış olmak.(Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankalarının müfettişleri ile kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında 8 yıllık hizmet süresini dolduranlar ile yukarıda belirtilen bilim dallarında en az 8 yıl süreyle öğretim üyesi veya görevlisi olarak çalışmış bulunanlar için sınav şartı aranmaz)
4. Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik ruhsatını almış olmak.
Staj Süresinden Sayılan Hizmetler
Aşağıda belirtilen hizmetlerde geçen süreler, staj amacıyla serbest muhasebeci mali müşavir veya Yeminli Mali Müşavir yanında çalışılmış süre kabul edilir:
1. Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisine sahip olarak çalışanların bu yetkiyi aldıktan sonra kamu hizmetlerinde geçen süreleri.
2. Kamu kuruluşlarının veya bilanço esasına göre defter tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derecede imza yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idaresinden veya mali denetiminden sorumlu bulunanların bu hizmetlerinde geçen süreleri
3. Yukarıda sayılan konularda öğretim görevlisi veya öğretim üyesi olarak çalışanların bu görevlerde geçen süreleri
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınavı
Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik sınavı Birlik tarafından yazılı olarak yapılır.Sınav komisyonu 7 üyeden oluşur. Üyelerin ikisi Maliye ve Gümrük Bakanlığını temsil eder.Diğer üç üye Yüksek Öğretim Kurulunca teklif edilecek 5 aday arasından diğer iki üye ise Birlikçe teklif edilecek dört üye arasından Maliye ve Gümrük Bakanı tarafından seçilir.Sınav komisyon üyeliklerine aday gösterileceklerin; hukuk, iktisat,Maliye, muhasebe, işletme, bankacılık, idari bilimler dallarından lisans veya lisans üstü seviyesinde mezun olmaları ve bu konularda onbeş yıl çalışmış veya bu kadar süre öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış bulunmaları şarttır.
Yeminli Mali Müşavir Olabilmenin Özel Şartları
1. En az 10 yıl Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirlik yapmış olmak.
2. Yeminli Mali Müşavirlik sınavını vermiş olmak.
3. Yeminli Mali Müşavirlik ruhsatını almış olmak.
(Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisini almış olanların, bu yetkiyi aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında geçen hizmet süreleri, hukuk, iktisat,işletme,maliye muhasebe, bankacılık,kamu yönetimi ve siyasal bilimler dallarında öğretim üyeliği veya görevliliği yapmış olanların bu hizmetlerde geçen süreleri serbest muhasebeci mali müşavirlikte geçmiş olarak kabul edilir. Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış ve mesleki yeterlilik sınavını vermiş olanlar ile yukarıda sayılan konularda profesörlük unvanı almış bulunanlar için sınav şartı aranmaz.
Yeminli Mali Müşavirlik sınavı da SMMM Sınav komisyonu tarafından yapılır.
Yeminli Mali Müşavirlik mesleğine kabul edilenler, görevlerine başlamadan önce Asliye Ticaret Mahkemesinde yemin ederler.
Tasdik ve Tasdikten Doğan Sorumluluk
Yeminli Mali Müşavirler, gerçek ve tüzel kişilere ait işletmelerin mali tabloları ve beyannamelerinin mevzuat hükümleri muhasebe prensipleri ve muhasebe standartlarına uygunluğunu, hesapların denetim standartlarına göre incelendiğini tasdik ederler.Yeminli Mali Müşavirlerin tasdik edecekleri belgeler, tasdike ilişkin usul ve esaslar Maliye Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.Kamu kurum ve kuruluşlarına verilmiş tasdik edilmiş belge ve mali tablolar kamu idaresinin yetkili memurlarınca incelenmiş bir belge olarak kabul edilir. Yeminli Mali Müşavirler yaptıkları tasdikin doğruluğundan sorumludur. Tasdikin doğru olmaması halinde, tasdikin kapsamı ile sınırlı olmak üzere ziyaa uğratılan vergilerden ve kesilecek cezalardan mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olurlar.Yeminli Mali Müşavirler yaptıkları tasdikin kapsamını düzenleyecekleri raporda açıkça belirtirler.
VUK nun 227. maddesine göre meslek mensupları imzaladıkları vergi beyannamelerinde yer alan bilgilerin defter kayıtlarına ve bu kayıtların dayanağını oluşturan belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkan vergi ziyaanına bağlı olarak salınacak vergi ceza ve faizlerinden mükellefle birlikte müşterek ve müteselsilen sorumludur.Bu sorumluluk iki koşula dayandırılmıştır; 1. koşul vergi beyannamelerinde yer alan bilgilerin defterlere uygunluğudur.burada meslek mensubunun yüklendiği görev ve sorumluluk yanlız defterlere dayanan bilgilerle sınırlandırılmaktadır.2. koşul defter kayıtlarının genel kabul görmüş muhasebe ilke ve kuralları ile vergi mevzuatına uygunluğunun araştırılmasıdır.Sorumluluk gerektiren bu durumlar nedeniyle meslek mensupları vergi beyannamelerinin imzalanması öncesinde sınırlı uygunluk denetimi yapmaları gerekir.Sınırlı Uygunluk Denetimi, vergi beyannamelerinin ekindeki finansal bilgilerin veya hesap özetlerinin defterlere uygunluğu ile bu kayıtların doğru bir şekilde ve dayanakları olan belgelere uygun yapılması amacına yönelik bir ön denetimdir.
Meslekle İlgili Konularda çalıştırılamayacak Olanlar
Meslek mensupları, kişisel veya ortaklık bürolarında mesleği yapmaları yasaklananları çalıştıramayacakları gibi, bunlarla her ne şekilde olursa olsun meslekleri ile ilgili işbirliği yapamazlar.
Ruhsat Alan Meslek Mensuplarının Hak ve ödevleri
Ruhsat almış, bağımlı veya meslek konusu dışında çalışan veya mesleki faaliyette bulanmayan meslek mensuplarının Hakları :
1.Meslek kütüğündeki kayıtları kanunlarında mani bir durum olmadıkça ve kendi istekleri dışında silinemez
2. Meslek kütüğünde kayıtlı olmaları halinde; Oda ve Birlik faaliyetlerine katılırlar, seçme ve seçilme haklarını kullanırlar, Üyelikten doğan haklarını kullanırlar.
Ödevleri :
1. Ruhsat almış meslek mensupları bağımlı veya meslek konusu dışında çalışmaları veya mesleki faaliyette bulunmamaları halinde unvanlarını ve tasdik yetkilerini kullanamazlar.
2. Oda ve Birliğe karşı üyelikten doğan ödevlerini yerine getirirler.
Mali Yükümlülükler :
1. Yıllık Aidat : Ocak ayında tüm üyeler tarafından ödenir.
2. Nispi Aidat : Çalışanlar listesinde kayıtlı üyeler tarafından Mayıs ve Ekim aylarında ödenir.
3. Diğer Ödemeler : Adres değişikliği, tescil, kimlik cüzdanı gibi hizmet karşılıkları
Ortaklık Bürosu veya Şirket Kurarak Faaliyette Bulunma
Birden çok meslek mensubunun bir araya gelerek kurabilecekleri ortaklık bürosu veya şirketler şunlardır:
1. Ortaklık Bürosu (Adi Şirket)
2. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket
3. Limited Şirket
4. Anonim Şirket
Genel Esaslar
1. Ortaklık bürosu veya şirket aynı unvana sahip meslek mensupları arasında kurulabilir.
2. Kanunda belirtilen kendi faaliyet konuları dışında başka işlerle uğraşamazlar.
3. Şirket veya ortaklık bürosu mesleğin icrasına taallük eden işlerde ortak veya ortaklar tarafından temsil edilir.
4. Varisler intikal eden hisselerin en geç bir yıl içinde tasfiye edilmesi gerekir. Bu süre içinde mirasçılar meslek mensubu sayılmaz ve mesleki faaliyette bulunamaz.
5. Ortaklık bürosu veya şirketlerde yapılan işlerden doğacak cezai sorumluluk işi yapan meslek mensubuna aittir.
6. Ortaklık bürosu veya şirketlerde meslek unvanının açık bir şekilde kullanılması zorunludur.
7. Ortaklık bürosu veya şirketin unvanında yabancı isim ve unvanlar kullanılamaz.
Meslek Mensuplarının İş Öncesi Genel Yükümlülükleri
1. Büro Edinme Zorunluluğu ve Büro Tescil Belgesi : Meslek mensubu mesleki faaliyete başlamadan önce çalışanlar listesine kaydolarak ve büro tescil belgesi alarak iş yeri açmak zorundadır.
2. Tabela Asma Zorunluluğu : Meslek mensubu işyerinin bulunduğu binanın herkesin kolayca görebileceği yerine adı soyadı ve meslek unvanını içeren tabela asmak zorundadır.
3. Kimlik Cüzdanı Alınması : Ruhsatı olup da bağımsız çalışmak isteyenlere bağlı oldukları odalar tarafından kimlik belgesi verilir.
4. Bildirim Mecburiyeti : Meslek mensupları hizmet verdikleri müşterilerini kayıtlı oldukları odalara 6 ayda bir bildirmek zorundadırlar.Mesleki faaliyette bulunmayan meslek mensupları da ikametgahının bulunduğu bölgenin odasına kaydolunur. İkametgahını ve işyerini değiştiren meslek mensupları 15 gün içinde yeni adreslerini bağlı oldukları odaya bildirmek zorundadırlar.
5. İşyerinde Çalıştırılacak ve Çalıştırılamayacak Kişiler : Meslek mensupları; yalnız mesleki faaliyetlerini yapabilmek için yardımcı eleman çalıştırabilirler. Kanunlara göre bu işi yapmaları yasaklananları yanlarında çalıştıramayacakları gibi görevleriyle ilgili olarak bu kişilerle ilişki içinde bulunamazlar.
6. İş Kabulü : Meslek mensupları kendilerine teklif edilen işleri gerekçe göstermeden reddedebilirler. İki meslek mensubu tarafından reddedilen kimseye oda tarafından kendisine bir meslek mensubu belirlenir.
7. Sözleşme Yapılması : Aşağıda yazılı konularda sözleşme yapılması zorunludur: 1.Defter Tutmak 2. Devamlılık arz eden müşavirlik hizmetleri 3. İnceleme , tahlil, denetim yapmak bunlarla ilgili rapor ve benzerlerini düzenlemek. 4 .Yeminli Mali Müşavirlik Tasdik İşlemleri : Yapılacak Sözleşmede Bulunması Gereken Hususlar : 1. Tarafların ad soyadı vergi d. Ve nosu 2. Yapılacak işin amacı ve kapsamı 3. Tarafların karşılıklı sorumluluk ve yükümlülükleri 4. Ücretin tutarı ve ödeme şekli 5. Sözleşme yeri tarihi ve süresi.
8. Defter ve Belgelerin Saklanması : Meslek mensupları kendilerine tevdi edilen defter ve belgeleri iyi niyetle muhafaza ederek işin bitiminde iade etmek zorundadır. Defter ve belgelerin geri alınması yazı ile bildirildiği hallerde saklama mecburiyeti 1 ay sonra sona erer. Bir ay içinde alınmayan defter ve belgeler bir yazı ile vergi dairesine teslim edilir.
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin Hedefleri
1. Bilanço usulünde defter tutan gerçek ve tüzel kişilere ait teşebbüs ve işletmelerin faaliyet ve sonuçlarının sağlıklı ve güvenilir biçimde muhasebeleştirilmesinin sağlanması.
2. Bu işletmelerde mali tablolar aracılığı ile ilgililere sunulan bilgilerin gerçek durumu yansıtmasının sağlanması
3. Bu işletmelerde denetimin kolaylaştırılması
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin Amacı
1. Muhasebe bilgilerinin karar alma durumunda bulunan ilgililere yeterli ve doğru olarak ulaştırılmasına,
2. Farklı işletmeler ile aynı işletmenin farklı dönemlerinin karşılaştırılmasına,
3. Mali tablolarda yer alan hesap adlarının tüm kesimler için aynı anlamı vermesine,
4. Muhasebe terim birliğinin sağlanması suretiyle anlaşılabilir olmasına,
5. İşletmeler ile ilgililer arasında güven unsurunun oluşturulmasına
Muhasebenin Temel Kavramları
1. Sosyal Sorumluluk Kavramı : Bu kavram muhasebenin işlevini yerine getirme hususundaki sorumluluğunu belirtmekte ve muhasebenin kapsamını anlamını, yerini ve amacını göstermektedir. Sosyal sorumluluk kavramı; muhasebenin organizasyonunda, muhasebe uygulamalarının yürütülmesinde ve mali tabloları hazırlanması ve sunulmasında belli kişi ve grupların değil, tüm toplumun çıkarlarının gözetilmesi ve bilgi üretiminde gerçeğe uygun , tarafsız ve dürüst davranılması gereğini ifade eder.
2. Kişilik Kavramı : İşletmenin sahip ve sahiplerinden, yöneticilerinden personelinden ve çalışanlarından ayrı bir kişiliğe sahip olduğu ve işletmenin muhasebe işlemlerinin sadece o kişilik adına yürütülmesi gerektiğini ifade eder.
3. İşletmenin Sürekliliği Kavramı : Bu kavram işletmenin faaliyetlerinin bir süreye bağlı olmaksızın, sürdürüleceğini ifade eder. İşletmenin ömrü sahipleri ve yöneticilerinin yaşam süreleriyle bağlı değildir. Bu kavram maliyet esasının temelini oluşturur.
4. Dönemsellik Kavramı : İşletmenin sürekliliği kavramı gereği sınırsız olarak kabul edilen ömrünün belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasıdır. Gelir ve giderlerinin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi hasılat, gelir ve karların aynı döneme ait maliyet gider ve zararlarla karşılaştırılması bu kavram gereğidir.
5. Parayla Ölçülme Kavramı : Parayla ölçülebilen iktisadi olay ve işlemlerin muhasebeye ortak para birimiyle yansıtılmasını ifade eder.
6. Maliyet Esası Kavramı : Para mevcudu, alacaklar ve maliyetinin belirlenmesi mümkün olmayan kalemler hariç, işletme tarafından edinilen varlık ve hizmetlerin muhasebeleştirilmesinde, bunların elde edilme maliyetlerinin esas alınması gereğini ifade eder.
7. Tarafsızlık ve Belgelendirme Kavramı : Muhasebe kayıtlarının gerçek durumu yansıtan ve usulüne uygun olarak düzenlenmiş objektif belgelere dayandırılması ve muhasebe kayıtlarına esas alınacak yöntemlerin seçilmesinde tarafsız ve ön yargısız davranılması gereğini ifade eder.
8. Tutarlılık Kavramı : Seçilen muhasebe politikalarının, birbirini izleyen dönemlerde değiştirilmeden uygulanması gereğini ifade eder. İşletmenin mali durumu ve faaliyet sonuçlarının karşılaştırılabilir olması bu kavramın amacını oluşturması.
9. Tam Açıklama Kavramı: Mali tabloların bu tablodan yararlanacak kişi ve kuruluşların doğru karar vermelerine yardımcı olacak ölçüde yeterli, açık ve anlaşılır olmasını ifade eder.
10. İhtiyatlılık Kavramı : Muhasebe olaylarında temkinli davranılması ve işletmenin karşılaşabileceği riskleri göz önüne alınması gereğini ifade eder. Bu kavram gereği olarak işletmeler muhtemel giderleri ve zararları için karlık ayırırlar. Muhtemel gelir ve karlar için ise herhangi bir muhasebe işlemi yapmazlar.
11. Önemlilik Kavramı : Bir hesap kalemi veya mali bir olayın nisbi önemine göre mali tablolarda yer alması gereğini ifade eder.
12. Özün Önceliği Kavramı : İşlemlerim muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gerektiğini ifade eder.
Genel Mesleki Standartlar (SSMMBDH)
1. Meslek Unvanı ve Yeterlilik İlkesi : Kanunun belirttiği yeterlilik sınavını vererek meslek unvanı almış meslek mensubu mesleğin gerektirdiği saygı ve güvene yakışır şekilde hareket etmek zorundadır.
2. Mesleki Eğitim ve Bilgi : Mesleki bilgi mesleki alanda eğitim alarak değiştirilebilir. Bu eğitim çalışmaları Oda ve Birlik tarafından yürütülür.
3. Dürüstlük , Güvenilirlik ve Tarafsızlık : Dürüstlük, güvenirlilik ve tarafsızlık mesleğin temelini oluşturur.Meslek mensupları çalışmaları sırasında çıkar çatışmalarından uzak kalırlar ve görevlerini sürdürürken gereken mesleki özen ve titizliği gösterirler.
4. Sır Saklama : Meslek mensupları ve bunların yanlarında çalışanlar mesleki faaliyetlerinden dolayı öğrendikleri bilgi ve sırları mesleki faaliyetlerine son verdikten sonra dahi ifşa edemezler, çeşitli kanunlarda muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden yararlanamazlar. Ancak adli yargıya göre suç teşkil eden hususların yetkili mercilere duyurulması mecburidir. Adli veya her türlü inceleme ve soruşturma birinci fıkra hükmünün dışındadır. Tanıklık sırrın ifşası anlamına gelmez. Yukarıdaki hüküm Oda ve Birlik çalışanları için de uygulanır.
5. Bağımsızlık : Meslek mensupları çalışmalarını kendi sorumlulukları altında tam bir bağımsızlıkla yürütürler. Bağımsızlık mesleğin temeli ve vazgeçilmez unsurudur.
6. Haksız Rekabet : Meslek mensupları haksız rekabete neden olacak durum ve davranışlardan kaçınmak zorundadırlar. Meslek mensupları başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi olan gerçek ver tüzel kişilere hizmet vermeye girişemezler.Aynı şekilde ücret ve eleman temini gibi konularda meslek mensupları birbirlerine zarar verecek davranışlarda bulunamazlar.Meslek mensubu, başka bir meslek mensubunun elemanına kendi veya müşterisi adına iş teklifinde bulunamaz. Meslek mensubunun başka bir meslek mensubunun mesleki yeterliliği hakkında görüş bildirmesi ve mütalaada bulunması iş ahlakına aykırıdır.Bir müşteri, muhasebe ve müşavirlik işlerini yapan bir meslek mensubu bulunmasına rağmen bir başka meslek mensubundan hizmet isterse, meslek mensubu diğer meslek mensubu ile ilişki kurmalıdır.

7. Sorumluluk : 1. Sosyal Sorumluluk : Meslek mensupları mesleği ifa ederken topluma ve devlete karşı sorumluluk taşırlar.Beyannameyi imzalayan meslek mensupları beyannamenin defter ve belgelere uygun olmamasından dolayı ortaya çıkacak vergi ziyaından mükellefle birlikte müştereken ve müteselsilen sorumludur.
MÜŞTEREK VE MÜTESELSİL SORUMLULUĞUN TESBİTİA) Denetim Elemanlarınca Yapılacak İşlem Vergi Usul Kanunun 135 inci maddesinde sayılan vergi inceleme elemanlarınca yapılan incelemeler neticesinde bir matrah farkı ortaya çıktığı takdirde, denetim elemanları, beyannameyi imzalayan meslek mensuplarının sorumluluklarının tespitini yapacak ve raporlarında belirteceklerdir.Denetim elemanları, bulunan matrah farkı ile meslek mensubunun sorumluluğu arasındaki ilişkiyi ilgili meslek mensubunun bilgisine de başvurmak suretiyle inceleme raporlarında net bir şekilde ortaya koyacak ve bulunan matrah farkından meslek mensubunun sorumlu olup olmadığını açıklayacaklardır. Meslek mensubunun bu Tebliğe belirlenen sorumluluk çerçevesinde müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğunun tespit edilmesi halinde, söz konusu inceleme raporlarının onaylı birer örneği denetim elemanlarınca, meslek mensubunun bağlı bulunduğu vergi dairesine ve disiplin cezası yönünden de gereği yapılmak üzere meslek odasına ayrıca gönderilecektir. Bulunan matrah farkı üzerinden tarh edilen vergi ve buna ilişkin cezalarda uzlaşmaya varılmış veya tahsilatın yapılmış olması, raporların birer örneğinin meslek mensubunun bağlı bulunduğu odaya gönderilmesine engel teşkil etmeyecektir. Bu raporların ayrıca Bakanlığımıza gönderilmesine gerek bulunmamaktadır. Ayrıca, vergi inceleme elemanlarınca, beyannameyi imzalayan meslek mensuplarının Vergi Usul Kanunun 346 ve 347'nci maddelerinde belirtilen sorumululuklarının olup olmadığı da tespit edilecektir. B Vergi Dairelerince Yapılacak İşlem Müşterek ve müteselsil sorumluluğu vergi inceleme raporu ile tespit edilen meslek mensupları hak- kında vergi dairelerince yapılacak takibat, vergi ve ceza tahakkukunun kesinleşmesinden sonra başlatılacak ve tahakkukuku kesinleşen vergi ve cezanın tahsiline yönelik olacaktır. Sorumluluğu tespit edien meslek mensupları ile ilgili takibat, bu meslek mensuplarının bağlı bulunduğu vergi dairelerince yerine getirilecektir.
2 İş sahiplerine ve Yöneticilerine Karşı Sorumluluk : Meslek mensupları iş sahiplerine ve yöneticilerine isabetli karar alabilmeleri için doğru ve güvenilir bilgi sağlarlar. 3.Meslektaşlarına Karşı Sorumluluk : Meslek mensupları mesleklerini ifa ederken dayanışma içinde olmalıdırlar.
Meslekle Bağdaşan İşler
1. Bilirkişilik, tasfiye memurluğu, hayri ve ilmi kuruluşların yönetim kurulu üyeliği görevlerinde bulunmak,
2. Limited ve anonim şirketlerde ortak,, komandit şirketlerde komantider ortak olmak veya murakıplık yapmak.
3. Meslek mensuplarının, üyesi oldukları ve kurumlar vergisinden muaf olan yapı, tüketim kooperatifleri ve yardım sandıklarının yönetim ve denetim kurulları üyelikleri görevlerinde bulunmak,
4. Kadrolu çalışmamak kaydıyla öğretim ve eğitim amacıyla ders vermek,
5. Devamlılık arz etmemek şartıyla gazete ve dergilerde yazı ve makaleler yazmak,
6. Seminer ve konferanslara katılmak.

Meslek ve Meslek Onuru İle Bağdaşmayan Haller
1. Yanında çalıştığı kişilere karşı uygunsuz davranışlarda bulunmak,
2. Aşırı içki ve kumar düşkünlüğü ile tanınmak,
3. Meslektaşlarına, müşterilerine ve kanunlara göre bilgi vermek zorunda olduğu kişi ve kuruluşlara bilgi vermemek veya kasten yanıltıcı bilgi vermek,
4. Kanunlara göre yapılması yasak olan işlerden herhangi birini yapmak.

Faal Olan Meslek Mensuplarıyla İlgili Yasaklar(SEHHETR)
1. Ticari Faaliyette Bulunamazlar : Meslek mensupları tacir ve esnaf sayılmalarını gerektirecek faaliyetlerde bulunamazlar. Meslek mensupları kendi mesleki faaliyetleri dışında serbest meslek faaliyetinde bulunamazlar. Ticari mümessillik, ticari vekillik ve acentelik yapamazlar. Adi ve kollektif şirketlerde ortak ve komandit şirketlerde komantide ortak olamazlar. Limited ve anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeliğinde ve başkanlığında bulunamazlar.
2. Hizmet Akdi İle Çalışamazlar : Çalışanlar listesine kayıtlı olan meslek mensupları gerçek ve tüzel kişilere tabi ve onların işlerine bağımlı olarak hizmet akdi ile çalışamazlar.
3. Reklam Yapmaları Yasaktır. : Meslek mensupları iş elde etmek için açık veya kapalı , dolaylı ve dolaysız olarak reklam yapamaz ve yaptıramazlar.Meslek mensuplarının kartvizitlerine, tabelalarına, rapor ve yazışma kağıtlarına; meslek unvanlarını telefon numaralarını ve adreslerini yazmaları reklam sayılmaz. Bunlardan başka hususların yazılması reklam sayılır. Sadece iş tekliflerinde kullanılmak üzere, yazılı, sözlü ve görüntülü araçlarla yayınlanmamak üzere kendilerinin ve ortak oldukları düğer meslek mensuplarının öz geçmişlerini kapsayıcı tanıtıcı broşür bastırabilirler. Ancak bu broşürlerde önceden veya halen iş yaptıkları müşterileri açıklayamazlar. Kendileri veya ortak oldukları ortaklık ve şirket adına eleman temini konusunda işin gerektirdiği boyutta ilan verebilirler.
Reklam yapılması yasaktır. Bu nedenle bir gazete, dergi ya da benzeri duyuru araçlarından herhangi birinden yararlanarak reklam yapmak yasaktır. Meslek mensubu, basına bülten dağıtmak veya demeç vermek suretiyle kendi firmasının mesleki deneyim hizmetlerini yüceltemez ya da reklam edemez.
Meslek mensubu herhangi bir yazar veya muhabir ile görüştüğünde, vereceği bilgilerin nasıl kullanılabileceğini kontrol edemeyeceğinden, muhabire, meslek ahlak kurallarının gerektirdiği sınırlamaları açıklamalıdır. Ancak toplumun ilgilendiği konularda meslek mensubunun yaptığı yayınlar ve demeçlerinin haber programlarında verilmesi, yazı ve haber yazılması veya yazması reklam sayılmaz.
Meslek mensuplarının gazete ve dergilerde yazı yazmaları, haber programları yapmaları ya da kitap yazmaları durumunda, bunları yayımlayan yayımcı tarafından yapılacak övgülerde ve tanıtımlarda; yazar olan meslek mensubunun özgeçmişi, öğrenimi, mesleki ünvanı, deneyimleri, mesleki şirket ortaklığı ve ifa ettiği belli başlı görevleri yer alabilir. Bu övgü ve tanıtımlarda meslek ünvanı dışında "vergi uzmanı", "yönetim danışmanı", "eski vergi dairesi müdürü", "eski inceleme elemanı" gibi herhangi bir mesleki uzmanlığı gösteren bir tanıtım kullanılamaz. Yazarlık ve akademik ünvanlarının kullanılması reklam sayılmaz.
Eğitim seminerlerine katılma reklam sayılmaz.
Meslek mensubunun diğer meslektaşlarına mesleki hizmet sunmak üzere kişisel ilişkide bulunması veya önerilerini mektupla bildirmesi reklam sayılmaz.
Meslek mensubu veya mesleki şirketin kullandığı yazışma kağıtları meslek onuruna yakışan biçimde düzenlenmeli ve üzerinde şirket ve mesleki ünvanlar dışında ayrı bir uzmanlık dalı belirtilmemelidir. Bu kağıtlarda mesleki şirketin veya büronun ünvanı, adresi, telefon, faks, internet ve benzeri iletişim numaraları, ortakların, vefat etmiş ortakların, kurucuların isimleri ve hizmet süreleri, ortaklardan ayrı olduklarını belirten bir çizgi ve başlık altında ayrılması koşuluyla çalıştırılan meslek mensuplarının adları, diğer şehirlerde işbirliği yapılan meslek mensupları ile şubelerinin adları yer alabilir.
Meslek mensupları ve yanlarında çalışan meslek mensupları ile görevli diğer personelin kullandıkları kartvizitler reklam sayılmaz. Bu kartlar, yalnızca kart sahibinin adını ve soyadını, mesleki şirketin veya büronun ünvanını, adres ve telefon-faks numaralarını, mesleki ünvanı ile bürodaki ya da şirketteki yönetici, ortak, danışman gibi ünvanları taşır. Bu kartvizitlerde herhangi bir uzmanlık alanı ya da eski görevlerini belirten rumuz veya ünvanların yer alması reklam kapsamında olduğundan yasaktır.

4. En Az Ücretin Altında İş Kabul Edemezler : Meslek mensupları her yıl için belirlenen en az ücretin altında iş kabul edemezler. Bunun üzerindeki ücret meslek mensubu ve iş sahibi tarafından serbestçe belirlenir.
5. Müşterilerden Üçüncü Kişilere Ödeme İçin Emanet Para Alamazlar : Müşteri adına bağ-kur SSK , Vergi dairesine ödenmek üzere emanet para alamazlar.
6. Meslek Sırlarını Açıklayamazlar : Meslek mensupları ve yanlarında çalışanlar, görevleri ile ilgili olarak öğrendikleri bilgileri ifşa edemezler. Çeşitli kanunlarda muhbirlere tanınan hak ve menfaatlerden yararlanamazlar.Ancak suç teşkil eden hususların yetkili mercilere bildirilmesi mecburidir.Tanıklık sırrın ifşası sayılmaz.Adli veya idari her türlü inceleme ve soruşturma bu hükmün dışındadır.
7. Haksız Rekabet Yapamazlar : Meslek mensupları haksız rekabete neden olacak davranışlardan kaçınmalıdırlar.Meslek mensupları başka bir meslek mensubu ile sözleşmesi olan iş sahibine iş teklifinde bulunamazlar. Ücret ve eleman temini konularında birbirlerine zarar verecek davranışlarda bulunamazlar. Başka bir meslek mensubu veya şirketi hakkında mesleki yeterliliği konusunda mütalaada bulunmak ve görüş bildirmek meslek ahlakı ile bağdaşmaz.

Disiplin Cezaları
Meslek mensuplarına aşağıda belirtilen hallerde disiplin ceza uygulanır :
1. Mesleğin vakar ve onuruna aykırı fiil ve hareketlerde bulunanlar
2. Görevini yapmayan veya kusurlu olarak yapan,
3. Görevin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunanlar.

Uyarma Cezası (MADAMTİMSAÇ)
Meslek mensubuna veya aday meslek mensubuna, mesleğin yürütülmesinde daha dikkatli davranması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.
1. Müşterilerin işlerine kayıtsız ve ilgisin kalınması
2. Aday meslek mensubunun, mesleğin vakar ve onuru ile bağdaşmayan işler yapmasına neden olunması veya bilerek izin verilmesi veya göz yumulması,
3. Birlikçe yayınlanan genelge ve yönerge hükümlerine aykırı olarak meslek disiplinini bozucu hareketlerde bulunulması,
4. En az iki kez yazı ile istenmesine rağmen Oda aidat borçlarını haklı gerekçe olmaksızın ödenmemesi,
5. Müşteri bildiriminin Odaya verilmemesi,
6. Yasal düzenlemeler uygun tabela asılmaması,
7. Başka meslek mensupları hakkında ilgili kuruluşlara ilgisiz ihbar ve şikayetlerde bulunulması,
8. Yukarıda sayılanlar dışında mesleğin vakar ve onuru ile bağdaşmayan davranışlarla görevin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunulması,
9. Kanun ve yönetmeliklerde öngörülen Sosyal Sorumluluk ilkesine aykırı davranılması,
10. Adres değişikliklerinin yönetmelikte belirtilen süre içinde Odaya bildirilmemesi,
11. Mesleğin yürütülmesi esnasında, meslekle ilgili olmayan konularda çıkar çatışmalarına taraf olunması.
Kınama Cezası : (BÜCÜRSSSSTEYY)
Meslek mensubu veya aday meslek mensubuna görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.
1. Meslek mensuplarınca, kasıt olmaksızın gerekli özen ve titizlik yeterince gösterilmeden; yasal düzenlemelerle ilan edilmiş norm ve standartlara aykırı olarak beyanname ve bildirimlerim imzalanması, denetlenmesi veya tasdik edilmesi,
2. Meslek mensuplarınca sahip olunmayan unvanların kullanılması,
3. Çalışanlar listesine kaydolmadan unvan kullanarak mesleki faaliyette bulunulması,
4. Ücret yönetmeliğine aykırı davrandığı için işi geri verilmiş Oda ve Birlikçe ilan olunmuş iş sahiplerinin işlerinin kabul edilmesi, (Oda tarafından görevlendirmeler hariç)
5. Meslek mensuplarınca reklam yasağına uyulmaması,
6. Meslek mensuplarınca, yazılı hizmet sözleşmesi yapmadan iş kabul edilmesi,
7. Meslek mensuplarınca sahte veya içeriği itibariyle yanıltıcı belge düzenlediği resmi kurum ve kuruluşlarca saptanan iş sahiplerinin zorunlu olarak Oda tarafından görevlendirmeler hariç) Odalar ve Birlik tarafından ilanından sonra defterlerinin tutulması ve işlerinin görülmesi,
8. Bir başka meslek mensubu ile sözleşmesi bulunan iş sahibine bunu bilerek iş önerilmesi,
9. Aynı unvana sahip meslek mensubunun sorumluluğundaki işlerle ilgili olarak görev ve sorumluluk almadan görüş bildirmek, uygulamaları hakkında iş sahiplerine olumsuz yorumlarda bulunulması,
10. Üç yıllık dönem içinde uyarma cezasını gerektiren eylemlerin yenilenmesi,
11. Meslek mensuplarınca en az ücret altında iş görülmesi,
12. Yeminli Mali Müşavirlerce kendi defterleri hariç defter tutmaları
13. Yeminli Mali Müşavirlerce, kendisinin, boşanmış olsa bile eşinin, usul veya furuundan birinin veya üçüncü dereceye kadar kan veya sıhrı hısımlarının veya bunların ortak veya yönetiminde oldukları firmaların işlerine bakılması veya bu dereceden yakınlıkları olduğu SM veya SMMM in baktıkları işlerin tasdik edilmesi.
Geçici Olarak Mesleki Faaliyetten Alıkoyma (TBYTBY)
Mesleki sıfatı saklı kalmak üzere, altı aydan az, bir yıldan çok olmamak üzere, mesleki faaliyetten alıkoymadır.
1. Üç yıllık dönem içinde kınama cezasını gerektiren hallerin ve eylemlerin tekrarlanması,
2. Çalışanlar listesine kaydolmuş meslek mensubunca sahip olunan unvanla kanunun 2. maddesinde belirtilen işlerin yürütülmesi amacıyla gerçek veya tüzel kişilere bağımlı olarak açık veya gizli hizmet akdi ile çalışılması,
3. Mesleği yapmaları kanunen yasaklanan kişilerle meslekle ilgili olarak işbirliği yapılması,
4. Ticari faaliyet yasağına uyulmaması,
5. Meslek mensuplarınca, beyanname ve bildirimlerin imzalanması ve denetimi ile ilgili yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla ilan edilmiş norm ve standartlara kasden aykırı davranılması veya beyanname imzalama yetkisinin kasden gerçeğe aykırı olarak kullanılması,
6. Yeminli mali müşavirlerce, tasdike ilişkin yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla ilan edilmiş norm ve standartlara kasden aykırı davranılması veya tasdik yetkisinin kasten gerçeğe aykırı olarak kullanılması,
Yeminli Sıfatının Kaldırılması :
Yeminli Mali Müşavirlerin yeminli sıfatının kaldırılması ve mührünün geri alınmasıdır.Yeminli Mali Müşavirlerin mükerrer şekilde tasdike ilişkin yasal düzenlemelerdeki ilke ve kurallarla ilan olunmuş norm ve standartlara kasten aykırı davrandıklarının veya tasdik yetkisinin mükerreren kasten gerçeğe aykırı olarak kullandıklarının anlaşılması ve bu durumun mahkeme kararı ile kesinleşmesi halinde yeminli sıfatını kaldırma cezası verilir ve mührü geri alınır.
Meslekten Çıkarma (TAVKÜK)
Meslek mensubunun ruhsatnamesinin geri alınarak bir daha mesleği yürütmesine imkan verilmemesidir.
1. Beş yıllık dönem içinde iki defa mesleki faaliyetten alıkoyma cezası verilmesinden sonra bu cezayı gerektiren eylemlerin yeniden işlenmesi,
2. Mesleğin yürütülmesi sırasında, meslek dolayısıyla işlenen suçlardan dolayı ağır hapis cezası ile cezalandırılması,
3. Meslek mensuplarının kasten vergi ziyaına sebep olduklarının mahkeme kararı ile kesinleşmesi,
4. Meslek ruhsatnamesinin bir başkasına kiraya verilmesi veya herhangi bir şekilde bir başkasına kullandırılması,
5. Başka meslek mensuplarının ad ve ünvanlarının kullanılarak beyanname düzenlenmesi ve imzalanması,
6. Kanunun 4. maddesindeki koşulları taşımaması veya bu koşulların sonradan kaybedilmesi.
Ruhsatlı Meslek Mensubunun Meslek Kütüğünden Silinmesi
1. Çalışma bürosunun Oda bölgesi dışına nakledilmesi,
2. Meslekten çıkarmayı gerektiren cezaya uğraması,
3. Meslek mensubu olabilmesi için gerekli olan Kanuni şartları sonradan kaybedenler,
4. Ruhsatnamenin verildiği tarihte verilmemesi gereken sebeplerin varlığının sonradan tespit edilmesi,
5. Kendi isteği ile kaydının silinmesi,
6. Meslek mensubunun ölümü,
Soruşturma Açmaya Yetkili Olanlar
1. İlgilinin İhbar ve şikayeti,
2. İlgili Oda kurullarından herhangi birinin isteği,
3. Birlik Kurullarının herhangi birinin isteği ,
4. Sorumlu görülen Oda ve Birlik kurulları başkan ve üyeleri için Oda ve Birlik Genel Kurulunun isteği üzerine,
Soruşturma açılır.
Disiplin Kovuşturmasına Yer Olmadığına İlişkin Karar :
Oda Yönetim Kurulu, ihbar ve şikayet konusunu ilk toplantısında görüşür. Kimliği, adresi ve imzası bulunmayan ihbar ve şikayetler işleme konmaz. Ancak Oda Yönetim Kurulu gerek gördüğü durumlarda ihbar ve şikayet konusu hakkında kendiliğinden soruşturma yapabilir. İlgili Oda Yönetim Kurulu veya Disiplin Kurulu incelemeden sonra disiplin kovuşturmasına yer olmadığına ilişkin karar verebilir. Bu karar, soruşturma tarihinden itibaren 3 ay içinde ilgiliye ve ihbar ve şikayette bulunan kişiye bildirilir. İhbar ve şikayette bulunan kimse, soruşturmaya gerek olmadığına ilişkin kararın kendisine tebliğ edilmesinden 1 ay içinde Birlik Disiplin Kuruluna itiraz edebilir. Oda Yönetim Kurulu, soruşturma açılmasını gerekli gördüğü halde Oda Disiplin Kurulunun kovuşturmaya yer olmadığına karar verirse Yönetim Kurulu 1 ay içinde Birlik Disiplin Kuruluna itiraz edebilir.
Ceza ve Disiplin Kovuşturmasının Bir Arada Yürütülmesi
Meslek mensubu hakkında başlatılmış olan ceza kovuşturması, disiplin işlem ve kararlarının uygulanmasını engellemez..Ancak disiplin cezasına konu eylem için ceza kovuşturması başlatılmış ise Disiplin Kurulu kararı için ceza davası sonuna kadar beklenir.Fiili ceza davasına konu olsun veya olmasın, Geçici Olarak Mesleki Faaliyetten Alıkoyma veya Meslekten Çıkarma cezasını gerektiren bir eylemden dolayı soruşturma yapılıyorsa Oda Yönetim Kurulunun isteği üzerine Disiplin Kurulunun uygun görmesi halinde meslek mensubu hakkında tedbir olarak geçici olarak mesleki faaliyetten alıkonmasına karar verilebilir.
Stajlara İlişkin Esaslar
Stajın İlkeleri :
1. Stajın amacı; mesleki bilgi, deneyim, disiplin ve yeterliliğe sahip meslek mensubu yetiştirmektir.
2. Aday meslek mensuplarının kendilerini yetiştirmelerine imkan sağlayacak ve yanında veya gözetim veya denetiminde staj yapılan meslek mensuplarının mesleki faaliyetlerini aksatmayacak bir staj uygulamaları esastır.
3. Stajın tamamlanabilmesi için aday meslek mensubunun ara dönem ve staj bitirme değerlendirmelerinde başarılı olması ve yanında staj yaptıkları meslek mensubunun tezkiyesinin olumlu olması gerekir.
4. Stajlar Serbest Muhasebeci ve Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler için ayrı ayrı düzenlenir.
5. Staj Tesmer tarafından hazırlanan program çerçevesinde fiilen tamamlanır.
Stajın Hedefler :
1. Mesleğin gerektirdiği ahlaki nitelikler ve meslek bilincini yerleştirmek.
2. İlgili mevzuatı ve uygulamayı doğru ve etkili bir biçimde öğretmek ve mesleki bilgileri geliştirmek.
3. Yabancı dil ve bilgisayar eğitimine imkan vermek,
4. Meslekte standartlaşmayı temin etmektir.
Stajdan Sayılan Süreler :
1. Birlik veya Tesmer ce yapılan eğitim ve değerlendirmelerde geçen süreler,
2. Birlik tarafından uygun görülen programlara göre altı ayı aşmamak üzere yabancı dil veya üç ayı aşmamak üzere bilgisayar eğitiminde geçen süreler (Bu iki sürenin toplamı 6 ayı geçemez)
3. Lisan üstü diploma ve tezinin ibraz edilmesi şartıyla İktisat, Maliye, Muhasebe, Finansman, Denetim ve Vergi ile ilgili alanlarda geçen sürelerin 1 yılı,
4. Doktora Diploması veya tezinin ibraz edilmesi kaydıyla İktisat, Maliye, Finansman, Denetim ve Vergi alanlarında doktora yapanların bu sürede geçen 18 ayı
Stajın Yapılması ve Yöntemleri :
1. Staja her yılın Mayıs, Eylül ve Ocak aylarında başlanır.
2. Staj mücbir sebepler dışında kesintisiz olarak yapılır. (mücbir sebepler; ağır kaza, hastalık,tutukluk hali ile kişinin kendi iradesi dışında meydana gelen gaybubetler) Mücbir sebepler ile eksik kalan stajlar Oda Yönetim Kurulu Kararı ile tamamlatılır.
3. Staja devam zorunludur.
4. Staj süresi hiçbir şekilde kısaltılamaz.
5. Aday meslek mensubu gözetiminde, denetiminde veya yanında staj yaptığı meslek mensubunun gösterdiği işleri zamanında yapmaya mecburdur.
6. Mesleğin icrasına ilişkin tüm konuların staj mahallinde aday meslek mensubuna gösterilmesi ve öğretilmesi esastır.
7. Staj programına uyulmadığı ya da yanında, gözetim veya denetiminde staj yapılan meslek mensubunun uygun olmayan davranışlarda bulunduğu iddiasıyla aday meslek mensubu kendiliğinden stajını kesemez. Aday bu durumu yazı ile Odaya bildirerek tedbir alınmasını isteyebilir.
8. Yanında, gözetiminde veya denetiminde staj yapılan meslek mensubunu ölümü, işi terk etmesi veya disiplin cezası nedeniyle meslekten ayrılması durumunda kalan staj süresinin hangi meslek mensubu yanında geçirileceğine Oda karar verir.
9. Yapılan denetimlerde 1 yılda 3 kez mücbir sebep olmaksızın staj mahallinde bulunmayan aday meslek mensubunun stajı iptal edilir.
10. Aday meslek mensubunun meslek ve meslek onuru ile bağdaşmayan durumlarda bulunması yasaktır. (YAMK)
11. Aday meslek mensupları yanlarında staj yaptıkları meslek mensubu dışında başka meslek mensupları nam ve hesabına çalışamazlar. Kendi nam ve hesabına meslek mensuplarının yapabilecekleri işleri yapamazlar.
12. Disiplin cezaları aday meslek mensupları hakkında da uygulanır.
13. Aday meslek mensubuna staj süresince ücret ödenir.
14. İş kanununa göre izin kullandırılır. Staj değerlendirmeleri ve odalar arasında nakil için 7 gün izin kullandırılır.
Staj Sırasında İlişik Kesme :
1. Aday meslek mensubu olmanın genel ve özel şartlarını taşımadıkları sonradan anlaşılanlar,
2. Tesmer tarafından hazırlanan zorunlu eğitim programlarına katılmayanlar,
3. Stajını kesintisiz sürdürmeyenler ve staj mahallinde yapılan denetimlerde staj mahallinde bulunmadıkları belirlenenler,
4. Aday meslek mensubu ile Tesmer arasında yapılan sözleşmeye aykırı davrananlar,
5. Meslek ve meslek onuru ile bağdaşmayan işler ve belirlenen yasak işlerle uğraştıkları belirlenenler,
6. Staj ara dönem ve bitirme değerlendirmelerinde başarılı olamayanlar.
Bu konuda Oda Yönetim Kurulunun vereceği karar 7 gün içinde ,aday meslek mensubuna ve yanında staj yaptığı meslek mensubuna bildirilir. Birliğe 15 gün içinde itiraz edilir. Birliğin 60 gün içinde vereceği karar kesindir.
Serbest Muhasebecilik Staj Ara ve Bitirme Değerlendirmeleri
A Grubu Staj Ara Dönem Değerlendirmesi : Ticaret Lisesi ve Maliye Meslek Lisesi mezunu olup 2 yıllık staj süresi sonundaki değerlendirmedir.
B Grubu Staj Dönem Değerlendirmesi : Ö lisans seviyesinde mezun olanlar ile A Grubu değerlendirmesini başaran ve 4 yıllık staj süresini tamamlayanlara uygulanan değerlendirmedir.
C Grubu Staj Bitirme Değerlendirmesi : Maliye Meslek ve Ticaret Lisesi mezunu olanlar ile 4 yıllık stajını tamamlayan ve B Grubu staj dönem değerlendirmesini başaranlar ile Lisans ve daha üstü eğitim programlarından mezun olup 2 yıllık SMMM stajını tamamladıktan sonra SMMM sınavlarının tüm haklarında başarı gösterememiş aday meslek mensuplarına uygulanan staj bitirme değerlendirmesidir.
Staj ara ve bitirme değerlendirmelerinden 100 üzerinden 60 puan almak gerekir. İlk denemelerinde başarılı olamayanlar 1 yılda 3 defa ara ve bitirme değerlendirmesine katılabilirler. Bu değerlendirmelerde de başarılı olamayanlar staj şartını yerine getirmemiş sayılır.Staj ara ve bitirme değerlendirmeleri Tesmer tarafından yapılır.
Sınavlara İlişkin Esaslar :
1. YMM ve SMMM adaylarının yeterliliklerinin ölçülmesinde sınava tabi tutulmaları ve sınavda başarılı olmaları esastır.
2. Sınavlar; YMM ve SMMM adayları için genel ve özel şartlar ile mesleğin gerektirdiği diğer nitelikler göz önüne alınarak yapılır.
3. Yazılı olarak yapılan sınavlarda gizlilik esastır.
4. Sınavlarla ilgili diğer hususlar Birlikçe belirlenir.
Sınav Zamanları ve Sınava Kabul Şartları
Yeminli Mali Müşavirlik sınavları yılda 2 kez, SMMM sınavları ise yılda 3 kez yapılır. Sınava girecek adayların kanunun öngördüğü genel ve özel şartları taşımaları yanında, geçici olarak mesleki faaliyetten alıkoyma ve Meslekten çıkarma cezası ile 6 aydan 1 yıla kadar hapis cezası almamış olması gerekir.
Sınavların Geçersiz Sayılması :
Sınava girenlerden genel ve özel şartları taşımadıkları sonradan anlaşılanların sınavları geçersiz sayılır ve sınava dayalı olarak haklarında yapılan işlemler iptal edilir.Gerçeğe aykırı beyanda bulundukları tespit edilenler C.Savcılığına bildirilir. Sınavda sorulan soruların önceden bilindiğinin tespit edilmesi halinde sınav tüm katılanlar için iptal edilir. Sınav sonuçlarına itiraz 15 gün içinde Birlik nezdinde yapılı Birlik itirazı 30 gün içinde karar bağlar.
SMMM VE YMM ODALARI
Odanın Amacı : (ÇOND)
1. Mesleki alanda çalışmalar yaparak, mesleğin gelişmesini sağlamak,
2. Meslek onuru ve üye haklarını korumak
3. Mesleğin uygulanması ile ilgili normları geliştirmek ve eğitim faaliyetlerinde bulunmak,
4. Üyeler arasındaki dayanışmayı sağlamak ve haksız rekabeti önlemek.

Odanın Kuruluşu :
Bölgesi içinde en az 25 üyesi bulunan illerde bir oda kurulur. Oda, Birlik yönetim kurulu aracılığıyla Maliye Bakanlığına bildirilmekle tüzel kişilik kazanır. Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ile Yeminli Mali Müşavirler Odaları ayrı ayrı kurulur.
Odaların Gelirleri :
1. Odaya Giriş Aidatı : Odaya kaydolan her üyeden kayırt sırasında alınır. 200 rakamının Bütçe Memur Taban Aylığı Katsayısı ile çarpımından az olamaz.
2. Yıllık Üye Aidatı : Maktu Aidat : Odaya kayıtlı tüm üyeler tarafından Ocak ayında ödenir. Odaya Giriş aidatından az olamaz. Nisbi Aidat: Yalnızca fiilen mesleki faaliyette bulunan meslek mensupları tarafından ödenir. Her üyenin yıllık mesleki kazancının % 1 i tutarındadır.(Bu tutar maktu aidattan az 20 katından da fazla olamaz)
3. Yardım ve Bağışlar
4. Çeşitli Gelirler: G.menkul kira gelirleri ve Oda hizmet gelirlerinden oluşur.
Odanın Organları :
1. Genel Kurul
2. Yönetim Kurulu
3. Disiplin Kurulu
4. Denetleme Kurulu
Genel Kurulun Görevleri (KOTZBYYY)
1. Odanın amaçlarını gerçekleştirmek için gereken karar ve tedbirleri almak.
2. Oda Yönetim Kurulu, Disiplin Kurulu, Denetleme Kurulu ve birlik temsilcilerini seçmek
3. Oda için gerekli taşınmazların satın alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda Yönetim Kuruluna yetki vermek.
4. Meslek mensuplarınca uyulması zorunlu meslek kararlar alınması konusunda Birliğe teklifte bulunmak.
5. Yıllık bütçeyi ve kesin hesapları tasdik etmek.
6. Oda Yönetim Kurulunun çalışma raporunu incelemek ve kabul etmek
7. Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturmasına karar vermek.
8. Oda Yönetim Kurulunca yapılan teklifleri incelemek ve karara bağlamak.
Genel Kurulun Toplantıya Çağrılması
Genel Kurul yılda bir defa Mayıs ayının içinde başkanın daveti üzerine bütçeyi ve gündemdeki diğer konularla birlikte gereken seçimleri yapmak üzere toplanır.
Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim ve Denetleme Kurulu gerekli gördüğü hallerde Genel Kurul toplantıya çağrılabilir.Yönetim Kurulu Başkanı odaya kayıtlı üyelerin beşte birinin yazılı talebi üzerine 15 gün içinde Genel Kurulu toplantıya çağırmak zorundadır.Üyeler toplantıya taahhütlü mektupla veya tevdi edilerek çağrılmalıdır. Toplantı üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olur.Birinci toplantıda çoğunluk sağlanamazsa, ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz ancak ikinci toplantıda katılan üye sayısı Yönetim,Disiplin ve Denetleme Kurulu asil üyelerinin 2 katından az olamaz.Toplantılarda bir başkan, bir başkan vekili ve iki katip üyeden oluşan başkanlık divanı seçilir.Genel Kurulda kararlar katılanların salt çoğunluğu ile alınır.Oda Yönetim Kurulu Başkanı, Yönetim ve Denetleme Kurulu üyeleri başkanlık divanına seçilemezler.
Oda Yönetim Kurulunun Teşekkülü
Yönetim Kurulu, Genel Kurulca kendi üyeleri arasında iki yıl için seçilen 5 asil 5 yedek üyeden oluşur. Yönetim Kurulu kendi aralarında gizli oyla başkan, başkan yardımcısı, muhasip üye ve oda sekreterini seçerler.Yönetim Kurulu üyeliğine seçilmek için odaya kayıtlı üye sayısı 100 den fazla ise 5 yıllık kıdem şartı aranır.
Oda Yönetim Kurulunun Görevleri KOTDEBEA)
1. O da Genel Kuruluna çalışmaları hakkında rapor vermek ve Genel Kurul kararlarını yerine getirmek.
2. Oda görevlilerinin atanmasını, işten ayrılmalarını ve terfilerini düzenlemek.
3. Oda adına taşınmaz mal almak ve satmak, ipotek etmek ve kaldırmak konusunda Y.Kurulu başkanına veya bir Y.k. üyesine yetki vermek.
4. Kanun ve yönetmeliklere aykırı davranan meslek mensuplarının disiplin kuruluna sevketmek.
5. Kurs , eğitim ve seminerler düzenlemek
6. Bütçeyi ve teklifi düzenleyip Genel Kurulun onayına sunmak
7. En az ücret tarifesine ilişkin teklifi Birliğe sunmak
8. Oda kayıt ve yıllık aidat önerisini Genel Kurula sunduktan sonra birliğe göndermek
Yönetim Kurulu normal olarak ayda bir toplanabileceği gibi gerekli görüldüğü taktirde Başkanın talebi veya üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ile toplanır. Y.K salt çoğunlukla toplanır ve kararlar toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim Kurulu Başkanının Görevleri
1. Odayı hukuki bakımdan temsil etmek
2. Kanun, tüzük ve yönetmelikle verilen görevleri yapmak
3. Genel Kurulu olağan ve olağanüstü toplantıya davet etmek
4. Yönetim Kurulu toplantılarına başkanlık etmek, müzakereleri yönetmek
5. Tutanakların sağlıklı olarak düzenlenmesini sağlamak
6. Yönetim Kurulunca alınan kararların yerine getirilip getirilmediğini denetlemek
7. Odanın sevk ve idaresini sağlamak


Disiplin Kurulu
Üye sayısı 50 den az olan odalarda 3, 50 den fazla olan odalarda ise 5 üyeden oluşur.Disiplin Kurulu en az 3 üyenin hazır olmasıyla toplanır ve kararlar salt çoğunlukla alınır. Oda Disiplin Kurulu kararlarına karşı 30 gün içinde birlik Disiplin Kuruluna itirazda bulunulabilir.Disiplin kurulunun görevleri: Oda Yönetim Kurulunun disiplin soruşturması açılması kararı üzerine üyeler hakkında disiplin soruşturması yaparak disiplinle ilgili kararları vermektir.
Denetleme Kurulu
Denetleme Kurulu, Genel Kurul üyeleri arasından iki yıl için seçilecek üç üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyeleri ile Disiplin Kurulu üyeleri Denetleme Kuruluna seçilemezler.Denetleme Kurulu Odanın işlem ve hesaplarını denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle görevlidir.
Odanın Gelirleri
1. Oda Giriş Aidatı : Odaya kayıt olan her üyeden kayıt anında alınır. 200 rakamının bütçe memur taban aylığı katsayısı ile çarpımı suretiyle bulunacak tutardan az olamaz.
2. Yıllık Oda Aidatı : Maktu Aidat : 200 rakamının bütçe memur taban aylığı katsayısı ile çarpımından az olamaz. Odaya kayıtlı tüm üyeler tarafından Ocak ayında ödenir. Munzam Aidat : Fiilen mesleki faaliyet yürüten üyelerden Mayıs ve Ekim aylarında iki taksitte alınır. Her üyeden beyan ettiği yıllık mesleki kazancın % 1 (yıllık maktu aidat tutarından az 20 katından fazla olamaz)
3. Yardım ve Bağışlar :
4. Çeşitli Gelirler : Oda gayrimenkul ve faiz geliri, Odanın yaptığı nakil tescil gibi hizmetlerdn elde edilen gelirler.
TÜRMOB – TÜRKİYE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLER VE YEMİNLİ MALİ MÜŞAVRİLER ODALARI BİRLİĞİ

Birliğin Amacı : (ÇOND)
1. Mesleki alanda çalışmalar yaparak mesleğin gelişimini sağlamak,
2. Meslek onurunu, üye ve odaların haklarını korumak
3. Mesleğin uygulanması ile ilgili normları geliştirmek, mesleki eğitimin gelişmesine katkıda bulunmak
4. Üyeler ve odalar arasındaki dayanışmayı sağlamak ve haksız rekabeti önlemek
5. Kanun ve yönetmeliklerle öngörülen işleri yapmak
Birliğin Kuruluşu :
Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirlere ait tüm odaların katılacağı bir birlik kurulur. Birik tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşudur.
Birliğin Görevleri : (ÇAZKMK)
1. Mesleğin geliştirilmesi ile ilgili çalışmalar yapmak,
2. Odalar arasında çıkacak çatışmaları kesin olarak çözümlemek
3. Uyulması zorunlu meslek kuralları ve meslek standartlarını belirlemek
4. Kanuna göre çıkarılacak yönetmelikleri hazırlamak
5. Maliye Bakanlığınca verilecek görevleri yapmak
6. Kanun ve yönetmeliklerle verilecek diğer görevleri yapmak

Birliğin Gelirleri :
1. Birliğe dahil odaların gelir bütçelerinden % 10 dan az olmamak üzere alınacak paylar.
2. Birliğe ait malvarlığından sağlanan gelirler
3. Ruhsatname ücretleri
4. Y.M.M. Mühür ücretleri
5. Bağış ve yardımlar
Birliğin Organları :
Genel Kurul :
Birlik Genel Kurulu Odaların üyeleri arasından seçecekleri temsilcilerden meydana gelir.Her oda, üyelerinin yirmi beşte biri tutarında temsilci seçer.Temsilciler her odanın genel kurul toplantısında iki yıl için seçilir.Serbest muhasebeci Mali müşavirler odalarının delegelerinin yarısının Serbest Muhasebeci Mali Müşavir olması zorunludur.
Birlik Genel Kurulunun Görevleri : (KOTZBYYY)
1. Odalar arasında iş birliği kurmak ve bunların gelişmesini sağlayıcı tedbir ve kararları almak
2. Birlik Y.K., Disiplin Kurulu ve Denetleme Kurulu üyelerini seçmek
3. Birlik için gerekli taşınmazların alınması veya mevcut taşınmazların satılması hususunda yönetim kuruluna yetki vermek.
4. Uyulması zorunlu mesleki kararları almak
5. Birlik bütçe ve kesin hesabı görüşerek karar bağlamak, odalardan alınacak pay miktarlarını ve mühür ücretlerini belirlemek
6. Yönetim Kurulunu ibra etmek, sorumlu görülenler hakkında disiplin soruşturması açılmasına karar vermek
7. Birlik yönetim kurulunca hazırlanacak yönetmelik ve raporları incelemek ve onaylamak
8. Kanunlar ve yönetmeliklerle verilmiş diğer görevleri yapmak
Genel Kurulun Toplantısı :
Birlik Genel Kurulu her yıl Eylül ayında Birlik Yönetim Kurulu Başkanının daveti üzerine toplanır. Birlik Yönetim Kurulu Başkanı, Birlik Yönetim Kurulu ve Denetleme Kurulunun gerekli görmesi halinde olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Ayrıca mevcut üyelerin beşte birinin yazılı talebi ile Genel Kurul toplantıya çağrılabilir. Toplantıların yeri, tarihi saati toplantı tarihinden en az yirmi gün önce tirajı 100 .000 in üzerinde olan ve Türkiye de yayınlanan bir gazetede ilan edilir ve ayrıca temsilcilerin adreslerine taahhütlü olarak gönderilir. Genel Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır. İlk toplantıda çoğunluk sağlanamazsa ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak bu toplantıya katılanların sayısı, Yönetim,Disiplin ve Denetleme Kurulu asil üyelerinin 2 kartından az olamaz. Genel Kurul toplantılarında kararlar hazır bulunanların salt çoğunluğu ile alınır.
Yönetim Kurulu :
Genel Kurul üyeleri arasından iki yıl için seçilen dokuz asil dokuz yedek üyeden oluşur. Yönetim Kurulu üyelerinden beşinin Yeminli Mali Müşavir olması zorunludur. Yönetim Kurulu kendi üyeleri arasından bir başkan, genel sekreter ve bir muhasip üye seçer.
Birlik Yönetim Kurulunun Görevleri :(KATSEBER)
1. Genel Kurul kararlarını yerine getirmek
2. Odalarca tespit edilen giriş ve yıllık aidatların listesini Maliye Bakanlığının onayına sunmak
3. Birlik adına taşınmaz almak, satmak bunlar üzerinde her türlü ayni hak tesis etmek konusunda yönetim kurulu üyelerine yetki vermek
4. Bu kanun ve yönetmelik hükümlerine göre yapılması gereken sınavları yapmak
5. Odaların görüşlerini alarak hazırlayacağı asgari ücret tarifelerini Maliye Bakanlığının onayına sunmak
6. Bütçeyi yapmak ve uygulamak
7. Meslek mensuplarını eğitimini sağlamak
8. Meslek ruhsatları ve Y.M.M. mühürlerini vermek
Yönetim Kurulu Başkanının Görevleri
1. Birliği hukuki bakımdan temsil etmek
2. Yönetim Kurulunu olağan ve olağanüstü toplantıya davet etmek
3. Yönetim Kuruluna Başkanlık etmek, müzakereleri yönetmek
4. Tutanakların sağlıklı olarak düzenlenmesini sağlamak
5. Birlik genel kurulunca ve yönetim kurulunca alınan kararları yerine getirilmesini sağlamak, denetlemek ve izlemek
6. Kanun tüzük ve yönetmeliklerle verilen diğer görevleri yapmak
Yönetim Kurulu Toplanması
Yönetim Kurulu Birlik Yönetim Kurulu Başkanı veya üyelerden en az ikisinin görüşme konusunu taşıyan isteği üzerine toplantıya çağrılır. Y.K. üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve salt çoğunluğu ile karar verilir.
Birlik Disiplin Kurulu
Birlik Disiplin Kurulu, Genel Kurul üyeleri arasından iki yıl için seçilecek beş asil beş yedek üyeden oluşur. Asil üyelerin üçünün Yeminli Mali Müşavir olması gerekir. Disiplin Kurulu üyeleri kendi aralarında bir başkan ve bir başkan yardımcısı seçerler.Birlik Disiplin Kurulu, Oda Disiplin Kurulu kararlarına karşı yapılacak itirazları incelemek ve karar bağlamakla görevlidir. Yönetim Kurulu üyeleri Disiplin Kurulu üyeliğine seçilemezler.Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu (üç kişi) ile toplanır ve tam sayının salt çoğunluğu ile kararlar alınır. Birlik Disiplin Kurulu, Birlik Genel Kurulunun kararı üzerine Birlik Yönetim Kurulu üyeleri hakkında soruşturma yapar.
Birlik Denetleme Kurulu
Genel Kurul üyeleri arasından iki yıl için seçilecek biri Yeminli Mali Müşavir, ikisi de serbest Muhasebeci Mali Müşavirden olmak üzere üç üyeden oluşur. Yönetim Kurulu ve Birlik Disiplin Kurulu üyeleri Denetleme Kuruluna seçilemezler. Birliğin hesap ve işlemlerini denetlemek ve bu hususta Genel Kurula rapor vermekle yükümlüdür.

12 Mayıs 2007 Cumartesi

ŞİRKET VE ŞİRKET TÜRLERİ

ŞİRKET KAVRAMI1.GENEL AÇIKLAMAA) GENİS ANLAMDA ŞİRKET: bir girişimde, bir faaliyette,hukuki veya fiili bir durumda herhangi bir tarafta birden fazla kişinin bir araya gelmesidir.
B) DAR ANLAMDA ŞİRKET:kazanç sağlamayı hedef edinen kişi ve mal topluluğudur.2.ŞİRKET AKTİNİN UNSURLARI:Şirket bir akittir ki; onunla iki veya ziyade kimseler emeklerini ve/veya mallarını müşterek bir gayeye erişmek için birleştirmeyi iltizam ederler. BK 520
A)ŞAHIS UNSURU:- en az 2 kişi -kural olarak gerçek yada tüzel kişi farketmez(istisnası var or.kollektif şrkt
B)AKİT UNSURU :- İradelerin şirket kurma noktasında birleşmesi lazım -açık veya zımni irade olabilir -şirket akdin de karşılıklı ve birbirine zıt menfaat yoktur ; ortak menfaat vardır -kural olarak şekil şartı yoktur*Bir şirket ,TK da tarif edilen şirketlerin mümeyyiz vasıflarına haiz değilse adi şirket olarak nitelendirilir.
C)SERMAYE UNSURU:- şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.-her ortak belli bir miktarda sermaye getirmek zorundadır.-zorunludur-şirketin amacına göre sermaye türü de değişebilir. -mamelek kavramından farklıdır.
D)MÜŞTEREK AMAÇ UNSURU:-her ortak aynı amacı gütmelidir.-derneklerden farkı şirketin amacının iktisadi olmasıdır- kural olarak kazanca da zarara da beraber katılacaklardır istisna:şirkete sadece emeğini getiren taraf akitte hüküm bulunmak şartıyla zarara katılmaz.
E)AFFECTİO SOCİETATİS UNSURU:-müşterek amaca ulaşabilmek için gayret ,özen ve çaba harcama anlamına gelmektedir.-tüm şirketlerde vardır ama oranları farklıdır.-hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmaz3)ŞİRKETLERİN TASNİFİA) TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNUP BULUNMAMASINA GÖRE Tüzel kişiliği olanlar Tüzel kişiliği olmayanlarAdi şirket donatma iştirakı Ticaret şirketleri kooperatifler*Tüzel kişilik şirketi kurucularından bağımsız hale getirir; alacaklıya karşı birinci derecede sorumlu olan şirket tüzel kişiliğidir.B)ŞAHIS VEYA SERMAYE ŞİRKETİ OLMALARINA GÖRE
1.ŞAHIS ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ- Bu tip şirketlerde şahısların kimlikleri önem taşır.- Şirket akdi oybirliğiyle değiştirilir.- Ortaklardan birinin ölümü, iflası kısıtlanması şirketi sona erdirir.- Aksi kararlaştırılması mümkün olmakla beraber; ortakların gerek sermaye koyma gerek kar ve zarara katılma borçları eşittir.- Rekabet yasağı tüm ortaklar için geçerlidir.- Yönetim/denetim/temsil tüm ortaklar tarafından aynı ölçüde gerçekleştirilir. yani tüm ortaklar ayrı ayrı ve tek başlarına yapabilirler .
2.SERMAYE ŞİRKETLERİNİN ÖZELLİKLERİ- Bu tür şirketlerde önemli olan ortakların kimlikleri yetenekleri değil, şirkete getirdikleri sermayedir.
- Her ortağın kar ve zarara katılma hak ve yükümlülükleri sermaye paylarıyla orantılıdır.- Ortaklar şirkete getirdikleri sermaye pay ile söz sahibi olurlar.- Yönetim/denetim/ temsil kişiler tarafından değil organlar tarafından kullanılır.C)SERMAYE YAPILARINA GÖRE
1SABİT SERMAYELİ ŞİRKETLER- Ortak taahhüt ettiği sermaye oranıyla sorumludur; yani 2ci dereceden sınırlı sorumludur- Şirketin sermayesi esas akitte belirtilmek zorundadır.- Sermayede yapılacak değişiklik esas akdi değiştirme zorunluluğunu doğurur.2DEĞİŞİR SERMAYLİ ŞİRKETLER- Ortak sınırsız sorumludur.- Şirket alacaklılarına karşı ortaklar sınırsız sorumludur.- Sermaye miktarı belirli olmayabilir. - Sermayenin önemi iç ilişkide kendini gösterir.3KAYITLI SERMAYELİ ŞİRKETLER- Halka açık AŞ. lerde vardır.- Esas sermayenin değiştirilebilmesi için GK ait olan bazı yetkilerin YK ya devri suretiyle bazı kolaylıklar getirilmiştir.D)ŞİRKETİN BORCU SEBEBİYLE ORTAKLARIN SORUMLULUĞUNA GÖRE1.DOĞRUDAN DOĞRUYA-DOLAYLI SORUMLULUK- Muhim olan tüzel kişiktir. Or: adi şrt. Tüzel kişiliği yoktur dolayısıyla ortaklar direk olarak sorumludurlar2SINIRLI- SINIRSIZ SORUMLULUK- Şahıs şirketlerinde ortaklar şirket alacaklılarına karşı bütün malvarlıklarıyla yani sınırsız sorumludur- Sermaye şirketlerinde ortaklar ,alacaklılara karşı şirkete getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye kadarıyla sorumludurlar.3ADİ- MÜTESELSİL SORUMLULUK- Sermaye şirketlerinde adi şahıs şirketlerinde ise müteselsil sorumluluk esastır.ADİ ŞİRKET:- Tüzel kişiliği yoktur- Şahıs şirketidir.- Değişir sermayeli şirkettir.- Ortaklar şirket borçlarından dolayı birinci dereceden, sınırsız ve müteselsilin sorumludurANONİM ŞİRKET- Ticaret şirketidir.- Tüzel kişiliği vardır.- Sermaye şirketidir- Sabit sermaye şirketidir- Ortaklar şirket borçlarından dolayı 2 derece sınırlı adi şekilde sorumludur.I.GENEL OLARAK1.GİRİŞ* AO, özel borç ilişkilerindendir. BK 520 541* AO, hükümleri uygun düştüğü ölçüde ticaret ortaklıkları ve henüz tüzel kişilik kazanamamış dernekler hakkında da uygulanır.2.TANIM* 2 veya daha fazla kişinin emek ve/veya sermayelerini birleştirmek suretiyle , iktisadi bir amacı gerçekleştirmek üzere kurulan ortaklıktır.* Tüzel kişiliği yoktur.3.UNSURLARI* Akit unsuru: birbirine uygun irade beyanları şart / açık ve zimni irade olabilir /akdin asli unsurları hakkında açık yada kapalı olarak ortak amaç ve bu amacın gerçekleştirilmesi ereği az-çok belirgin olmalıdır* Şahıs unsuru: 2 den fazla olmalı ayrıca kural olarak gerçek yada tüzel kişi olması fark etmez.* Katılma payları: kişisel emek ,ticari itibar,para, sinai haklar,taşınmaz hakları vs.* Müşterek gaye:erişilmesinde ortakların ortak yararları bulunan son hedeftir.* Affecti societatis: ortak amacın kar veya zararını paylaşmak ereğine yönelmesi gerekir.yani gayeye ulaşabilmek için çaba sarfedilir. II.TÜZEL KİŞİLİK* AO,da tüzel kişilik yoktur.* Dolayısıyla sorumluluk doğrudan doğruya ortaklara aittir.* tüzel kişiliği bulunmamasına rağmen ticaret unvanı kullanabilirler.III.GİZLİ ŞİRKET* burda mevcut bir ticari işletmeyi işleten ile maddi açıdan gerekli katkıyı sağlayan kişiler mevcuttur.fakat dış ilişkilerde sermayeyi getirenin herhangi bir özelliği yoktur.* Yani gizli ortak şirket ilişkisinde görülmemektedir.* Dış ilişkide gizli ortak sorumlu yada temsilci olamayacağına rağmen,iç ilişkide bunlar gizli ortak tarafından paylaşılabilinecektir.* Herhangi bir şirketin ortağı kendi payını şirket ortakları dışında başkasıyla paylaştığı zamanda gizli şirketten bahsedilir.IV.UYGULANACAK HÜKÜMLER* Gizli şirket hakkında BK520-541 hükümleri uygulanır* Ayrıca TK136-152 maddeleride AO için kullanılabilir.ADİ ŞİRKETİN KURULUŞU1GENELAÇIKLAMA:* Kuruluşu oldukça kolaydır.2.ŞEKLİ* Şekle tabi tutulmamıştır. BK11 aktin sıhhati ,kanunda sarahat olmadıkça hiçbir kele tabi değidir.* Dolayısıyla tescil ve ilana da gerek yoktur .* Fakat ortaklar kendi aralarında şekil şartı koyabilirler bu halde şirketin kurulabilebilmesi için öngörülen şekil şartı gerçekleştirilmelidir. Aksi halde kurulmamış sayılır.* Ortakların şirket kurma noktasında irade beyanları uyuşuyorsa şirket kurulmuş sayılır.3.SERMAYESİ.* Müşterek amacın gerçekleştirilmesine elverişli olmak şartıyla kanuna kamu düzenine ahlaka adaba aykırı olmayan her türlü şey adi şirkete sermaye olarak getirilebilir.* Sermaye unsurunda dikkat edilecek husus: sermayenin fiilen getirilmesi değil onun taahhüt edilmesidir.
4.KONUSU* Herhangi bir açık hüküm yoktur. O yüzden genel hükümlere bağlıdır.* Yani kanuna ahlaka adaba kamu düzenine ve şahsi haklara aykırı olmamak şartıyla istenilen her şey olabilir* Bunlara aykırı ise BK20 uyarınca butlan hükümleri uygulanır.ADİ ŞİRKETİN İŞLEYİŞİ1GENEL AÇIKLAMA:* Bu konuda kanun genellikle tarafların iradelerine üstünlük tanımaktadır, dolayısıyla işleyişle ilgili olan hükümler düzenleyici niteliktedir.2ADİ ŞİRKETTE İÇ İLİŞKİ.* Ortakların,kanunun kendilerine tanıdığı serbestiden yararlanarak,kendi aralarında geçerli olacak hükümleri belirlemeleri ifade edilir.A)sermaye taahhüt etme borcu* Sermaye: şirketin kuruluşu ve işleyişi için gerekli olan ve ortaklar tarafından taahhüt edilen ve parayla ölçülebilen değerdir.* Müşterek amacın gerçekleşmesi için gerekli olan vasıtalar sağlanmalıdır.* Sermaye payı aynı olmak zorunda değildir.* Hangi ortağın hangi oranda sermaye taahhüt ettiği şirket akdinde belirtilmelidir.* Eger belirtilmemişse bütün ortaklar eşit miktarda sermaye taahhüt ettiği kabul edilir.BK 521/1* Mal hak emek sermaye olarak taahhüt edilebilir mülkiyet yada kullanma hakkıda olabilir.* Mal:menkul ,taşınmaz olabilir. Bu malların kullanım hakkıdahi olabilir.* Mal dışında bazı hakalr:alacak , sinai haklar olabilir.* Emek:sermaye şirketlerinden farklı olarak emek de sermaye olarka getirilebilir...........* sadece emeğini sermaye olarak getiren ortak akte konulacak bir hükümle zarardan muaf tutulabilir.* Dış ilişki açısında sermaye türü öenmli değildir lakin; tüm ortaklar sınırsız sorumludurlar.* * Adi şirkette kural olarak elbirliği mülkiyeti hükümleri geçerlidir. Böylece ortakların şahsi alacaklıları, alacaklarını ortağın şirketteki tasfiye payından alabileceklerdir. Çünkü elbirliği mülkiyetinde ortakların payları birbirinden ayrılmış değildir.B)Kara katılma ve zararı paylaşma: 3 yöntemle belirlenir.* Öncelikle adi şirket esas aktinde bu konuda hüküm olup olmadğığna bakılır* *sadece zarara yada sadece kara ilişkin bir hüküm mevcut ise bu hüküm diğeri içinde geçerli olur* akitte belirtilmişse sadece emeğini sermaye olarak getiren kimse zarara katılmayabilir.* Akitte bu konuyla ilgili herhangi bir hüküm yoksa sermaye payları ne olursa olsun ortak kara ve zarar eşit olarak katlanacaktır.C)Şirketin yönetimi1. genel açıklama:İç ilişkide yönetim = dış ilişkide temsil2. yöneticilerle şirket arasındaki ilişkinin hukuki niteliği: kural olarak vekalet hükümleri geçerlidir. Yani yetkisi olmadan yöneticilik yaparsa vekaletsiz iş görme hükümleri uygulanır3. yönetim yetkisinin kapsamı* Olağan işler:kural her ortak kendi başına şirketi yönetebilir bunun aksi akitle yada ortaklar kurulu ile yapılabilir.* Olağan işler her işe göre değişebilir.liste verilmesi zordur.* * şirkette yönetim yetkisi,genel kuruldan ayrılarak ortaklardan bir yada birkaçına verilmişse; olağan işler bakımından yönetici olmayan ortaklar yapılan bu işe karşı itiraz dahi edemezler.* Olağanüstü işler: de şirketi bağlayacak bir karar alınabilmesi için yönetici olsun olmasın tüm ortakların oybirliği gerekir. Ancak işin geçikmesi dolayısıyla şirket önemli ölçüde zarar ve tehlike ile karşılaşacaksa oybirliği şartı uygulanmaz.4. Yöneticinin hak ve yükümlülükleria)hakları:* Şirketi yönetmek * Ücret talep etmek* Masraflarını talep etmekb)yükümlülükleri* Özen ve ihtimama borcu* vekil gibi sorumluluk* verdikleri zararların tazmin ile giderilmesi* hesap vermek ve kar paylarını ortaklara dağıtmak* şirketin işlerin incelenmesine izin vermekD)Şirketin denetimi* bütün ortaklara emredici olarak inceleme hak ve görevi tanınmıştır.* Bu hakkın ortadan kaldırılmasını düzenleyen bir hüküm belirtilmesi mümkün değildir.yapılırsa geçersiz sayılır.* Affectio societatisin uzantısıdır.E)Rekabet yasağı* Bütün ortakların, şirketin amacına aykırı veya şirkete zarar verebilecek işleri gerek kendi gerek başkaları hesabına yapmaması demektir.* İhlali halinde;diğer ortaklar şu hakları talep edebilirler.* Uğranılan zarar ve ziyanın karşılanması* İşin adi şirket hesabına yapılmış sayılması* Yasağa uyulmaması halinde haklı sebep sayılırsa şirketin feshi gerekebilir.F)Ortaklar arasında değişiklik1. yeni ortağın girmesi:bütün ortakların rızasına bağlı.payın devri halindede bütün ortakların rızasına bağlı2. ortaklardan birinin şirketten çıkması:diğerlerin izni şart.(fesih hakkı verilebilir)3. ihraç:kural olarak mümkün değildir. Haklı sebep gösterilerek çıkarılabilir.3.ADİ ŞİRKETTE DIŞ İLİŞKİA.Şirketin temsili:3. kişilerle bir takım hukuki ilişkilere girmektir ve yöneticilik görevinin bir uzantısıdır.* Bütün ortak ayrı ayrı yönetim ve temsil yetkisine sahiptir.* Yapılan işlemin şirket adına yapıldığının bildirilmesi.B Ortakların sorumluluğu:kural olarak müteselsil birinci dereceden sınırsız sorumludur.Haksız fiilden kaynaklanan borçlarda ise , haksız fiili gerçekleştiren ortak veya yönetici sorumludur.haksız fiil; şirket adına yapılmışsa bu halde ortakların müteselsil sorumluluğu geçerlidir.
ADİ ŞİRKETİN SONA ERMESİAmaç birliğinin ortadan kalkması(kendiliğinden)
I.GENEL ACIKLAMA İradi olarak* Sona erme ile şirketin mameleki tasfiye edilir.* Şirketin işleyişi sırasında 3.kişilere karşı üstlenmiş olan taahhütlerin bulunması ve bu durumdayken şirketin sona ermesi halinde ortakların taahhütleri devam edecektir. BK 541II.SONA ERME SEBEBLERİA)Kendiliğinden sona erme sebepleri1. müşterek amacın elde edilmesi, veya elde edilmesinin imkansız hale gelmesi2. ortaklardan birinin ölümü3. ortağın tasfiye payının haczi,ortağın iflası veya kısıtlanması4. akitte belirtilen sürenin dolması; süre dolamsına rağmen şirket devam ediyorsa şirket artık süresiz hale gelmiş sayılır.B)İradi olarak sona erme sebepleri1. ortaklar iradesiyle:kural olarak ortak iradesiyle sona ermez.istisnaları:* Akitte tek taraflı fesih hakkının tanınmış olması* Şirketin belirsiz süreli olarak kurulmuş olması * Şirketin herhangi bir ortağın yaşamı boyunca geçerli olacağı hususu belirtilmişse* Son iki fıkrada belirtilen fesih taleplerinin iyiniyet ölçüleri içerisinde ve en az 6 ay önceden yapılması gerekir.* Ortakların istemeleri halinde her zaman şirketin feshine karar verilebilir2. Hakim iradesiyle:haklı sebep olarak belirtilen hallerde mahkeme tarafından gerçekten haklı bulunursa şirketin sona ermesi söz konusu olacaktır.III.ŞİRKETİN TASFİYESİ,A)Genel açıklama :şirketin sona ermesiyle şirket tasfiye sürecine girer.tasfiye işleminin bitmesiyle ortaklar arasindaki müşterek gaye ortadan kalkar. Ve ilişkisi sona erer.B)Tasfiye işlemini gerçekleştirecek olanlar* Ortaklar: bu durum olağanüstü bir durum olduğu için tüm ortaklar birlikte (yönetici olup olmama mühim değil)* Tasfiye memurları: akitle yada ortaklar kurulu kararıyla tasfiye memurları belirlenebilir.tasfiye memurlar ortak yada 3.kişi olabilir.* Mahkeme kararıyla belirlenenler ortaklar yada tasfiye memurları yapmamışsa mahkeme memur seçer.C)Tasfiye işlemleri1.DIŞ tasfiye: 3. kişilerin Adi şirketlerle olan bağlarının ortadan kaldırılmasına yönelik aşamaya denir* Önce aktifler paraya çevrilir.* 3.kişilerdeki alacaklar tahsil edilir.* Elde edilen para tasfiye masrafları ve 3. kişilere olan borçlar için harcanaktır.2.İÇ tasfiye :* Dış tasfiye aşamasında şirket borçları tamamen ödenmiş ve elde para kalmışsa iç tasfiyeye geçilir* Bütün aktiflerin ve malların paraya çevrilmiş olması dolayısıyla bakiye para öncelikle ortakların getirmiş oldukları sermaye paylarının iadesi için kullanılır.* Ortaklardan biri bir şeyin mülkiyetini sermaye olarak koymuşsa; o şeyi tasfiye sırasında aynen geri alamaz.ortak o “şeye”sermaye olarak konulurken ne tutarda değer biçilmişse ; o değeri isteyebilir.konulan şeye değer biçilmemişse o şeyin o tarihteki değeri tayin edilir.,o değer istenir.* Ortak ortaklığa borç vermişse ; bu konudaki talebi ortak olarak değil alacaklı olarak söz konusu olacaktır.yani ortaklığın borçları ödenirken ödenecektir.a)kar elde edilmişse ortakların getirmiş oldukları sermaye paylarının ödenmesinden sonra tasfiye yapanların elinde hala para kalmışsa kar elde edilmiş sayılır.bu durumda 3 ihtimal vardır* Şirket akdine bakılır: karın nasıl paylaşılacağı hususunda akitte herhangi bir hüküm varsa o uygulanır. Fakat akde konulan karın paylaşılması ile ilgili husus aşırı dengesizliğe yol açmamalıdır yanı aslan payı şartı geçersizdir.* Akitte hüküm yoksa kar eşit olarak paylaşılacaktır.* Sadece kar yada sadece zarar hakkında hüküm konulmuşsa aynı hüküm diğeri içinde geçerli olacaktır.b)zarar edilmişse :tüm aktifler paraya çevrilmesine rağmen halen ödenmeyen borçlar varsa şirket zarardadır* Şahıs şirketi olduğu için ortaklar katlanmak zorundadır.* Ödenmeyen borçlar ortakların şahsi malvarlıklarıyla karşılanılır.IV)ZAMANAŞIMI,* Bir şirket akdine dayanan ve ortaklar arsında veya şirketle ortaklar arasında açılmış bulunan bütün davalar ile bir şirketin müdürleri,temsilcileri murakıplarıyla şirket ve ortaklar arasındaki davalar 5 yıllık zamanaşımına tabidirler.I.TANIMI: Kollektif şrt. 2 veya daha çok gerçek kişi tarafından bir ticari işletmeyi müşterek ticaret unvanı altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklarının tümünün sorumluluğu sınırsız olan tüzel kişiliğe sahip ticaret şirketidir.* Ticari işletme işletilmesi: mesela esnaf işletmesi olmaz* Ticaret unvanı kullanılması:tüm ortakların yada sadece bırının adı soyadıyla şirketin nevini gösterir ibare ör: Ahmet KILINÇ turizmcilik kolektif şirketi* Gerçek kişi ortaklardan oluşması* Ortakların sınırsız sorumlu olması/2 dereceden/3.kişiler acısından aksi geçersiz* Tüzel kişiliğe sahipII.KURULUŞUA.Şirket akdi* Yazılı bir akit olmalı* Bu yazılı akdin 3 kişiler bakımından da geçerli olabilmesi için tescil ve ilan edilmesi lazım gelir* Akdin muhtevası:* Ortakların kimliği , ikametgahı ve tabiiyeti* Şirketin kollektif şirket olduğu rtakların sınırsız sorumlu olduğu belirtilse yeterlidir* Şirketin ticaret unvanı ve merkezi* Şirketin faaliyet konusu: konu şirketin ehliyetini belirtir;konu dışına çıkıldığı vakit ehliyette ortadan kalkar. Ayrıca yöneticilerin yönetim ve temsil yetkilerinin sınırını da konu oluşturur.,* Taahhüt edilen sermayenin miktarı ve niteliği: emek de dahil her türlü değer sermaye olarak şirkete getirilebilir.* Ortaklarının şirket akitinin altındaki imzalarının noterce onaylanması* Tescil ile tüzel kişilik kazanılır.ilan şirketi 3 kişilere duyurur.B.Kuruluştan doğan sorumluluk:* Akit yazılı ama zorunlu şartlar eksik ise adi şirket* akit yazılı ama tescil işlemi yapılmamışsa iç ilişkide kolektif şirketdış ilişkide adi şirket (çünkü tescil işlemi sadece 3 kişiler için yapılır.)KOLLEKTİF ŞİRKETİN İŞLEYİŞİI.Genel olarak:adi şirkete benzer. Ortaklar tacir değildirler.tacir şirket tüzel kişiliğidir.ama vergi mükellefi şirket değil ortaklardır; ayrıca ortağın iflası da mümkündür.II.İÇ İLİŞKİ:TK 159 emredici hükümlere aykırı olmayan her türlü düzenleme geçerlidir.1.sermaye koyma borcu: * mal ve emek sermaye olarak konulabilir.* Önemli olan bunların taahhüt edilmesidir.* Paradan başka bir değer sermaye olarak getirilmişse bunun para karşılığı akitte belirtilmelidir.2.kara ve zarara katılma:* Ortaklar faaliyet sonunda çıkan olumlu olumsuz sonuçlara katılmak zorundadırlar dolayısıyla da şirket bilançosu çıkartılmalıdır.1. ortaklar tarafından belirlenmiş ise* akit ile belirlenmiş ise o uygulanır fakat aslan payı yasaktır uygulanmaz.* Paylaştırıcı ile belirlenmiş ise o belirler2. kanunda belirlenmiş olma* kar ve zarar taksimine dair olan karar hakkaniyete aykırı olursa eğer ; mahkemece iptal edilir. Bu halde kar ve zarara ortaklar eşit olarak katılırılar* ayrıca bu konuyla ilgili hiçbir hüküm yoksa da eşit olarak katılırılar.3.yönetim:* hem hak hem de görevdir.(affectio socieatisin uzantısıdır)* iç ilişkideki yönetim= dış ilişkideki temsil* yönetici ancak olağan işleri yapmaya yetkilidir;olağanüstü işler tüm ortakların katılımı ve oybirliğiyle yerine getirilir.* Yönetim şekli:Adi şirketteki gibidir :her ortak ayrı ayrı yönetme yetkisine sahiptira)yönetim yetkisinin bir ortağa verilmesi:aa)akitle verilmişse : adeta tek söz sahibi gibidir.* Diğer ortakların yapılan işlemlere itiraz etme hakları dahi yoktur. Bunun istisnaları vardır tabiki bunlar hile, ağır kusur ,kast* Yönetici dışında kalan ortaklar aralarında anlaşarak yöneticinin yetkilerini sınırlandıramazlar. Çünkü yetki şirket akdiyle verilmiştir ve sadece onunla sınırlandırılabilir. Haklı sebep varsa mahkemeyle sınırlandırma yapılabılır.* Yönetici dışında kalan ortaklar yöneticiyi azledemezler.bb)ortaklar kurulu kararıyla verilebilir..b)yönetim yetkisinin birkaç ortağa verilmesi* Olağan işlere yönetici olmayan ortak karışamaz.* Kural: her yönetici tek başına ayrı ayrı yönetebilir.aksi akitle düzenlenebilir.* Yöneticinin yaptığı işleme ancak diğer yöneticiler itiraz edebilir.yönetici olmayanların böyle bir itiraz hakları dahi yoktur.c)yönetim yetkisinin ortak dışında bir başkasına bırakılması* Bu halde ticari mümessil sıfatına haiz şirket müdürü seçilir. 4)denetim:* emredicidir her ortağın denetleme hakkı ve görevi vardır akitle yada ortaklar kurulu kararıyla kaldırılamaz.5)rekabet yasağı(TK172/I)*şirketler hukukunda rekabet yasağı hususu şahıs şirketlerinde tüm ortaklar için ;sermaye şirketlerinde ise yöneticiler için geçerlidir.Ortak diğer ortakların rızası olmaksızın;* rekabet yasağı kapsamına giren bir işi kendi hesabına başkası hesabına yapamayacağı gibi* ayni nevi ticari işi yapan başka şirkete sınırsız sorumlu olarak katılamaz* aynı nevi işi yapan şirkete de yönetici olarak katılmaz.- Rekabet yasağının ihlali sonucunda;(rekabet yasağı kapsamına giren faaliyete izin –izin oybirliğiyle verilmelidir-verilmemiş olması ve şirketin istemesi şartıyla)* zararların tazmini* tazminat talep edilemiyorsa o işin şirket adına yapılmış sayılması* kendi adına değil 3 kişi adına yapılmışsa elde edeceği menfaatin şirkete verilmesi* yukarıdaki 3 hal dışında bir de eğer yapılan bu faaliyet haklı sebep teşkil ediyorsa şirketin feshini istemek-zamanaşımı * rekabet yasağını öğrendikten sonra 3ay ve her halde fiil ve işlemin yapılmasından itibaren 1yıllık zamanaşımına tabi olur..III.DIŞ İLİŞKİA)Temsil* iç ilişkideki yöneticiler dış ilişkide temsilci sıfatına kazanabilirler. Fakat yönetici ve temsilci aynı kişi olmak zorunda değildir.* Münhasır temsil için görevlendirilen kimseler yoksa yönetici olarak seçilenler aynı zamanda temsilci sıfatına da haiz olurlar.* Temsil yetkisinin kapsamı:şirketin amacına dahil olan her türlü iş ve hukuki işlemi şirket adına yapmak oluşturmaktadır.yani şirketin konusudur* Temsil yetkisinin sınırlandırılması: pasif temsil yetkisi açısından bir sınırlandırma getirilemez. Şirketin konusu dahildeki hususlarda bir sınırlandırma yapılamaz. Demek oluyor ki;ticari mümessil gibi sınırlanabilir yani1. birlikte temsil::ticaret siciline tescil ve ilan edilmiş olması şartıyla;kolektif şirketi temsil edebilmesi için birden fazla kimsenin imzasının birlikte aranması mümkündür.2. şube ile sınırlandırma:şube işleriyle sınırlandırılması mümkündür ama tescil ve ilan şarttır.B)Kolektif şirkette sorumluluk1. şirketin sorumluluğu: tüzel kişiliği olması hasebiyle birinci derece sorumludur aynı zamanda şahıs şirketi olması sebebiyle ortaklarında sorumluluğu vardır* şirket alacaklılarına karşı sorumluluk: alacaklılara karşı esas sorumlu şirket tüzel kişiliğidir lakin şirketin tüzel kişiliği vardır(şirket tacirdir)* ortakların şahsi alacaklılarına karşı sorumluluk:şirketteki pay da ortağın şahsi malvarlığı olduğu için , takip pay dolayısıyla şirkete yönetilebilecektir....../..... şirketin sorumluluğu takibe maruz kalan ortağın payı kadar olacaktır...../..... ortağın şahsi alacaklısı ortağın kar payı yada tasfiye payı üzerinde takip yapabilir fakat öncelikle kar payına yönelmelidir..../.....kar payı yoksa şirketin feshi istenip tasfiye payına yönelinir.2. Şirket borcundan dolayı ortağın sorumluluğu: ortak 2.derecen /sınırsız/ve müteselsilin sorumludur.a)bazen şirket sona ermeden de ortağın şahsi malvarlığıyla şirket alacaklısı tatmin edilebilir.bu haller;* Alacaklı birinci derecede sorumluluğun şartları gerçekleşmeden ortakların malları üzerinde ihtiyati haciz koydurtabilirler* İflas müessesesi kural olarak tacirler için geçerlidir. Ama kolektif şirket ortakları her ne kadar tacir olmasalar da iflasa tabidirler.b)ortakların birinci dereceden sorumlu olmaları* Şirkete karşı yapılan takibin semeresiz kalması ör:şirketin haczi kabil malının bulunmaması,şirketin aciz vesikasının bulunması bv.* Şirketin sona ermesi3 sorumluluğun hukuki niteliği: * ortakların sorumluluğu sınırsız ve müteselsilindir.aksinin kararlaştırılması * aksinin kararlaştırılması 3 kişiler açısından anlam ifade etmez sadece ortakların kendi iç ilişkilerini ilgilendirir.IV KOLEKTİF ŞİRKETİN SONA ERMESİSona erme sebebinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye aşamasına geçer.şirketin tüzel kişiliği devam eder sadece yetki / amaç sınırlanır / değişir.A.Şirketin kendiliğinden sona ermesi1. şirket amacının gerçekleşmesi2. şirket amacının gerçekleşmesinin imkansız hale gelmesi3. ortaklardan birinin ölümü; mirasçılar ilgi hükme dikkat et TK1954. ortaklardan birinin iflası; diğer ortaklar aksi kararlaştırılmamışsa müflisi ortaklıktan çıkarılabilirler.5. ortaklardan birinin kısıtlanması6. süreli şirketlerde sürenin dolması7. şirketin iflası8. sermayenin 2/3 kaybedilmesi; oybirliğiyle şirketin devamı sağlanabilirB)İradi sona erme sebepleria)ortak iradesiyle (6 ay önceden feshi ihbar yapılarak)1. şirketin belirsiz süreli olarak kurulması2. şirketin ortaklardan birinin hayatı boyunca geçerli olarak kurulmuş olması3. bir ortağa tek taraflı fesih hakkı verilmesib)mahkeme iradesiyle1. ortakların talebiyle(haklı sebep varlığı halinde2. Ortağın şahsi alacaklısının talebi* Alacaklı alacağını ortağın şahsi malvarlığından yada şirketteki kar payından;elde edememişse* Sürenin dolması üzerine şirket uzatılmış ise şahsi alacaklı mahkemeye başvurabilir.V KOLEKTİF ŞİRKETİN TASFİYESİ* Sona erme sebeplerinden herhangi birinin gerçekleşmesiyle şirket tasfiye sürecine girer.* Tüzel kişilik devam eder ;ama şirketin amacı konusu değişir sınırlanır* Ortaklığın yönetim ve temsil yetkileri tasfiye memurlarına bırakılır* Tasfiye memurları - akitle yoksa -ortaklar kurulu kararıyla yoksa -mahkeme kararıyla yoksa -tüm ortaklardır.* Tasfiye işlemleri aynı adi şirketteki gibidir. Adi şirket Kolektif şirketGaye : her türlü iktisadi amaç ticari işletme işletmeOrtaklar : gerçek /tüzel kişi olabilir sadece gerçek kişiler olabilirKişilik : tüzel kişiliği yoktur tüzel kişiliği vardırSorumluluk : ortaklar sınırsız müteselsilin,doğrudan dolaylı sınırsız müteselsilinŞekil şart : yok yazılı akit noter onayı tescil ve ilanI.TANIM:Ticari bir işletmeyi bir ticaret unvan altında işletmek amacıyla kurulan ve şirket alacaklılarına karşı ortaklardan bir ve birkaçının sorumluluğunun sınırsız ve diğer ortakların sorumluluğu muayyen bir sermaye ile sınırlı olan şirkete denir.Komantide sınırsız komanditer sınırlıII.KURULUŞU:kolektif şirkete atıf yapılmıştır. – yazılı akit – tescil ilan - aktin içeriği – imza noterIII.İÇ İLİŞKİ:* Yönetim hakkı komantide ortağındır. Komantider ortağın sadece olağanüstü işlerde oy hakkı vardır* Kar /zararda komanditer ortak getirdiği sermaye kadar sorumludur.* Denetim hakkı kural olarak komantide ortağın elindedir.* Komantide ortak rekabet yasağına tabi olmasına rağmen komanditer ortak tabi değildir.IV.DIŞ İLİŞKİ* Temsil yetkisi kural olarak komantide ortağa aittir.V.SONA ERME* Kolektif şirkete atıf yapılmıştır.* Tasfiye aşaması da kolektif şirket gibidir yani adi şirket gibidir.GENEL OLARAKA.TANIMI: AŞ, bir unvana sahip ,esas sermayesi muayyen ve paylara bölünmüş olan ve borçlarından dolayı yalnız mamelekiyle mesul olan,ayrıca kuruluşta en az 5 kişiden oluşan ortakların sorumluluğunun,taahhüt ettikleri sermaye payları ile sınırlı olan şirkettir.B.UNSURLARI:1. Ticaret unvanı:* Şirketin konusu* Ve şirketin Nevi’ni göstermelidir2. sermaye ve özellikleri* esas sermaye: sermaye esas akitte belirtilmelidir......../......ortakların şirket alacaklılarına karşı sorumluluklarının azami sınırını teşkil eder....../...... sermaye değişikliği =akit değişikliği* muayyen sermaye:taahhüt edilen sermaye toplamıdır..../.... kuruluşun gerçekleşebilmesi için öngörülen asgari miktarın(2002/mart 50milyar)ortaklar tarafından taahhüt edilmeli* paylara bölünmüş sermaye:* her ortağın oy hakkı temsil ettiği temsil ettiği paya göre belirlenir.(imtiyazlı pay ile oydan yoksun pay istisnaları hariç)* GK. Alınacak kararların görüşülmesi sırasında önemli olan ortak sayısı değil pay sayısıdır.* Her pay için 1 hisse senedi çıkarılmak zorunda değildir.* Nama yada hamiline yazılı pay olması mümkündür.* Oy hakkı paya,pay ise hisse senedine bağlıdır.* Kar payı/tasfiye payı =sermaye payıdır.3. Tüzel kişiliğinin bulunması:şirket esas akdinin ticaret siciline tescil edilmesiyle AŞ hak ve yetkilerini kullanmaya başlar4. şirketin bütün malvarlığıyla sorumlu olması:şirket alacaklısına karşı sorumluluğun sınırını şirketin tüm malvarlığı oluşturur.... fakat esas sermaye ile malvarlığı birbirinden farklı iki kavramdır* esas sermayertakların sorumluluğunu tespit etmeye yarar ve akitle belirtildiği için sabittir* malvarlığı :sürekli değişir.şirketin performansına göre değişir5. Ortakların sınırlı sorumlu olması:* ortaklar sadece getirmeyi taahhüt ettikleri sermaye ile sorumludurlar* taahhüt edilen sermaye,şirkete getirilmiş ise ortağın sorumluluğu ortadan kalkar.6. her türlü iktisadi amaç ve konuda faaliyet gösterebilme* şirketin asıl amacı ortaklara kar payı dağıtmaktır bu yüzden de iktisadi faaliyette bulunmak zorundadır.* Bu amaca ulaşabilmek için şirketin faaliyet alanları esas akitte belirtilmek zorundadır;çünkü şirketin ve şirket organlarının ehliyeti, şirketin konusudur.konu dışına çıkılırsa,ehliyet kalmamış sayılır ve yapılan işlem bağlayıcı olmaz.* İktisadi olmak, kanuna,kamu düzenine,ahlaka ve adaba aykırı olmamak şartıyla her türlü şey şirketin konusunu teşkil edebilir.ANONİM ŞİRKETİN KURULUŞUI.GENEL AÇIKLAMA* Ani ve tedrici olmak üzere iki şekilde kurulur* Taahhüt edilen sermaye payı niteliğine göre ise nakdi ve mevsuf şekilde kurulur* AŞ.nin kurulabilmesi için sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınmalıdır.ANİ kuruluş : esas aktin hazırlanması----imzaların noterce onaylanması----STBakanlığından izin----tescil ve ilanTEDRİCİ kuruluş:esas aktin hazırlanması--- imzaların noterce onaylanması---STBakanlığı izin alınması---halka müracaat---kuruluş genel kurul yapılması---tescil ve ilanII.KURULUŞ ŞEKİLLERİA)ANİ KURULUŞ1. Esas akdin hazırlanması* Şekli : yazılı akit olmalı-esas akit şirketin anayasasıdır..../... akdin imzalanması yükümlülüğü sadece kuruculara aittir,şirkete sonradan katılacakların böyle bir yükümlülüğü yoktur.* Noter tasdiki:kurucuların imzalarının noterce onaylanması gerekir* Kurucu sayısı: en az 5 kişi tarafından kurulabilir.* Akdin muhtevası:akdi kural olarak kurucular hazırlar,GK. Değiştirir* Şirketin ticaret unvanı ve merkezinin bulunduğu yer:unvan Türkçe kelimelerden oluşmalıdır ,unvan faaliyet konusu gösterecek şekilde tespit edilmelidir,gerçeğe kamu düzenine aykırı olmamalıdır,kanuna göre merkezin şehri belirtilmiş olsa kafi.* Şirketin konusu ve amacı :ehliyetin sınırını tespit edebilmek için gereklidir. Amaç genel ifadelerle belirtilebilir ama konu açık olarak ifade edilmelidir.esas akitte yazılacak konular ticaret unvanında gösterilen konularla sınırlıdır.* Sermaye türü ve miktarı :esas sermaye mi yoksa kayıtlı sermaye mi belirtilmelidir.her ortağın ismi ve taahhüt ettiği miktarda esas akitte belirtilmelidir..../.... mevsuf kuruluşta katılma paylarının türleri,bunlara biçilen değer* Pay adeti ve her payın itibari değeri :şirket sermayesinin kaç paya bölündüğü ve her payın kaç liralık sermayeyi temsil ettiği belirtilmelidir. Bu değer onun itibari değeridir* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları :taahhüt edilmesi kafi olan sermayenin şirkete ne zaman getirileceği belirtilmelidir....../.....tebliğe göre ¼ ünü 3 ayda ,tamamını ise 3 yılda getirmelidir...../.....şirket,içerisinde taşınmaz mülkiyeti şirkete sermaye payı olarak getirme taahhüdünü içeren esas akde dayanak gösterip;tek taraflı talepte bulunarak tapu da tescilin yapılamasını isteyebilir.* Yönetici denetçilerin seçim usulleri hakları yetkileri ve görevleri :ilk yönetim kurulu üyeleri ve denetçiler belirtilmek zorundadırlar.../...kural olarak şirketin borç altına girebilmesi için en a z 2 YK. Üyesinin imzası yeterlidir.bunun aksi belirtilmek isteniyorsa akde yazılmalı.* GK.toplantılarının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar: zorunlu unsur değildir* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı:* Süreli şirketin süresi :belirli süre isteniyorsa bu belirtilmelidir.* Para dışındaki sermayenin değeri :bilirkişi tarafından ölçülüp akte yazılmalıdır.* Kuruculara YK.üyelerine ve diğer şahıslara sağlanacak özel menfaatler: zorunlu değildir.menfaat sağlanmak isteniyorsa mutlaka belirtilmelidir.2. Sanayi ve ticaret bakanlığından izin alınması* Bakanlık hukuki ve iktisadi inceleme yapar* İzin verilmezse idari yargı yoluna başvurulur.(genelde bakanlık izin verir)3. Ticaret siciline tescil ve ilan:* Şirket merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret siciline tescil edilir.böylece tüzel kişilik kazanılır.Türkiye ticaret sicili gazetesinde ilan edilir.B)TEDRİCİ KURULUŞ (uygulamada fazla rastlanmaz;özellikle halka arz kısmı ani kuruştan fark oluşturur)1.Esas aktin hazırlanması* Şekli : yazılı olmalıdır,bütün ortakların akti imzalamaları şart değildir;kurucuların imzaları yeterlidir. Ayrıca kurucuların imzalarının noterce onaylanması şarttır.* Esas aktin muhtevası:* Ani kuruşla aynı olan hususlar* Şirketin ticaret unvanı ve merkezin bulunduğu yer* Konu amaç* Sermaye türü ve miktarı* Pay adeti ve itibari değeri* Sermaye payının ödenme şekli ve şartları(sadece kurucu ortakların taahhütleri için* GK.toplatısının yapılmasına ilişkin şekil ve şartlar* Şirkete ait ilanların ne şekilde yapılacağı* Süreli kurulmuş ise şirketin süresi* Ani kuruluştan farklı olan hususlar* Sermaye taahhüdü :sermayenin tamamı kurucular tarafından taahhüt edilmez;%10 kısmı temin edilmeli,ödenmelidir. Halka açılma aşamasında 3.kişilerin para dışında sermaye getirmeleri mümkün değildir.* Şirketin yönetici ve deneticilerin seçim usulü,hakları yetkileri ve görevleri:ilk YK.üyeleri esas akitle belirtilmek zorunda değildir,çünkü kuruluş GK.da seçilebilir.2.STB. İzin alınması3.Halka müracaat edilmesi* Kurucular tarafında taahhüt edilmeyen sermaye payların 3. kişiler tarafından satın alınması sağlanmak amacıyla yapılır.* Halka başvurmadan önce SPK.ya başvurmak gerekmektedir;böylece ihraç edilecek senetler kayda alınır* Ortak olmak isteyen ,payların karşılığının tamamını ve nakit olarak yatırmak zorundadır;bir başka deyişle ayın karşılığı sermaye taahhüdü halka arz aşamasında geçerli değildir.* Ayrıca SPK. Satılamayan payların pay sahipleri,kurucular veya aracı kurumlar tarafından alınacağı taahhüdünü ister.* Satış işlemi sonucu SPK.ya bildirilir.4.Kuruluş genel kurul toplantısının yapılması* Tüzel kişilik kazanılmadan yapılan bu toplantıda;hisse senetlerinin tümünün satıldığı GK.kararıyla onaylanır;seçilmemişse YK.üyeleri ve denetçiler seçilir.* Toplantı nisabıara olarak taahhüt edilen sermayenin en az 1/2dir.ancak ayın sermayeye değer biçmek için bilirkişi seçimi gerçekleştirilecek ise gündemin bu maddesine ilişkin olmak üzere toplantı nisabı 2/3 dür. ...../......ayın sermaye payları kuruluş GK.da toplantı nisabında dikkate alınmaz* Karar nisabı:mevcut oyların çoğunluğudur.yani toplantı nisabından farklı olarak ister ayın ister nakit sermaye taahhüt edilsin bütün ortakların oy hakkı vardır.* Oyda imtiyaz hakkı;kuruluş GK.da yoktur yani her pay =1 oy* TK294; gerçekleşecek olursa ikinci kuruluş GK. Yapılmalıdır.5.ticaret siciline tescil ve ilan* Sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.* Ticaret sicili gazetesinde de ilan edilir.III.KURUŞDAN ÖNCE YAPILAN İŞLEMLER* Kuruluş işleminin başlamasından itibaren ve tüzel kişilik kazanılıncaya kadar kurucular arasında adi şirket ilişkisi vardır.* Bu adi şirketin amacı;AŞ kurmaktır. Akdi ise AŞ akdidir.* Tüzel kişilik kazanılıncaya kadar şirket adına yapılan işlemlerin sorumluluğu kuruculardadır. Tüzel kişilik kazanıldıktan sonra 3 ay içerisinde şirket kabul ederse sorumluluk şirkete geçer.IV.KURULUŞ İŞLEMLERİNDE EKSİKLİK BULUNMASIA)Yokluk:yokluk ve butlana yol açabilecek eksikliklerin bulunması durumunda herhangi süreye bağlı kalınmaksızın yokluğun tespiti istenebilecek veya butlan davası açılabilecektir.B)Fesih :STB. Feshi gerektiren sebeplerin çıkmasıyla fesih davası açabilecektir.V.ŞİRKETİN KURULAMAMASI* Bu halde adi şirketin varlığından bahsedilir fakat AŞ.kurmak amacında olan adi şirketimiz amacına ulaşamadığı için adi şirketin de infisahı gerekir.(BK535/I)* Yapılan masraf ve şirket kurmak için girilen taahhütler doğrudan kurucular üzerine kalacaktır.VI.KURULUŞTAN DOĞAN SORUMLULUKA)Hukuki sorumluluk* Kuruluş işlemleri dolayısıyla düzenlenen ve kullanılan belgelerin doğru olmaması* Eğer sermaye tamamıyla taahhüt edilmemiş yada yasal olarak ödenmesi gereken kısım ödenmemiş olmasına rağmen bu yükümlülüklerin yerine getirilmiş gibi gösterilmesi* Para dışı sermaye getirilmesi sırasında bunların değerinde hile yapılmış olması* Yukarıdaki 3 halde zarar gören pay sahipleri ve şirket alacaklıları sorumlu olan kimselerin tümü aleyhine sorumluluk davası açılabilecektir.* Hükmolunacak tazminat şirkete verilecektir.* 2-5 yıllık zamanaşımına tabidir.B)Cezai sorumluluk:gerçeğe aykırı belge düzenlemek TCK da suç olarak düzenlenmişse cezai sorumlulukları da varANONİM ŞİRKETİN İŞLEYİŞİI.GENEL AÇIKLAMA* ortak sayısının çok olması,ortakların sorumluluğun sınırlı olması çoğu ortağın birbirini tanımaması sebebiyle AŞ organlar tarafından yönetilir.* 3 adet zorun organ vardır : denetçiler,yönetim kurulu,genel kurul* YK sürekli organ niteliğindedir.GK ise lüzum olduğu vakit işlev görür.II.ORGANLAR ARASI İLİŞKİ* Genel kurul:karar organıdır;şirket esas aktini değiştirmek gibi önemli kararları alır.* Yönetim kurulu:şirket yönetimi ve 3. kişilere karşı temsil işlevi vardır* Denetçi :denetim organıdır.YÖNETİM KURULUI.GENEL AÇIKLAMA* Yasal ve zorunlu organ olup bulunmaması sona erme sebebidir.* Yönetim ve temsil organıdır* Sürekli organdır* Kurul organdır en az 3 kişiden oluşmalıdır;üst limit yokturII.YK.NIN YETKİLERİ VE GÖREVLERİ * Yetki ve görev kanundan da kaynaklanabilir esas akitten de..* Görev ve yetki içicedir;görevin yerine getirilmesi, yetkilerin kullanılmasıyla mümkündür* Yönetim ve temsil en önemli görevidir.bunların dışındaki yetki ve görevler esasen tali niteliktedir.yönetim: esasen iç ilişkiyi ilgilendirir ; temsil:şirketle 3.kişiler arasındaki ilişkileri düzenler.* Ör: GK toplantı gündemini hazırlama,bilanço hazırlama,gerekli ticari defterleri tutma,GK da alınan kararları uygulama,GK.yı toplantıya çağırma,gerektiğinde STB.den izin alınması* YK . görevlerini kurul halinde yerine getirir.istisna olarak YK üyelerinin tek başlarına yapabileceği yetki ve görevler vardır ki; bunlar çabuk karar alınması ve kendilerini sorumluluktan kurtarmaya yöneliktir. Ör:GK kararına karşı iptal davası açabilecektir.A)Yönetim yetki ve göreviİç ilişkiyi ilgilendirir ve şirket işlerinin yürütülmesi ile ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi hususlarını içerir.* Şirket işlerinin yürütülmesi* Esas akitle GK.ya Verilen ve münhasıran GK. Ait olanlar dışında kalan tüm yetki ve görevler YK. Aittir* Yetkinin sınırları esas akitle daraltılabileceği gibi genişletilebilir de.* Ortaklarla şirket arasındaki ilişkilerin düzenlenmesi: ör: GK.ya davet edilmesiB)Temsil yetki ve görevleri* 3. kişilere karşı temsil , YK a münhasır bir yetkidir .bazı özel durumlarda başkan yada kişiler de gerçekleştirebilir ör:tasfiye sırasında tasfiye memurları temsil eder.* Sınırı:esas akitte belirtilen konudur.yani ehliyettir.konu dışına çıkılması halinde yoklukla müeyyidelendirilir; yani bağlayıcı olmaz.* Temsil yetkisi bulunan kimselerin görevlerini yerine getirirken işlemiş oldukları haksız fiillerden dolayı da şirket sorumludur.III.YK.KARARININ OLUŞUMU* Her iş için YK kararına ihityaç yoktur ör: gündelik işler,ticari defterlerin tutulması,bilançonun hazırlanması* Özellikle YK.sorumluluğunu doğurabilecek hususlarda YK kararı alınır.1. YK Toplantı ve karar nisabı* Toplantı nisabı: üyelerin yarısından bir fazlsı ,esas akitle değiştirilebilir* Karar nisabı: üyelerin çoğunluğuyla karar alınır2. Oylama şekli* Açık oylama sistemi uygulanır* Vekaleten oy kullanılmaz* Her üyenin 1 oy hakkı vardır burda pay önemli değildir3. YK kararlarının geçersizliği hükümsüzlüğü ve iptali* YK üyelerinin hükümsüzlüğü şekil ve usul yönünden kanunun düzenlemesine riayet edilmemesi halinde alınan karar yok hükmündedir* Alınan karar kamu düzenine kanunun emredici hükümlerine ahlaka aykırı olursa veya imkansız olursa butlan hükümleri uygulanır.YK kararına karşı dava açılamaz.4. Yönetim yetkisinin bölünmesi ve bırakılması* Daha süratle çalışılabilmesi için YK yetkilerini ve görevlerini üyeleri arasında paylaştırılabileceği gibi bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını devredebilirler* Yönetim yetkisinin bölünmesi:esas akitte hüküm bulunduğu sürece yetkiler bölünebilr* Yönetim yetkisinin devredilmesi:esas akitte hüküm bulunmak şartıyla murahhaslara bırakılabilir. * Murahhaslar YK üyesi ortak yada 3.kişi olabilirler* GK yada YK atayabilir ama sadece GK azledebilir* YK a ait olan müteselsil sorumluluk murahhaslara geçer.IV.TEMSİL YETKİSİNİN KULLANILMASI* YK a münhasıran ait olan yetkilerdendir.* Esasen birlikte temsil kuralı geçerlidir* Birlikte temsil :aksi akitte yer almamak şartıyla,3. kişilerle yapılan işlemin şirketi bağlayabilmesi için iki YK üyesinin imzası yeterlidir. * Temsil yetkisin bölünmesi ve bırakılması* Bölünme:ticari mümessile ilişkin hükümler gibi bölünmeler geçerlidir. Yani temsil yetkisi sadece yer itibariyle bölünebilir. Ör: sadece adana şubesi ..../... ayrıca bu durum ticaret siciline tescil edilmelidir* Devredilmesi: murahhaslara bırakılabilir;esas akitte bulunmak zorundadır;yer veya birlikte temsil suretiyle sınırlama yapılabilir.YÖNETİM KURULU ÜYELİĞİI.GENEL ACIKLAMA: diğer ortaklardan farklı yetki görev ve sorumlulukları vardırII.HUKUKİ STATÜLERİ:AŞ ile üye arasında akit vardır.kural olarak bu akit vekalet akti olmasıyla beraber taraflar bunu hizmet aktine çevirebilirler.III.YK ÜYELİĞİNİN ŞARTLARI* Pay sahibi olmak:şarttır ama seçilebilmek için değil;göreve başlayabilmek için* Gerçek kişi olmak:reşit ve mümeyyiz olmalı* Fiil ehliyetine sahip olmalı:çünkü kendi kişiliği önem taşımaktadır zaten sırf bu yüzden kendisini vekaleten oy kullanamazlar* Seçilme engelinin bulunmaması: ör:müflis olmamalı devlet memuru olmamalı* Tescil ve ilan: şarttır.IV.YK ÜYELİĞİNİN KAZANILMASI1. GK kararıyla : kural olarak GK seçer , en fazla 3 yıl için görev yaparlar2. Esas akitle :Ani kuruluşta esas akitle YK üyesi seçilmesi şarttır.3. Kamu Tüzel kişisi tarafından :esas akitte bu konuda hüküm bulunmak ve şirketin kamu konusunun kamu hizmeti teşkil etmesi halinde ör: Türk telekomünikasyon AŞ.4. Yönetim kurulu tarafından:üyelik sıfatını kendiliğinden sona erdiren sebepler (istifa,iflas ,kısıtlanma ,ağır hapis cezası) yada herhangi bir şekilde YK üyesinin bu görevi son bulursa YK,Kanunda ve esas akitte gösterilen nitelikleri haiz bir kişiyi YK üyesi olarak seçebilir.Kooptasyon Adı verilen be seçim geçicidir. Çünkü en yakın zamanda gerçekleşecek GK toplantısında ,görevine devam edip etmeyeceği belirtilecektirV.YK ÜYELERİNİN GÖREVLERİ HAKLARI YÜKÜMLÜLÜKLERİA)GÖREVLERİ1. Üye toplantıya bizzat katılmalıdır,vekaleten oy kullanılması mümkün değildir.2. öncelikli görevi YK toplantılarına katılmaktır.3. inceleme görevi de vardır. Kuruluş işlemlerin yada kendinden önceki üyelerin yapmış oldukları işlemlerin hukuka esas akde GK kararlarına uygun olup olmadığını inceler . yolsuzluğa rastlamış yada hukuka esas akde GK kararlarına aykırı bir hüküm bulursa bunu denetçilere bildirmek zorundadır.4. YK üyesinin kendisini sorumluluktan kurtarabilmek için, ortaya çıkan yolsuz işlemde kusurunun bulunmadığını ispat etmesi gerekir* Alınan YK kararına karşı muhalif kalmış ve bunu zapta işletmiş olan yada mazereti sebebiyle YK toplantısına katılamamış olan üye sorumlu olmaz.B)HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ1)YK üyelerinin haklarıa)idari nitelikte haklar: * yönetime ilişkin haklardır bunların başında yönetim ve temsil gelir ör: toplantıya çağırmak.* GK kararlarına karşı iptal davası açmakb)mali nitelikte haklar:* Esas akitte yer alan hükme ve genel kurul kararına bağlı olarak bir miktar paranın talep edilmesi hakkını veriri* Huzur hakkı:YK toplantılarına katılan her üyeye verilir.../...her üye her toplantı için ayrı ayrı alır..../....sözleşmede olmasa dahi ortağın bu hakkı vardır.* Kazanç payı:esas akitte belirtilmesi suretiyle şirket kar etmiş ise net kardan üyeye verilir.* İkramiye :GK,başarılı çalışmalarından dolayı YK üyelerine ikramiye adı altında para verebilir.2)YK üyelerinin yükümlülükleri * Yönetim faaliyetlerine katılma ve inceleme yükümlülüğü:inceleme yükümlülüğü sınırlandırılamaz,yani yönetim ve temsil yetkisi murahhaslara bırakılmış olsa bile bu yükümlülük devam eder.* Özen yükümlülüğü: şirket menfaatine uygun bir şekilde dikkatli ve özen göstererek faaliyette bulunulmalıdır. Özen borcu objektiftir.yani dikkatli ve basiretli bir yöneticinin aynı şartlar halinde seçeceği hareket tarzına uygun olarak dikkat ve özen göstermelidir.* Sadakat yükümlülüğü :ticari sırların dışarıya aktarılmamasını ifade eder.* Bazı YK toplantılarına katılmama yük.:kendi yada yakın akrabalarıyla ilgili karar alınacak YK toplantılarına katılamaz.* Rekabet yasağı:* YK üyesinin üyesi,şirket konusuna giren ticari işlemleri gerek kendi gerekse başkası hesabına yapmamasıdır* YK üyesi görev aldığı AŞ ile aynı konuda faaliyet gösteren başka bir şirkete sınırsız sorumlu olarak girmemesi gerekmektedir.* Rekabet yasağından söz edebilmek için kusur şart değildir.* Müeyyide olarak şirkete bazı seçimlik haklar verilmiştir* Üyeden uğranılan zararın tazminini istemek* Yapılan işlemin şirket adına yapılmış sayılmasını istemek,* 3.kişi adını bir akit yapılmışsa ,bu akitten doğan menfaatin şirkete verilmesini isteme* azil suretiyle YK üyelik sıfatına son verilebilir.* 3 aylık ve 1 yıllık zamanaşımı süresi vardır.VI.YK ÜYELERNİN SORUMLULUĞUA.GENEL AÇIKLAMA* YK Üyelerinin yetkileri dahilinde yaptıkları hukuki işlemler den olduğu kadar temsil görevini yerine getirirken işledikleri haksız fiillerden dahi şirket tüzel kişiliği sorumludur. Fakat şirketin rücu hakkı elbette vardır * Dolayısıyla şirket tüzel kişiliğinin sorumsuzluğu esastır.* Fakat ;YK üyeleri şirkete ,ortağa ve şirket alacaklılarına karşı sorumluluğu vardır.bu ise açılacak sorumluluk davasıyla belirlenir.B.SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ* Sorumluluk şirket ile YK üye arasındaki akitten kaynaklanmaktadır yani akte muhalefetten dolayı dava açılacaktır.* Kural olarak YK üyeleri müteselsilin sorumludur;çünkü karar genelde kurul olarak alınıyor.* İstisna:ilgili işleme muhalefet edip, bunu zapta geçirdikten sonra yazılı olarak denetçilere haber veren ile mazereti nedeniyle toplantıya katılamayan YK üyelerin sorumluluğuna gidilmez.* Kusur şartı aranmamıştır.* Müteselsil sorumlu oldukları haller ör:dağıtılan ödenen kar paylarının doğru olmaması,tutulması gereken ticari defterlerin mevcut olmaması,GK kararlarının yerine getirilmemesi,* Münferit sorumlu oldukları haller ör:yetkinin murahhaslara bırakılmış olması,rekabet yasağını ihlal etmek,özen ve sadakat borcuna aykırılık,inceleme görevini yerine getirmemekC.SORUMLULUĞUN SONA ERMESİ1. Kusursuzluğun ispatı:2. ibra :GK tarafından ibra edilmeleridir. İbra kararıyla şirket sorumluluk davası açmaktan sarfınazar etmiş sayılır.* Basit toplantı ve karar nisabı uygulanır yanı ¼ toplantı nisabı oy çoğunluğu karar nisabı* Ortak ve şirket alacaklılarının dava etme hakkı devam eder .D.ZAMANAŞIMI* Davacının sorumluları ve zararı öğrenmesinden itibaren 2 yıl ve fiilin gerçekleşmesinden itibaren 5yıllık sürenin geçmesiyle zamanaşımına uğrar.* Ayrıca yapılan işlem suç teşkil ediyorsa;bu suça ilişkin zamanaşımı süresi daha uzun ise o uygulanır.E.SORUMLULUK DAVASININ ÖZELLİKLERİ* Davayı açacakların başında şirket gelir.şirketin bu davayı açabilmesi için GK adi nisapla alacağıkararı lazım gelmektedir.* GK. nın bu kararı almasından itibaren 1 ay içerisinde açmalıdır.* Ortakların,azlığın ve şirket alacaklılarının da davayı açma hakkı vardır.* Azlık davayı şu şekilde açar.GK,YK üyeleri aleyhine dava açılmayacağını karar almışsa ;azlık denetçilere başvurur ve denetçiler davayı açar.* Ortak yada alacaklı dava edecek olsa bile hükmolunacak tazminatın şirkete verilmesini istemelidir.* Dava YK e karşı açılmışsa şirketi denetçiler yönetir.* Dava hem YK hem de denetçilere karşı açılırsa mahkeme kayyım atar.* Yerine getirilmemesi sebebiyle vergi dairesi zarar uğramışsa ,uğranılan zararlar üyelerin şahsi malvarlığından karşılanır.VII.YK ÜYELİĞİNİN SONA ERMESİ1. Kendiliğinden sona erme sebepleri* İflas* Hacir altına alınması* Yasal niteliklerini kaybederse* Ağır hapis,sahtekarlık emniyeti suiistimal hırsızlık,dolandırıcılık sebebiyle ceza almışsa2. karar- irade ile sona erme* Genel kurul azledebilir bu konuda gündeme bağlılık ilkesi geçerli değildir.* istifaGENEL KURULI.GENEL AÇIKLAMA* Toplantı ve karar mekanizmalarına bütün ortakların katılma hakkı olan zorunlu organdır* Oydan yoksun pay sahibi ortaktı ama GK da oy kullanamaz* GK karar organıdır.* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardır* Olağan ve olağanüstü şekilde toplanır* GK kararı esas akte kanuna ahlaka adaba ve müktesep haklara aykırı olamaz* Önemli olan şekil şartlarının yerine getirilmemesi halinde yapılan GK toplantısı geçersiz sayılabilir.* Çok seyrek toplanmasına rağmen şirketle ilgili en önemli kararları alır.II.GK YETKİLERİ* Yetkileri:diğer zorunlu organların seçilmesi,ibra kararı alınması,kar payı dağıtılması esas aktin değiştirilmesi yıllık raporların onaylanması gibi önemli kararlardıra)sınırları1. ilk sınır şirketin konusudur.ultra vires:Ticaret şirketleri,Tüzel kişiliğe sahip olup şirket esas aktinde yazılı işletme konusunun çevresi içinde kalmak şartıyla bütün hakları iktisap borçları iltizam eder.2. ikinci sınır:diğer organların münhasır yetkileridir.Or:şirketi temsil etmek3. imtiyazlı payların farklılıklarını ortadan kaldıramaz.4. azınlık hakları ve ortaklardan bireysel haklarını ihlal edemez.or: azlık oranını%10dan %25e çıkaramaz.III.GK TOPLANTILARIA)olağan GK:belli bir süre içerisinde zorunlu olarak toplanması gereken GKT.dır.1.zamanı:Her hesap devresinin sonundan itibaren 3 ay içerisinde(genelde mart ayında) ve an yılda bir kez.2.toplantı gündemia)gündeme bağlılık ilkesi:gündemin ortaklar tarafından önceden bilinmesi gerekir.gündem dışında yer alan konular müzakere edilmez.zorunlu 2 gündem maddesi vardır- YK ve denetçi raporlarının okunması- bilanço ile kar-zarar hesabı varsa şirket kazancının dağıtılması hakkındaki tekliflerin tasdiki reddi veya değiştirilerek kabul edilmesi- ayrıca gerekli görülen diğer hususlar da toplantı gündemine alınabilirb)gündeme bağlılığın istisnaları.- Bütün ortakların mevcudiyeti ve itirazlarının olmaması- Kooptasyon (bkz syf16) hallinde hazır bulunan ortakların çoğunluğu ile gündeme alınarak yeni YK üyesinin onanması veya reddedilmesi- özel denetçi secimi- YK üye görev süresinin dolması halinde seçim maddesi- YK – denetçi azli için hazır bulunana ortakların çoğunluğuyla gündeme alınabilir.b)Olağanüstü GK: belli bir peryoda bağlı olmadan gerekli görülen zamanlarda gerçekleşen toplantılardır.c)GK. Toplantısına çağırma yetkisi:- Kural olarak YK ve deneticilere aittir.- YK:karar alarak GK ı toplantıya çağırır ve TK 330 md uygulanır- Denetçiler: GK ı toplantıya çağırabilmesi için YK nın görevini ihmal etmesi(zamanı gelmesine rağmen toplantıya çağırmazsa) şarttır yada zorunlu ve acil sebep gerçekleşmiş olmalı.- Azlık: TK ya tabi AŞ lerde %10 luk sermayeyi temsil eden gruptur.( halka açık AŞ lerde %20 oranında paya sahip olan grup) bu oran esas akitle daha aşağıya çekilebilirken yükseltilemez.azlığın gerekçeli yazılı talebi üzerine YK,GK yı toplantıya çağırır. Yada madde ekletebilir.YK talebi gerçekleştirmez ise azlık denetçiye başvurur.d)GK. Yı toplantıya çağırma usulü- Usule aykırı gerçekleştirilen toplantılar geçersiz sayılır.- Çağrılı GK: Esas akitle belirtilen şekilde çağrı yapılmalı,ortaklar böylece toplantıdan ve gündemden haberdar olur.- Türkiye ticaret sicili gazetesine toplantı gündemi ilanı şarttır.- Çağrısız GK:bütün ortakların yada temsilcilerin mevcudiyeti ve itirazın bulunmaması şarttır.e)GK. Toplantılarının yapılması- Bütün GK toplantılarında hükümet komiseri bulunmalıdır.- Karar tüm ortakları(katılan katılmayan olumlu olumsuz oy veren) bağlar.- GK. Toplantınsa katılacaklar : ortaklar-YK üyeleri-denetçiler- Oydan yoksun pay sahipleri GK ya katılamaza katılsa da oy kullanamaz.- Payda rehin hakkı varsa malik oyda intifa hakkı varsa intifa hakkı sahibi oy kullanır.- Denetçi oy kullanamaz- Her türlü tedbiri YK alır- Bir başkası oratğı temsil edebilir.IV.GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜA)genel açıklama- Alınan kararlar artık şirkete mal olmuş demektir yani GK tarafından verilen kararlar,toplantıda hazır bulunmayan veyahut muhalif oy veren ortaklar hakkında da geçerlidir. Bu sebeplerden dolayı GK kararları kanuna ,esas akte, kamu düzenine öngörülen şekil şartlarına ,ahlaka adaba aykırı olmamalıdırB)hükümsüzlük halleri1. yokluk :hukuken geçerli bir karar bulunmaması halinde yokluktan söz edilir. Şekil ve usul açısından emredici hükümlere aykırılık tespit edilmişse yokluktan söz edilir.......* emredici hüküm sadece ortakların çıkarlarına koruyorsa yokluk müeyyidesinden değil iptal hükümleri uygulanır.. ÖR:davet usulüne uyulmaksızın birkaç ortağın GK kararı almaları,hükümet komiserinin GK top. Katılmaması2. butlan :yoklukla arasındaki ayırım teorik bazda kalıyor.....şekil ve usul açısından geçerli bir GK kararı var ama kamu düzenine emredici hukuk kurallarına ve ahlaka aykırılık teşkil ediyorsa batıl addolunur.ör:YK üyesi eşinin ayni şirkette denetçi olarak görev yapması... yokluktaki gibi sadece tespit edilmesi kafidir.3. iptal :yokluk ve butlan hallerinin mevcut olmadığı sakatlıklarda esasen bu yöntem uygulanırC)iptal davası1. iptal sebepleri:1. kanuna aykırılık :anılan GK kararı yok veya batıl addediliyorsa iptal davası açmaya gerek yoktur.yani kanuna aykırılıktan ;yokluk ve butlan halleri dışında hükümlere aykırı GK kararlarını anlamak gerekir.ör: toplantıya katılma yetkisi olmayanların toplantıya katılması...2. esas akde aykırılık : hem esas akte hem de kanuna aykırı bir hal varsa ; bakılır.....kanun hükmü emredici hükümde ise kanuna aykırılıktan ,emredici değilse esas akde aykırılıktan dava edilir3. afaki iyiniyede aykırılık:MK2 e göre belirlenecektir.ör:kanuna esas akde uygun olmasına rağmen şirket menfaati gerektirmediği haldebazı ortakların menfaatini zedeleyen karar alması..2.iptal davasını açma yetkisini açma yetkisini haiz olanlar* ortaklar :* toplantıya katılan ortaklar:iptal davasına konu olan karar hakkında olumsuz oy kullanmış olması ve muhalefetin toplantı tutanağına geçirilmiş olması....../..ayrıca oy kullanma hakkı engellenmiş olan ortağında da dava etme hakkı vardır* toplantıya katılmayan ortaklar:toplantıya çağrının gereği gibi yapılmadığını veya toplantı gündeminin gereği gibi ilan ve tebliğ edilmediğini ileri süren ortaklar* bütün ortaklar :GK toplantısına katılma yetkisi olmayan kimselerin karara iştirak etmiş olmaları halinde tüm ortakların dava hakları vardır.* Yönetim kurulu : kararları uygulayacak organ YK olduğu için ve sorumluluktan kurtulabilmek için dava etme hakları vardır.YK kurul olarak karar verdikten sonra dava edebilir.* YK. Üyeler : YK üyelerinin kendi aralarındaki işbölümü sebebiyle sorumluluktan kurtulmak için üyelerden biri yada bir kaçı dava edebilir.yani şahsi sorumluluktan kurtulmak için* Denetçiler :bunlarda şahsi sorumluluktan kurtulmak için dava hakları vardır3.Davalı şirketin temsil edilmesi* YK dışındakilere karşı dava açılacaksa s orun yoktur, şirketi YK temsil eder* YK a karşı dava açılmışsa şirketi denetçiler temsil eder* Hem YK hem de denetçiye karşı dava açılmışsa mahkeme kayyım atar.4.yetkili ve görevli mahkeme* Şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki ticaret(Yoksa asliye hukuk) mahkemesi5.dava açma süresi* Kararının alınmasından itibaren 3 ay içinde açılmaldır(hak düşürücü süredir6.teminat* Keyfi dava açılmasını önlemek için şirketin uğrayabileceği zararlara karşılık davacılardan teminat istenebilir(şirketin bu yönde bir talebinin olması şartıyla) ama dava şartı değildir.7.tazminat* Haksız olarak iptal davasına maruz kalan AŞ bu dava sebebiyle uğradığı zararları kötü niyetli davacılara karşı açacağı tazminat davası ile giderebilir..tazminat şirkete ödenir8.iptal davasının hükmü:* Davanın açılmış olması kural olarak o kararın geçerliliğini etkilemez yani iptal edilmedikçe hukuken geçerli sayılır.* Mahkemenin kararı iptal etmesi demek o kararın tersine bir karar ittihaz olunduğu anlamına gelmez* Kesinleştikten sonra YK tarafından tescil ve ilan edilen iptal kararı;bütün ortaklar hakkında geçmişe dönük olarak hüküm doğurur.AŞ. DENETİMİ I.GENEL AÇIKLAMA* Zorunlu organdır ,bu organ yoksa şirketin feshi gerekir* Asıl amacı:yönetimin keyfiliğini önlemektir ;böylece ortaklar ve şirket alacaklıları yönetime karşı korunmuş olur.yani GK adına denetim yapar* İç ve dış denetim olmak üzere iki kısma ayrılır.iç denetim şirketin kendi bünyesindedir ve denetim organını ifade eder. Dış denetim ise şirket dışında yer alan bazı müesseseler tarafından gerçekleşir* Her bir denetçi bağımsız ve sürekli olarak denetçilik yapar.II.İÇ DENETİM* Organ vasıtasıyla yerine getirilir. Kişi sayısı esas akitte belirtilir ama 5 i geçemez. * Kurul halinde teşekkül etmek zorunda değildir.tek kişiden dahi oluşabilir.a)denetçiler* Esas akitle (sadece ani kuruluşta söz konusu olur),GK kararıyla(tedrici kuruluşta kuruluş GK da seçilebilir)-kuruluş GK seçilen denetçi en fazla 1 yıl normal GK da seçilen denetçi en fazla 3 yıl görev yapabilir- denetçiler (kooptasyon bkz. syf. 16) ve mahkeme tarafından seçilebilir.tek olan denetçinin görevine son bulması halinde mahkeme seçer* Nitelikleri:bir kişiden ibaret ise onun.birden çok kişiden ibaretse yarısından bir fazlasının TC.vatandaşı olması şarttır .../.... ortak olması şart değildir...../....devlet memur müflis kısıtlı olmamalı...../...YK üyesiyle hısım olmamalı,ağır hapis hırsızlıktan dolayı ceza almamalıb)denetim organının yetki ve görevleri* Esas itibariyle yönlendirici ve tespit edici görev ve yetkileri vardır ör:* Bilançonun şeklini düzeltmek (yönlendirici)* Şirket defterlerini inceleme(tespit edici)* Şirket veznesini teftiş(tespit edici)* Bütçe ve bilançoyu denetleme(tespit edici)* İhmal halinde GK yı toplantıya çağırma (yönlendirici)c)denetçilerin sorumluluğu* Müteselsilin sorumludurlard)denetçilik sıfatının sona ermesi (sıfatın kazanılmasında olduğu gibi kaybedilmesinde de tescil ve ilan şart)* Tekrar seçilmeme* YK üyeliğine seçilme* Şirkete memur olarak atanma* YK üyeleriyle 3 dereceye kadar hısım olması* Ölüm* İstifa,azil* İflas ve hacir altına alınma* Ağır hapis cezasına mahkum olmakIII.DIŞ DENETİM* Dış denetim ya devlet ya da özel denetim kuruluşları tarafından gerçekleştirilir* Teftiş yöntemi esastır* Genel denetime tabi AŞ lerde hükümet komiserinin bulunması şarttır* Kuruluş aşamasında STB den izin alınması da denetimin bir parçasıdır* Bakanlığın yaptığı inceleme kamu yararı incelemesidir.* Halka açık Aşlerde ise denetim SPK tarafından yapılır.AŞ. ESAS AKDİN DEĞİŞTİRİLMESİ1.GENEL AÇIKLAMA* Değiştirme emredici kurallara ,mevcut imtiyazlara müktesep haklara ve objektif iyi niyete aykırı olamaz.* Değiştirme yetkisi münhasıran GK a aittir.bu yetkinin başka bir organa devri mümkün değildir.* Değiştirme ticaret siciline tescil edilmelidirII.GENEL ANLAMDA ESAS AKDİN DEĞİŞTİRİLMESİ(5 aşamada gerçekleşir esasen usul işlemleridir)1. esas aktin değiştirilecek maddesinin yeni metninin hazırlanması2. STB. Dan değişiklik için ön izin alınması3. ön izni alınmış olan değişik metnin genel kurul tarafından kabul edilmesi* esas akdi değiştirmek için yapılan olağanüstü GK ,izin alındıktan sonra esas akit değişikliği işlemelerinin tamamlanabileceği ve 6 ay aşmayacak süre içinde yapılmalı* bazı hisse senetlerindeki paylara birden fazla oy hakkı veren oyda imtiyaz hususu akit değişikliklerinde uygulanmaz. Yani her hisse senedi=Bir oy4. AŞ . GK. Alınan kararın uygulanabilmesi için bu kararın şartları varsa imtiyazlı pay sahipleri genel kurulunda da kabul edilmesi gerekmektedir ör: sermaye artırımda5. ticaret siciline tescil ve ilan edilmesiIII.ESAS SERMAYENİN ARTIRILMASIA)genel açıklama* ortakların şirketteki konumu etkilemesi sebebiyle özel hükümler uygulanır.* Rüçhan hakkı:Pay sahipleri yeni sermayenin artırılması sırasında yeni payları,katılma paylarının esas sermayeye oranı miktarında öncelikle alma hakkına sahiptir* Yeni hisse senedi çıkarılarak sermaye artırılmak isteniyorsa esas akitteki tüm sermaye ödenmiş olmalıdır.* Esas akitle yada GK kararı ile yeni paylar başkalarına bırakılabilir.B)toplantı ve karar yeter sayısı* 1. topl. Nisabı :1/2 ikinci toplantı nisabı:1/3 karar nisabı ise: oyçokluğuC)sermaye artırımın sebepleri* finansman ihtiyacını karşılamak* yedek akçelerin veya şirket aktiflerinin belge üzerinde sermayeye eklenmesi,* zaman içinde zarar edilmesi suretiyle eksilen sermayenin tamamlanması* kanun gereği artırılmasıD)sermaye artırımın türleri* kural olarak bedelli yapılır. Yani en çok kullanılan yöntem yeni hisse sendi çıkarılarak şirkete taze para girmesidir.* Bazen de kağıt üzerinde artırım yapılır: yüksek enflasyon sebebiyle1. yeni sermaye taahhüt etmek suretiyle sermaye artırımı a)kapalı AŞ. Lerde* efektif artırım de denilir. Ani yol ile sermaya artırımda sermayenin tamamı taahhüt edilmelidir. Tedrici yolda ise halka çağrıda bulunulur.* Yeni metnin hazırlanması* STB den izin alınması* GK kararı* İmtiyazlı paylar GK da şirket GK kararını onaylaması* GK kararının yerine getirilmesi* Tescil ve ilanb)halka açık AŞ.* Kapalı AŞ ile aynı farkları:* Çıkarılan hisse senetlerinin bedellerinin tamamının nakit olarak ödenmesi* SPK ya kayıt* Süresinde satılmayana sermayenin satın alınacağı taahhüdü 2. Şirket varlıklarının ve araçlarının sermayeye dönüştürülmesi suretiyle* Yedek akçelerin.şirketin sahip olduğu mal ve hakların satışından elde edilen gelirle vb olabilir.* Bu halde ortak yeni bedel ödemeden yeni paylar elde eder.3. Mevcut payların itibari değerleri değerlerinin artırımı suretiyle* Pay sayısı aynı ama payın itibari değeri farklıdır.* Bu durumda şirkete yeni ortak girmez* Burada oybirliği şartı aranır çünkü taahhüt artırımı vardırIV.KAYITLI SERMAYE SİSTEMİNİ BENİMSEYEN AŞ .DE YK KARARIYLA1. Alt/üst sınır içerisinde kalmak üzere YK’nın sermaye artırımı kararı alması.2. SPK ya başvuruda bulunma3. halkı davetin ticaret siciline tescili4. halka arz5. sonuçların SPK ya bildirilmesi6. değişiklik kararının ticaret siciline tescil ve ilanıV.ESAS SERMAYENİN AZALTILMASI* Bilançodaki esas sermaye kaleminin nominal olarak indirilmesi sonucunu doğurur.A)sebepleri1. şirketin zarar etmesi: sermayenin 2/3 karşılıksız kalırsa GK toplantıya çağırılmak zorundadır.bu durumda ya 1/3 orandaki sermaye ile devam edilir yada eksik kalan oran tamamlanır.şirket bu kararlardan birini almazsa sona erme sebeplerinden biri gerçekleşmiş sayılır.2. esas sermayenin bir kısmının şirket faaliyeti için gereksiz kalması durumundaB)Uygulanacak yöntemler* payların itibari değerlerinin düşürülmesi* pay sayısının azaltılması* payların birleştirilmesi : bu durumda ya esas akitte belirtilmeli yada ortakların izni alınmalı* payın itfası : bu durumda ise payın izni şarttır.C)sermaye azaltılmasının türleri1. esas sermayenin bir kısmının iadesi veya başka bir amaç için kullanılması amacıyla yapılan azaltma2. bilançodaki zararın ortadan kaldırılması içi yapılan azaltma* azaltma işleminde önemli olan; alacaklıların korunmasıdır.* Esas akitte hiçbir hüküm yoksa azaltmada uygulanacak yöntem bütün payların itibari değerinin indirilmesi suretiyle yapılan türdür.AŞ. DE PAY VE HİSSE SENETİ* AŞ de ortak sıfatı pay kavramına bağlanmıştır* Her ortak şirket sermayesine oranla sahip olduğu pay ölçüsünde şirket GK da oy kullanır* Pay AŞ nın kuruluşu ile oluşur.Hisse senedi payı temsilen çıkarılan senettir.hisse senedi ortaklık sıfatının devri ve belgelendirilmesi hususunda kolaylık sağlar.* Pay’ı 4 e ayırabiliriz1. çıplak pay2. imtiyazlı pay3. oydan yoksun pay4. hisse senedine bağlanmış pay* hamiline yazılı pay* nama yazılı pay* sınırlamasız pay* bağlı nama yazılı paypay:esas sermayenin , belirli sayıda birim değere bölünmüş olan bir parçasıdır.payın herbir birim değerine itibari değer denir.kural olarak itibari değerler birbirine eşttir.istisnası vardır ör: A grubu paylar 2000tl olabilirken B grubu paylar 3000tl olabilir* esas sermayenin ortaklar arsında dağılımı GK da oy kullanma,şirketin karına zararına katılma tamamen paya bağlıdır* hisse senediyle aralarındaki farklar:* hisse senedi payı temsil eden belgedir* pay ise esas sermayenin belirli bir kısmını teşkil eder.Hisse senediayları temsil etmek üzere ,kıymetli evrak ve menkul kıymet taşıyan kanunun aradığı şekil şartlarına uygun olarak çıkarılan belgedir.* Payın devrini kolaylaştırır.* Borsanın temelidir1. Hisse senetlerinin çıkarılması:a)TK a Tabi şirketler* Hisse senedi çıkarmak gibi bir zorunluluk yoktur.* YK payları temsilen hisse senedi çıkarabilir.* Değişik küpürlerde bastırılabilir.ör: her paya bir senet yada 10 paya 1 senet gibib)SPK a tabi şirketler: hisse senedi çıkarmak zorunluluktur1. hisse senetlerinin türleri* nama ve hamiline yazılı hisse senetleri olabilir.* Nama yazılı hisse senedi kıymetli evrak hukukuna göre devredilir devir beyanı ve zilyetlik şarttıra)hamiline yazılı hisse senedi:hamili kim ise o kimse AŞ ortağı olarak kabul edileceği senetlere denir* Ortağın adı yazılmaz* Ham. Yazılı sen. Çıkarmak için esas akitte hüküm bulunmalıdır* Pay bedelleri tamamen ödenmedikçe ha. Yazılı senet. Çıkarılmazb)nama yazılı senet:senet üzerinde hak sahibi olan kişilerle ilgili bilgilerde yazılırc)bağlı nama yazılı senet:Nama yazılı hisse senedi üzerinde şirket esas akdiyle kabul edilmiş bazı sınırlandırmalar olabilir.ör: sadece avukatlar bu senedi alabilir.AŞ. SONA ERMESİİki şekilde sona erer 1)infisah(kendiliğinden) 2) fesih1 infisah sebepleri * Sürenin dolması* Amacına ulaşamamak yada amaca ulaşmanın imkansızlaşması* Sermayenin 2/3 ünün ziyaı* Ortak sayısının 5 kişden aşağıya düşmesi* Şirket alacaklılarının TK 436 a göre talebi* Esas akitteki fesih sebebinin gerçekleşmesi* Şirketin başka bir şirketle birleşmesi* Şirketin iflasına karar verilmesi* GK fesih kararı 2/3 il toplantı nisabi ½ ikinci toplantı nisabı2 fesih sebebleri* GK kararı gerektiren fesih sebepleri: fesih kararı 2/3 il toplantı nisabı ½ ikinci toplantı nisabı* Mahkeme kararı* Hakiki pay sahiplerinin 5 kişiden aşağıya düşmesi:böylece göstermelik ortak durumundaki saman adamlar kullanılarak kanuna karşı hile yolunun önü kesilmeye çalışılmıştır,ortak alacaklı yada STB. Dava edebilir* Zorunlu organların olmaması yada GK nın toplanamaması* Esas sermayenin 2/3 zıyaı :şirket yeterli teminatı gösterirse feshe karar verilemez* Esas akitte öngörülen fesih sebeplerinin gerçekleşmesi:* STB e tanınan fesih davası açma sebeplerin gerçekleşmesiAŞ. ŞİRKET TASFİYESİI.GENEL OLARAK* AŞ iflastan başka sebeple sona ermişse YK tarafından ticaret siciline durum tescil ve ilan edilir. Daha sonra alacaklılar ellerindeki belgelerle 1 yıl içinde AŞ ye müracaat etmelidir.* Tasfiye:şirket malvarlığının paraya çevrilerek ,3. kişilerle şirket arasındaki ilişkilerin sona ermesi ve artan kısmın ortaklar arasında paylaşımıdır* Tasfiye aşamasında şirketin amacı artık kazanç sağlama değil ;şirketin varlığına hukuken son vermektir.* Tasfiye aşamasındaki şirkette Yetki tasfiye memurunda olur.* Ticaret unvanında “tasfiye” ibaresi kullanılmalıdır.II.TASFİYE İŞLEMLERİ* Tasfiye memurları tarafından yerine getirilir* İflas etmişse iflas masası yerine getirir.a)tasfiye memurlarının seçimi ve azli* Esas akitle /GK İle /YK tarafından seçilebilir. Bu üç hal gerçekleşmezse ortak mahkemeye başvurup mahkeme seçebilir.* Tescil ve ilan şarttır.* Mahkeme seçmemişse GK tasfiye memurlarını her zaman azledebilir.b)tasfiye işlemlerinde izlenecek sıra* Asıl amaç alacakların tahsili, aktiflerin paraya çevrilmesi ,borçların ödenmesi,elde hala para varsa ortaklara dağıtılması ve AŞ tüzel kişiliğinin terkini1. tasfiye memurlar öncelikle tasfiyenin başlangıcındaki bilançoyu ve envanteri düzenler ve GK nın tasdikine sunar2. alacaklılar davet edilir3. her türlü alacağın tahsil edilmesi sağlanır4. şirketin aktiflerinin paraya çevrilmesi gerekir5. borçlar ödenir.aktifler pasifleri ödemeye yetmiyorsa tasfiye memur durumu mahkemeye bildirir ve şirketin iflasını ister.6. borçların ödenmesinden sonra arta kalan para varsa ortaklara dağıtılır.tasfiye payı denilen bu değer kural olarak her ortağın payı oranıdır.7. ticaret sicilindeki kaydı terkin edilir ve böylece şirketin hukuk hayatındaki durumu son bulur.I.TANIMI:sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkettir.sermayesi paylara bölünen ve ortaklardan bir veya birkaçı şirket alacaklılarına karşı bir kolektif şirket,diğerleri ise bir AŞ ortağı gibi sorumlu olan şirkettir.* Sermaysei paylara bölünmüştür* Ticaret unvanı kullanır* 2 ayrı grup ortak vardır* tüzel kişiliği vardırII.KURULUŞ: STB izin almak hariç AŞ ile aynı prosüdürdür.III.İŞLEYİŞİ: komandite ve komanditer ortaklar için ayrı ayrı GK vardır.* Yönetici sıfatı esasen komantide ortaklara aittir.* Şirketi 3 kişilere karşı temsil görevini de komantide ortak yapar.IV.SONA ERMESİ AŞ e benzer farkları: sermayenin 2/3 zıyaı olsa bile şirket devam eder.herhangi bir şekilde ortaklar arasındaki farklılığın kalkmasıyla şirket sona erer.A)GENEL AÇIKLAMA* Ortakların sorumluluğu bakımından ltd. şirket AŞ e benzer yani sermaye şirketidir.* 50 den fazla ortağı olamaz* 2-20 arasında ortak sayısı olan ile 20-50 arasında ortak sayısı olan için farklı hükümler mevcuttur.* 2-20 şahıs şirketlerine daha yakın iken 20-50 sermaye şirketlerine daha çok benzer.* 2 tür payı vardır. Esas sermaye payı ,üyelik payıI.TANIMI: 2 veya daha fazla gerçek yada tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı altında kurulup,iktisadi konularda faaliyet gösteren,şirket borçlarından dolayı sadece şirketin malvarlığıylı sınırlı sorumlu olduğu,esas sermayesi muayyen ve bu sermaye ortakların esas sermaye paylarının toplamına eşit olan şirkettir-sermaye paylara bölünmüş değildir bu özelliğiyle de AŞ den ayrılır.II.UNSURLARI1. Ticaret unvanı:2. esas sermaye:AŞ gibi sermayesi sabittir.asgari sınırı vardır.5 milyar(mart 2002); paylara bölünmüş değil dolayısıyla hisse senedi çıkarılamaz3. ortaklar sınırlı sorumludur:AŞ gibidir. Yani ortak getirmeyi taahhüt ettiği sermaye payı ile sorumludur. Ayrıca AATUHK md. 35. e göre ltd. şrt. Ödenmeyen borçlarından dolayı ortaklat,taahhüt ettikleri sermaye payları kadar bir kez daha sorumludur.4. konu ve maksat:sigortacılık yapamazlar bunun dışında yasak olmayan her türlü iktisadi amaç ve konuda kurulabilirler.5. tüzel kişiliği: vardırB)KURULUŞU* AŞ gibidir fakat tedrici şekilde kurulamaz; çünkü halka müracaat edemezler.C)İŞLEYİŞİZorunlu organlar ortaklar genel kurulu...../..... müdürler....../.... (20den fazla ltd şrt. De) denetçi1. ortaklar GK:* Tüm ortakların katılmaya yasal hakları olduğu zorunlu organdır.* Toplantı yapılıp yapılmayacağı ortak sayısına bağlı.20 den az ise toplantıya gerek yok. 20 den fazla ise AŞ deki GK hükümlerine göre toplantı yapılır.a)GK Toplantıya çağrı * Olağan /olağanüstü olabilir* Asgari toplantı nisabı yoktur; GK da görüşülen konuya göre karar nisabı değişir.* Müdür yada müdürler kurulu toplantıya çağırır.b)GK karar nisabı-mutlak çoğunluk:ödenmiş sermayenin hiç olmazsa yarısından fazlasını temsil eden ortakların lehte oy kullanması gerekir.AŞ den farklıdır.-ağırlaştırılmış nisap:* Şirket akdinin değiştirilmesi 2/3 karar lehine oy* Payın devri, şirketin feshi ¾ orana bağlı* İflaslı ortağın şirketten çıkarılmasında ise ortak sayısı ve sermaye itibariyle çoğunluk lazım.-oybirliği aranan haller* Ortakların sorumluluklarının genişletilmesi halinde* Ortaklardan birinin payının icra dairesi veya iflas idaresi tarafından açık artırmyala satılmasına karar verilebilmesi için* Esas akitle müdür tayin edilen bir ortağın azli içinc)GK geçersizliği: AŞ lerdeki yokluk butlan ve iptal edilebilirlik halleri ltd. şirketler içinde geçerlidir.2. Müdürlük* Yönetim ve temsil görevini müdürler ifa eder.yönetimde kollektif şirkete temsilde ise Anonim şirkete benzer* Kanunla esas akitle ortaklar GK ile müdür tayin edilebilir Kolektif şirkete benzer.görevden alınmada da kolektif şirket hükümleri uygulanır* Temsilin sınırlarını da AŞ deki sınırlar çizer., temsilde müdür imzasına ihtiyaç vardır.* Rekabet yasağı akitte hüküm varsa bütün ortaklar için geçerlidir.akitte hüküm yoksa sadece müdürler rekabet yasağına tabidirler.3. Denetim* Denetim yapılmayacağına dair bir hüküm bulunamaz.emredici bir hükümdür.* 20 den az ltd. şrt. De tüm ortakların denetim hakkı varken 20 den fazla ortakla kurulmuş ltd.de AŞ lerde olduğu gibi denetçi bulunur.D)SONA ERMESİ1. Akitte yazılı sebebin gerçekleşmesi2. esas sermayenin¾ sahip ortakların ¾ nü teşkil eden bir çoğunlukla3. ortaklardan birinin talebi ve haklı sebeplerin varlığı halinde mahkeme kararıyla4. ortaklardan birinin iflası ile 5. kanunda yazılı diğer hallerdeE)TASFİYEAŞ lerde olduğu gibidir