VERGİ HUKUKU DERS NOTLARI( KISA)

VERGİUYGULAMALARI
 Anayasaya göre Bakanlar Kurulunun
vergilendirmeye ilişkin değişiklik yapmaya yetkili
olduğu konular: İstisnalar, Muafiyetler, İndirimler,
Oranlar
 Anayasa mahkemesinin bir vergi kanununu
yürürlükten kaldırma yetkisine sahiptir.
 Kendisi mükellef olmadığı halde, mükellefle ilişkisi
nedeniyle verginin hesaplanarak kesilmesi ve
ödenmesi ve buna ilişkin biçimsel ödevlerin yerine
getirilmesi açısından vergi idaresine karşı muhatap
olan kişiye Vergi sorumlusu denir.
Matrahın saptanmasına ilişkin usuller: Beyan usulü,
Götürü usulü, İdarece takdir usulü, Karineler usulü
Mesleki bir teşekküle kaydolunması tüccar
bakımından işe başlamanın unsurlarındandır.
 Kollektif bir şirketin yıllık faaliyet bildiriminde yer
alanlar: En yüksek nakit girişi, Gelir tablosu
bilgileri, En yüksek nakit çıkışı, Bilanço bilgileri
 Borsa ajanlarının, Borsa acentelerinin , Gümrük
komisyoncularının, Noterlerin kazancı serbest
meslek kazancıdır.
 Tüccarlar, faaliyetlerinden hiçbir gelir elde etmemiş
olsa dahi, yıllık beyanname vermek zorundadır.
 15.07.1997 tarihinde tasfiyeye giren ve 25.03.2000
tarihinde tasfiyesi sonuçlanan bir şirketin kurumlar
vergisi açısından 4 tasfiye dönemi olacaktır.
 Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnasının
hesaplanmasında emek alımları, et ürünleri alımları,
konserve alımları, giyecek alımları dikkate alınır.
 Hisselerin vergisiz olarak devri bakımından Anonim
şirket ortakları diğerlerine göre daha avantajlıdır.
 Bir işletmenin çeşitli şubeleri aynı numaralı fatura
kullanmak isterlerse, Faturalara bölümlerin ayrı ayrı
isimlerin yazılması veya özel işaretler konulması
zorunludur.
 İktisadi varlıklar, normal kullanma sürelerinden çok
önce yıpranma ve yok olma gibi tehlikelerle karşı
karşıya bulunuyorsa Fevkalade amortisman usulü
uygulanır.
 Naim Uygun Anonim Şirketinin 31.12.1999 tarihinde
20 milyar TL'lik alacağının icra aşamasında olduğu
ve henüz tahsil edilemediği görülmüştür. Buna göre
şirketin yapması gereken işlem : Şüpheli alacak
karşılığı ayrılmalıdır.
 Avukatın milletvekilinden vekalet ücreti tahsil etmesi
katma değer vergisine tabidir.
 Almanya'da ikamet eden mükellef A'nın babası,
01.02.1999 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir.Buna
göre A'nın en geç hangi tarihe kadar veraset ve
intikal vergisi beyannamesini vermesi gerekir.
 Yapı kooperatiflerinin sahip oldukları hizmet
binalarının bina vergisinden muaf tutulmasının
koşulu Kiraya verilmemesidir.
 Eğlence vergisinin mükellefi Eğlence yerini işleten
gerçek ve tüzel kişilerdir.

 80 milyon TL'ye sattığı bir müzik seti için fatura
düzenlemediği tespit edilen bir tacire kesilmesi
gereken özel usulsüzlük cezasının miktarı8 milyon
TL'dir.
 21.01.1999 tarihinden itibaren Vergi ziyaı cezası
uzlaşmaya konu olamaz.
 Vergi hatalarını ortaya çıkarma yolları: İlgili
memurun hatayı bulması, Üst memurların yaptıkları
incelemeler, Teftiş, Vergi incelemesi
 Genel bütçeye dahil vergi hatalarının düzeltilmesinde
şikayet yoluyla başvuru Maliye Bakanlığına yapılır.
 Doğal afetler nedeniyle vergi borcunu terkin etme
yetkisi Maliye Bakanlığına aittir.
 Bakanlar Kurulunun vergi konusunda kanun
hükmünde kararname çıkarma yetkisinin
olmamasının nedeni: Vergi ödevine ilişkin Anayasa
hükmü, Anayasanın siyasi haklar ve ödevler
bölümünde yer almıştır. Siyasi haklar ve
ödevler konusunda KHK çıkartılamayacağından
vergi konusunda da KHK çıkartılamaz.
 Danıştay, Bakanlar Kurulu kararlarını yürürlükten
kaldırabilme yetkisine sahiptir.
Mükelleflerin ödevleri: Bildirim, Defter tutma,
Belgeleri saklama, Beyanname verme
 Vergi tarhı şekilleri: İkmalen, Beyannameye
dayanan, Re'sen, Verginin idarece tarhı
 Ocak-Mart ayları için belirlenen kazanç üzerinden
hesaplanan geçici vergi en geç 15 Mayısta ödenir.
 Şahıs şirketlerinin yapmak zorunda olduğu günlük
işlemlerden biri Belge verilip alınmasıdır.
 Sermaye şirketlerinin kazançlarının vergilendirilme
yöntemleri: Klasik sistem, Ayrı oranlar sistemi,
Bütünleştirilmiş sistem, Vergi alacağı sistemi
 X Tüketim Kooperatifinin 1999 yılıkazancı100
milyar TL'dir. Kooperatifin 1999 yılı satışları toplamı
500 milyar TL, ortaklara yapılan toplam satış300
milyar TL , ortaklara gıda ve giyecek satışı ise 50
milyar TL olduğuna göre bu kooperatifin
yararlanacağı risturn istisnası10 milyar TL'dir.
 Şahıs şirketlerinin, kuruluş anındaki ortaklık
sözleşmesini onaylama yetkisi Notere aittir.
 Kazai bir hükme veya kanaat verici bir belgeye göre
artık tahsiline imkan kalmayan alacaklara Değersiz
alacaklar denir.
 İmtiyazlı şirketler yeniden değerlemeden
yararlanamaz.
 Bir anonim şirket, bilançosunda kayıtlıbir
gayrimenkulünü yıllığı20 milyar TL’den kiraya
vermişse 1999 yılında 1999,2000,2001 yıllarına
ilişkin 60 milyar TL kira bedelini peşin olarak tahsil
etmiştir.Buna göre söz konusu şirketin, 1999 yılı kar
zarar hesabında gelir olarak göstereceği miktar 20
milyar TL'dir.
 İşçinin evini satışı Katma değer vergisinin konusuna
girmez.
 Emlak vergisine ilişkin tahsil işlemleri Belediyeler
tarafından yapılır.
 Eğlence vergisinin mükellefi Eğlence yerini işleten
gerçek ve tüzel kişilerdir.
 500 milyon TL'lık bir satış faturasını düzenlemediği
saptanan tacire kesilecek özel usulsüzlük cezasının
miktarı50 000 000 TL'dir.
 Uzlaşma istemi, vergi ve ceza ihbarnamesinin tebliği
tarihinden itibaren başlayarak en çok 30 gün içinde
yapılmalıdır.
 Vergilendirme hataları:Mükellefiyette hata, Konuda
hata, Mükellefin şahsında hata, Muafiyet döneminde
hata
 Aynı yargı çevresindeki idare ve vergi mahkemeleri
arasında çıkan görev ve yetki uyuşmazlıklarını kesin
olarak karara bağlayan organ Bölge İdare
Mahkemesi'dir.
 Doğal afetler nedeniyle vergi borcunu terkin etme
yetkisi Maliye Bakanlığına aittir.
 Devlete bir yük getiren uluslararası vergi
anlaşmalarının yürürlüğe konması Kanun ile
kabulüne bağlıdır.
 Vergi Usul Kanununda "Vergiyi doğuran olayın
kanunlarla yasak edilmiş olmasının mükellefiyet ve
sorumluluğu kaldıramayacağının " hükme
bağlanmasının nedeni Vergi adaletinin
gerçekleştirilmesidir.
 Vergi Usul Kanunu'na göre tutulan defterlerin ve
belgelerin ilgili bulundukları yılı takip eden takvim
yılından başlayarak 5 yıl süre ile saklanması
zorunludur.
 Serbest meslek kazancının özellikleri: Ticari
mahiyetinin olmaması, İlmi bilgiye dayanması,
Devamlı olarak yapılması, Bir işverene bağlı
olunmaması
 Kurumlar vergisi kanununa göre sermaye
şirketlerinin indirebileceği giderlerden biri Hisse
senetleri ve tahvil ihraç giderleridir.
 Tüketim kooperatiflerinde risturn istisnasının
hesaplanmasında Dayanıklı tüketim malı alımları
dikkate alınmaz.
 Fatura , malın teslim tarihinden itibaren en geç 10
gün içinde düzenlenmelidir.
 Kazai bir hükme veya kanaat getirici bir belgeye
göre tahsiline imkan kalmayan alacaklar hakkında
mükelleflerce yapılacak işlem: Değersiz alacak kabul
edilerek, kayıtlı değerleriyle zarara geçirilerek yok
edilir.
 Yeniden değerleme oranının belirlenmesinde Toptan
eşya fiyatları endeksindeki ortalama artış ölçüt
olarak alınır.
 Veraset ve intikal vergisinin matrahından
indirilebilecek borç veya masraflar: Murisin belgeye
dayalı borçları, Cenazenin teçhiz ve defni için
yapılan masraflar, Murisin vergi borçları, Yabancı
ülkelerde ödenen veraset ve intikal vergisi
 Hak sahibine, başkasına ait bir şeyin üzerinden
faydalanma ve kullanma hakkı sağlayan ayni
haklara intifa hakkı denir.
 Belediyelerin vergi gelirleri: İlan ve reklam, Eğlence,
Yangın sigortası, Haberleşme vergisi Vergi
karnesinin süresinin sonundan başlayarak 15 gün
geçtiği halde alınmamış olması, ikinci derecede
usulsüzlük cezasını gerektiren fiillerden biridir.
 İkmalen tarha göre yapılan tarhiyatta uzlaşma talep
edilebilir.
 Vergi ziyaı suçunun unsurları gerçekleşmeden ceza
kesilmesi bir vergi hatası değildir.
 Vergi yargı kararlarının uygulanma süresi 30 günü
geçemez.
 Vergi Hukuku'nun yürütme organından doğan
kaynakları arasında yer alanlar: Tüzükler,
Yönetmelikler, Özelgeler, Genelgeler
 Anonim şirketler tüzel kişiliğe sahiptir.
Matrahın saptanmasına ilişkin usuller: Beyan,
Götürü, İdarece takdir, Karineler usulü
 Adi ortaklığın tüzel kişiliği yoktur.
 Şahıs şirketlerinin tasfiyesinde, sınırsız sorumluluk
Zamanaşımı süresi sonuna kadar devam eder.
 Sermaye şirketlerinin kazançlarının vergilendirilme
yöntemleri: Klasik, Ayrı oranlar, Bütünleştirilmiş,
Vergi alacağı sistemi
 Bir takım özellikleri nedeniyle bazı işletmelerin
takvim yılından farklı, özel hesap dönemleri
uygulayabilmeleri için Maliye Bakanlığının iznini
almaları gerekir.
 Emlak Vergisi Kanunu'na göre, idarenin verdiği ek
süreye rağmen beyanname verilmemesi durumunda
Vergi idarece tarh olunur.
 Gayrimenkullerin ivazsız olarak intikalinde vergiyi
doğuran olay Tapuya tescil ettirildiği tarihte ortaya
çıkar.
 Belediyelerin tahsil ettiği harçlar: Bina inşaat harcı,
Kaynak suları harcı, İşgal harcı, Ölçü ve tartı aletleri
muayene harcı
 Danıştay, bir yüksek idare mahkemesi olmasının