Borçlar Hukuku - 3

BORÇLAR HUKUKU DERS NOTLARI 1.Alacaklı, Borçlu, Edim nedir Alacaklı:Borç ilişkisinde borçludan bir edimde bulunmasına isteme olan kişi Borçlu:Borç ilişkisinde alacaklı karşısında bir edimde bulunmakla olan kimse Edim:Borç ilişkisinin konusu edim çeşitleri : yapma yapmama,şahsi-maddi edim,sürekli-ani edim,bölünebilir –bölünemez edim olumlu edim :ücret vermek, olumsuz edim: rekabet yasağı 2.Borcun Kaynakları Nelerdir • Hukuki işlemlerden ve özellikle sözleşmelerden doğan borçlar • Haksiz fiillerden doğan borçlar • Sebepsiz zenginleşmeden doğan borçlar 3.Hukuki işlemlerin özellikle sözleşmeden doğan borçlarının açıklayınız Hukuki işlem sonuç doğurmaya yönelmiş irade açıklaması 1.İrade açıklaması:kişinin iç lamine ilişkin husustur dış aleme aktarma diyebiliriz irade açıklaması acık veya örtülü bir biçimde yapılmış olabilir her ikisice sonuç bağlar susma örtülü kabul sayılmaz çünkü kimse hukuki cevap vermek zorunda değil bazen susma örtülü beyan kabul edilir şöyle teklifte bulunan kimse uygun şartlarda işin özel niteliğinden gerekse durumun gereklerinde dolayı karşı tarafın kabul beyanını beklemek zorunda olmayıp da teklif uygun bir süre içinde redde olunmamış ise sözleşme gerçekleşmiş demektir bu durumunda karşı tarafın örtülü beyanı sayılacak 2.Hukuki sonuç:hukuki sonuç oluşması iradenin açıklanması yetmekte bu iradenin bir hukuki sonuç yönelmesi ve bu sonuçun hukuk düzenince tanıması gerekir gerçek ve ortak amaçlar araştırılması gerekir 4. Hukuku işlemler kaça ayrılır 1.Hukuki işleme katılan tarafların sayısına göre yapılan ayrım Birikişinin iradesi açıklamasıyla yeterli ise tek taraflı hukuki işlem iki kişi olunca iki veya çok taraflı işlem tek taraflı huk işlemler:vasiyet fesih takas beyanı iki veya çok taraflı hukuku işlemler: sözleşme ve karalar 2.Borçlandırıcı işlemler (taahhüt-tasarruf işlemleri) Borçlandırıcı haklar bir hakkı doğrudan doğruya etkide bulunmayan sadece malvarlığının pasifini artıran işlemler tasarruf işlemleri ise hak doğrudan doğruya etki eden yani devreden değiştiren veya sona erdiren işlemleri borçlandırıcı işlemler örnek kendine ait olmayan mal için satış sözleşmesi düzenlemiş ise malı teslim etme borcu yüklenmiştir tasarruf işlemler borcu yaratan değil bir hakkı doğrudan etkileyerek onu ortadan kaldıran azaltan hukuki işlemler bir kimsenin mülkiyetindeki bir şeyi başkasına devretmesi alacağın temliki örnek verilir Arasındaki fark: • Tasarruf işlemleri borçlandırıcı işlemlerden doğan borcu yerine getiren işlemlerdir • Tasarruf işlemlerinin sonuç doğurması tasarruf edenin işlemi yaptığı sırada tasarruf yetkisine sahip olmasına bağlıdır • Borçlandırıcı işlemlerde işlemi yapan kişinin tasarruf yetkisine sahip olması gerekmez • Tasarruf işlemleri bir hakkın devri sonucu doğururlar ve bir kez yapabilir • Tarih itibariyle ilk yapılan tasarruf işlemi öncelik ilkesine göre geçerlidir • Borçlandırıcı işlemlerde ise eşitlik ilkesi geçerlidir 3.Sağlar arası işlemler / Ölüme bağlı işlemler Hukuki işlem sonuçları irade açıklanmasında bulunan kişinin sağlığında doğruyorsa sağlar arası hukuki işlemlerden söz edilir irade açıklaması bulunan kişinin ölümünden sonra meydana gelirse ölüme bağlı hukuki işlem söz edilir ölüme bağlı tasarruflar ve bağışlar grubuna girer 4.Diğer hukuki işlemler a)Şekle ve şekle bağlı olmayan işlemler borçlar kn.şekilsizlik yada şekil serbestliği ilkesini benimsemiştir. b)İvazlı /İvazsız işlemler:yapılan hukuki işlem ödeme karşılığı ise ivazlı karşılığı yoksa ivazız satım sözleşmesi ivazlı vasiyet ise ivazız c)Sebebe bağlı işlem/Sebebe bağlı olmayan işlemler:sebep bir hukuksal işlemin yapılmasında etken olan nihai amaçtır.kazandırıcı işlemin hukuken geçerli olabilmesi sebebin geçerliliğine bağlı ise sebebe bağlı işlem değil ise sebebe bağlı olmayan bir işlem söz konusudur 5.Sözleşmeyi açıklayınız İki tarafın karşılıklı ve birbirine uygun irade açıklamalarıyla meydana gelen hukuki işleme sözleşme denir sözleşme sözleşme iki taraflı hukuki işlemdir • Bir taraf borç altında ise tek tarafa borç yükleyen sözleşme(bağışlama) denir • Borç sözleşmeleri genel olarak sağlar arası bir hukuki işlemlerdir • Sözleşmelerde şekil serbestliği vardır Sözleşmenin unsurları: a)İrade:En önemli unsur b)İradenin açıklanması:Dış dünya yansıyan insan iradesi ruhsal bir olgu ruhsal bir olgu hukuksal bir olgu değildir. Sözleşmenin olması için iradenin açığa vurulması gerekir. c)Karşılıklı irade: Tek taraflı bir irade yeterli değil en az iki iradenin karşılıklı olarak iradelerini açıklaması gerekir. d)Konu: Edim de dahil olmak üzere sözleşmeyle meydana gelen ilişkinin tümü sözleşmenin konusudur. 6.Sözleşmenin kurulma aşamaları nelerdir • İki tarafın karşılıklı birbirine uygun suretle rızalarını beyan tamam olur • İcap (teklif öneri) önce açıklayana denir sonra açıklayana kabul denir • İcap sözleşme yapma çağrısıdır tek taraflı hukuki işlemde icap karşı tara ulaşınca sonuç doğurur • Sözleşmenin esaslı noktasını içermeyen ve karşı tarafa kabul edildiğinde sözleşmeyi Kurulabilecek olgunlukta olmayan beyanlar icaba davet sayılır • Bir beyanın icap mı davet mi olup olmaması beyanın yorumlanması gerekir tarife ve fiyat Listesinin gönderilmesi icap sayılmaz fiyatını gösteren sergilenmesi icap sayılır bir beyanın Kabul sayılabilmesi için içerik olarak icaba uygun olması gerekir İcap in özellikleri: • İcap zaman olarak kabulden önce yapılır • İcap kesin olarak bir kabul çağrısı önerisidir • İcap tek taraflı hukuki bir işlem olup karşı tarafa ulaşınca sonuç doğurur • İcap gaipler arasında ise özel bir düzenlemeye tabidir • İcapçı belli koşulların gerçekleşmemesi halinde icaptan dönebilir • İcap belli şekil e bağlı değildir yazılı yada sözlü olabilir Kabulün özellikleri: • Kabul sözleşme yapma önerisinin uygun görülmesi bu doğrultuda irade açıklaması • Kabul sonuç doğrucu bir işlem olduğundan icaptan daha önemlidir • Sözleşmenin olması için kabulün icaba uygun yapılması gerekir • İcabı değiştiren kabul yeni bir icap sayılır • Kabul açık ve örtülü olmak üzere iki şekilde olabilir • Bazı durumlarda susma kabulden sayılmış • Kabul bu iradeyi açıklayan kişiyi bağlar kabul ile sözleşme kurulmuş olur • Sözleşmenin unsurları kabul haberinin gönderildiği an başlar 7.Sözleşmede şekil açıklayınız 1)Geçerlilik a)Kanunu: yazılı ve resmi b)İrade 2)İspat 1)Geçerlilik kanunu açıklık olmadıkça hiçbir şekle tabi değildir taraflar serbesttir Bir şekle tabi ise kanunu geçerlilik şartı olarak şekçili aradığı durumlarda yazılı ve resmi Şeklinden bahsetmek gerekir resmi şekil .işletmenin yetkili bir makam veya şahıs önünde Yasaların aradığı usul ve koşulları uyularak yapılması 2)İspat.kırk milyon geçtiği zaman ispatlanması gerekir 8)Sözleşme serbestliğini sınırlayan haller a)Emredici kanun hükümlülerini aykırılık:yapıldığı zaman kanuna karşı hile b)Kamu düzenine aykırılık c)Ahlak ve adaba aykırılık d)Kişilik aykırılık e)Konusu imkansız olan sözleşmeler:sözleşme yapma vadi(ön sözleşme) 9)Gabin nedir Sözleşme yapılırken diğer tarafı sömürmesi oluşması: a)Objektif şart:ivalar arasındaki açık bir nispetlik bulunmaktadır b)Sübjektif şart:nizbetsizlik zarara uğrayacak tarafın tecrübesizliğinden zor durumdan veya hafifliğinden yararlanması Hükümleri: • Gabide kalan kişi sözleşmenin yapılmasından sonra 1 sene sonra iptal eddirebilir • Yargıç zamanı kendi tespit etmesi • Tazminat davası açılabilir 10.Sözleşmede irade ile beyan arasında uygunsuzluk hallerini açıklayınız 1)İrade ile beyan arasında istenerek yaratılan uygunsuzluk a)Şaka beyanı b)Zihni kayıt c)Muvazaa 2)İrade ile beyan arasında istenmeden meydana gelen uygunsuzluklar(irade sakatlıkları) a)Hata b)Hile c)Tehdit Tek tarafın istediği uygunsuzluk hallerini şaka beyanı zihni kayıt ikidir şaka beyanı:karşı tarafın beyanını ciddiye almayacağı kanısında hareket ederek gerçek iradesini uymayan bir beyanda bulunursa şaka beyanı söz konusudur bu kurallar bağlayıcı değildir Zihni kayıt:beyan ettiği şeyi istemiyorsa örneğin kefil olduğu veya otomobil satın aldığını beyan ettiği halde içinden arzu etmiyorsa v…. Bu tür beyanlar geçerli olup beyanda bulunan şahsi bağlar Muvazaa(danışıklılık): üçüncü şahısları aldatmak i amacıyla gerçek iradelerini uymayan bir işlem yapmaları ve görünürdeki bu işlemin kendilerine bağlamayacağı konusunda anlaşmalarıdır taraflar bazen işlemin alında gerçek iradelerin uyan başka bir işlemide Gizleyebilir iki şekilde : a)Mutlak (adi )muvazaa :tarafların gerçek iradelerine uymayan bir işlem yapmaları ve görünürdeki bu işlemin kendilerini bağlamayacağı konusunda anlaşmalarını ifade eder b)Nispi muvazaa: tarafların gerçek iradelerini uyan işlemi bir görünürdeki işlem altında gözledikleri muvazaa olayı farklı gizli olmasıdır ancak her iki muvazaa halinde taraflar arasındaki görünürdeki işlemin hüküm tanımayacağı konusunda bir muvazaa anlaşması vardır her iki Side gerçek iradesini uymayan işlem batıldır. Muvazaanın hükmü: Hükümsüzdür.gizli işlem geçerli sayılır nispi muvazaa gizli işlem şekil şartlarına uygun olara yapılmışsa geçerlidir. Muvazaalı işlemin geçerliği iyi niyetli üçüncü kilere karşı ileri sürebilir. Muvazaalı işlem adi veya senede bağlı ise tanıkla kanıtlayamaz hukuki işlem resmi şekilde yapılmış ise adi senetle ile ispatlarlar 3 kişiler muvazaa iddialarını ispatyabilir. a)Hata :sözleşmenin taraflarının birinin yanılarak gerçek iradesini uymayan bir beyanda bulunmasıdır esaslı hatalar hataya düşene sözleşmeyi iptal hakkı verir borçlar kn. Bazı geleneksel beyan hatası hallerini başlıça esaslı hata halleri dikkate almıştır. Sözleşmenin niteliğinde hata – şahısta hata –miktarda hata bunların yanında beyan ve saik hata hallerinde söz konusu olur olur hatanın esaslı sayılması için hem objektif hemde sübjektif koşulun olması gerekir Saik hata:kişinin beyanda bulunurken yaptığı değerlendirmeler ve tahminlerde yanılmasını ifade eder b)Hile: bu durumda ise sözleşmenin taraflarından biri karşı tarafın hilesi sonucu yanılmıştır esaslı olması bile iptal davası acar c)Tehdit Korkutma.ikrah): Taraflardan biri yapmak istemedi bir sözleşmeyi kendisine veya yakınlarından birbirine ağır ve derhal meydana gelecek bir baskı halinde yapılmış ise 3. kişiye yapsa bile iptal 11.Hata kaça ayrılır 1)Beyanda hata a)Esaslı olmayan b)Esaslı 1)Kanunda sayılan Sözleşmenin niteliğinde hata Sözleşmenin konusu olan şeyde hata Şahısta hata Miktarda hata 2)Diğer durum yargıç takdiri 2)Saik hata a)Esaslı olmayan b)Esaslı 1)Sübjektif 2)Objektif 12)Sözleşmede hükümsüzlük(butlan ve iptal kabiliyeti) anlatınız 1)Butlan (kesin hükümsüzlük) Belli bir sakalık nedeniyle baştan itibaren kedisine bağlanan hukuki sonuçları doğurmayan ve geçerli hale getirilmeyen işlemlerdir Butlan sebepleri: • Ehliyetsiz temyiz kudretinden tam ehliyetsiz olma) • Şekle aykırılık • Muvazaa • Sözleşmenin konusunda emredici hükümlere kamu düzenine ahlaka kişilik haklarına veya imkansa olması Butlanın sonuçları hükümsüzdür baştan hukiki işlem doğurması yeniden yapılması gerekir Uygun olmaması acısından butlan 3 kişilere yansır 2.İptal kabiliyeti: Sakat olan sözleşmenin tam olarak hükümsüz hale gelmesi için eksik bulunan gecerlilik şartı ile kanunen tarafa iptal hakkı tanınmış olmasıdır . bu bozucu yenilik doğuran bir haktır gerçekten irade fesadı hallerinde iptal hakkı sahibi (hataya düşen hile sonucu yanıltılan ve korkutulan taraf) sözleşmeye baştan itibaren bağlı değildir buna karşılık karşı taraf bağlıdır. İrade fesahı uğrayan taraf hata ve hilede öğrenmede tarihinden itibaren korkutma ise bunun etkisinden ortadan kalktığı tarihten itibaren 1 yıl içinde sözleşmeyi iptal etmese sözleşmeyi icazet vermiş sayılır ve sözleşme onun bakımından bağlıyıcı hale gelir 1 yıl hak düşürücü süredir iptal hakkı için dava açılmasına gerekmez 12.Temsil nedir Başkası adına işlem yapılması yetki veren temsilci üçüncü sahip(temsilcinin yetki veren hesabına işlemde bulunacağı kişi) yetki veren tek taraflı bir hukuki bir işlemle temsilciye üçüncü şahısla işlem yapma kudreti ve donatmakta temsil bu özelliyle vekaletten ayrılmakta çünkü vekalet bir sözleşmedir vekile işin yapılması yükümlüğü yüklenmekte 13.Temsilin türleri nedir a)Doğrudan (vasıtasız)temsil:temsilci yetki veren nin hesabına ve adına davranırsa doğrudan temsil söz konusudur gerçek temsilcidir bütün sorumluluklar (alacak ve verecek ) yetki verene üzerinde doğmaktadır 1.Temsil yetkisi : temsil yetkisi yetki verenin tarafından tek taraflı bir irade acıklamasıla verilmesi şekle tabi değildir.yetkinin içeriğini veren tarafından belirler her zaman sınırlar kanun bazen özel yetki verilmesini aramıştır taşınmazı devretmek veya hakla sınırlamak bağışlama dava açmak ayrıca temsil sona erdiğinde 3 kişileri korumak için bazı hükümler yer verilmiştir belge ile verilmiş ise yetki belgesini geri vermek zorunda 2.Başkasına adına davranma :işlem yaparken başkasına adına davranması gerekir aksi takdirde alacak –verecek kendine yansır b)Dolaylı (vasıtalı )temsil: Dolaylı temsilde temsilci yetki veren hesabına fakat kendi adına davranmaktadır alım satım komisyoncusu hukuki işlemler ilk önce temsilcinin üzerinde doğar daha sonra bunları alacağın temliki ve borcun nakli kurallarına göre yetki verene devreder 14.Yetkisiz temsil nedir Başkası adına sözleşme yapan kimsenin temsil yetkisi yoksa yetkisiz temsil denir temsilcinin yetkisinin sona erdiği veya yetkisinin sınırlarını aştığı durumlarda yetkisiz temsil söz konusudur bir başkası temsili olmadığı halde başkasının adına sözleşme yapınca icazet (onay)vermedikçe bu sözleşmeye bağlı olmaz böyle durumda (menfi zararın) tazmini hakkında dava açılabilir temsilci sıfatının takının kimse kusurluysa müspet zararı ödemeye de mahkum olur 15.Haksız fiilden doğan borçları açıklayınız iki şekilde karşımıza geliyor a)borcu((söyleşmeye ) aykırılık ve b)haksız fiiller a)Borca aykırılık : bir zarar doğmuştur b)Haksizlik fiil:bir zarar doğmamıştır ancak zarar verici (fiil)sonucunda zarar veren için bir tazminat borcu söz konusu olacaktır 16)Haksiz fiilin unsurları a)Hukuka aykırılık b)Zarar: Maddi ve manevi olabilir maddi zarar malvarlığının mevcut durumu ile haksiz fiilden önceki durum arasındaki fark fiil bir zarar olabileceği gibi kardan yoksun kalma şeklinde olabilir manevi zararda kişinin kısmın şahsiyet haklarına tecavüz söz konusudur c)Kusur: Kusur hukuka aykırı sonucun istenmesi (kast) veya bu sonucu önlemek için gerekli iradenin gösterilmesidir.(ihmal) irade unsuruna sahip olan kusur ehliyetine sahiptir ve haksiz fiilden sorumlu tutabilir. Kusurun ispatmakla yükümlü kişi zarar görendir d)Nedensellik (illiyet bağı): Nedensellik bağı konusunda uygun illiyet bağı teorisi kullanılır haksiz fiil ile zarar arasında nedensellik bağı varlığını kabul edilmek için söz konusu fiil normal hayat tecrübelerine ve hatanın normal akışına göre zarar verici sonucun doğmasına elverişli olması gerekir 17)Kusursuz sorumluluk halleri nedir • Tehlike sorumluluğu başkaları için tehlike yaratan bir faaliyetle bulunan girşimçi kusurlu olmasa dahi bu girişimin yol açtığı zarardan sorumlu tutulmamalıdır • kusursuz sorumluluğun en önemlililerin bir istihdam edenlerin sorumluluğu 18)Haksiz fiilin hükümleri Haksız fiil işleyen kişi mağdurun zararına tazmin etmek zorundadır zarar görenini zararı ve sorumlu şahsi öğrenmesinden itibaren 1 yıl gerçekleştiği andan 10 yıl zaman aşımı 19)Sebepsiz zenginleşmeden doğan borçlar nedir ve unsurları Bir kişinin malvarlığında haklı bir sebep olmaksızın bir diğer kişinin malvarlığı aleyhine meydana gelen zenginleşme unsurları: a)Zenginleşme: sebepsiz zenginleşme davanın açılmak şekil şart b)Fakirleşme : bir zenginleşirken bir kişinin fakirleşmesi c)Nedensellik bağı: d)Haklı bir sebebin bulunması: örnek. Hukuki sebep geçerli değil ise yahut borç olmayan şey ödenmişse Hukuki sebep gerçekleşmemişse Hukuki sebep sonradan ortadan kalkmışsa 20)Sebepsiz zenginleşmenin hükümleri • Sebepsiz zenginlemeden doğan borç iade • Sebepsiz zenginleşmeden davası şahsi niteliktedir • Zenginleşen kötü niyetli ise zenginleşmenin tümünü iade etmek zorunda • Zenginleşme iyi niyetli ise iade borcu geri verme zamanındaki zenginleşme miktarı ile sınarlıdır 1 yıl ve 10 geçmesi zaman aşımı 21)Borcun ifası nedir. İfa borç ilişkinin konusu olan edimin borçlu tarafından alacaklıya karşı yerine getirilmesi böylece borcun sona erdirilmesi Konusu para ise memleket parası ile ödenir, Yabancı para borcunun vadesinde ödenmemesi halinde alacaklı bu borcun vade veya fiili ödeme gününki rayicin göre TL ödenmesi gerekir 22)İfa yerini açıklayınız • para borçları alacaklının ikametgahında • Sözleşmeli stilim parça borçlar: sözleşme yapılırken o şeyin bulunduğu yer • Diğer tüm borçlar: borcun doğumu zamanında borçlunun oturduğu yerde (borçlunun ikametgahında) ifa olunur 23) İfa zamanı • İfa zamanı alacaklının borcun ifasını isteyebileçeği andır(muacceli yet anı) muacciliyet Etmemiş borç istenemez • Kural olarak her borç doğduğu anda muaccel olur ve hemen ifası istenebilir • Ayın başı veya sonu tabirlerinden ayın 1 v son günleri anlaşılır • Süre gün olarak ise sözleşmenin yapıldığı gün sayılmaz sürenin son günü muaccel olur 24)Alacakların temerrüdü nedir Alacaklı temerrüdü alacaklının alacaklının haklı bir neden olmaksızın borçlunun edimini ret etmesi borçlunun diyebiliriz Sonuçları A-Bir şeyin teslimine ilişkin borçlarında Mali tevdi Malı sattırıp bedeli tevdi B-Diğer borçlarında Borçlu temerrüdü göre sözleşmenin feshi Alacaklı tmerüdünün en önemli sonucu tevdi veya sözleşmenin feshi yoluyla borçluya Borçtan kurtulma imkanı vermekte 1)Borcun konusu bir şeyin teslimi ise borçla tevdi ile borcundan kurtulabilir tevdi ile borçlunun borcundan kurtulabilmesi ancak başkasına teslimi mümkün olan edimler için söz konusudur şeyin nereye tevdi edileceğini yargıç belirler 2)Buna karşılık borcun konusu bir şeyin teslimi değil ise borçlu borçlunun temerrüde kurallarına öre sözleşmeyi feshedilir 25)Borçlunun temerrüdü Borçlunun temerrüdü iflası mümkün muaccel bir borcun borçlu tarafından zamanında yerini getirilmesidir . borçlunun şartları borculunun şartları Borcun muaccel olması ve ve alacaklaının ihtira : a)Borcun muaccel olması:alacaklı borculudan ifayı talep ve dava edileceğini anın gelmiş olmasını ifade eder ancak borçlu ifaden kaçınmak hususunda bir defi (savunma) hakkında sahipse bu hakkını ileri sürerek temerrüde düşmekten kurtulmak b) Alacaklının ihtarı: tacirler arasında ihtarların noter . iadeyi tahh. Veya telgraf bazı durmalarda ihtira gerek kalmaz biri borcun ifa edeçeği günün taraflarca birbirini belirlenmesi diğeri ise sözleşmede birbirine vadeyi ifa gününü belirleme borçlunun kusuru hiçbir rol oynamaz 26.Temerrüdün genel şartları a)Gecikme tazminatı Borcun temerrüde düşmesi gerekir borcun gecikmesiyle ilgili gelen zararlar fiili zarar: niteliğindeki gecikme zararı alacakların malvarlığında fiili olarak azalma ödenecek gecikme tazminatının başlangıç tarihi borçlunun mütemenit olduğu tarihtir b)Kaza halinde sorumluluk : temerrüde düşen borçlu bundan sonra kaza ile meydana gelecek zararlardan sorumludur temerüden itibaren hasar borçluya ait olmaktadır 27)Para borçlarında temerrüdün sonuçları Alt sınırı oluşturmak üzere temerrüt faizi (geçmiş günler faizi) ödenmesi sözleşmede belirtilmemiş ise tcmb 3 aralık günü kısa vd. kredi işlemlerindeki uygulandığı reeskont oranı üzerinden değerlenir. Temerrüt faizi akdi faiz miktarından az olamaz 28)Tam iki taraflı (karşılıklı ) snallgmatik sözleşmeler nedir Daha öncede belirtildiği gibi her iki tarafı da borç altına sokan sözleşmelere iki tarafı borç Yükleyen sözleşmeler denir bu sözleşmeler içinde bir tarafın edimi karşılığında diğer tarafın da mutlaka bir karşı edimin karşılığında diğer tarafında mutlaka bir karşı edimin Yüklendiği yani edimin değişiminin söz konusu sözleşme Alacaklıya 3 seçimlilik hakkı tanınmakta Aynen ifa ile birlikte gecikmeden doğan zararın tazmini talep etmek Aynen ifadan vazgeçip müspet zararın tazmin talep etmesi 29)Hangi durumlarda ek süre tayine gerek yoktur • Borçlunun durumunda mehil vermenin etkisiz kalacağı anlaşılırsa • Borçlunun temerrüde sonucu olarak Borcu ifasını alacaklı acısından için faydasız kalmışsa • Sözleşmede borç için kesin vade kararlaştırılmışsa 30)Borcu sona erdiren sebepler Tecdit(yenileme) alacaklı ve borçlu sıfatlarının birleşmesi ifa imkansızlığı takas ve zaman aşımı 31)İbra nedir hükümleri nelerdir İbra alacakların borçluya yaptığı bir sözleşmeyle alacağından vazgcerek borçluyu borçtan kurtarması bütün borçları sona erer 32)Borcun yenilenmesini açıklayınız hükümleriyle Yeni bir borç meydana getirilmesi yenileme borcun konusu sebebinin ve tarafların değiştirilmesi Geçerli bir borcun varlığı Yeni geçerli bir borcun meydana gelmesi Tarafların yenilme niyeti bulunması Bu arada kanunda cari hesap sonuna değinilmiştir bir alacağın cari hesaba kaydedilmesi ile borç yenilenmiştir sayılmaz borç ancak hesap kapatılıp karşı tarafça kabul edilince yenilenmiş olur 33). Takas tanımı ve hükümleri nelerdir Takas iki kişi arasındaki aynı cinsten karşılıklı borçların bunların birinin tek taraflı Beyanıyla sona erdirilmesi Şartları: • Taraflar birbirinden alacaklı olmalıdır • Konu aynı olmalı • Borçların istenebilir olması • Takastan feragat edilmiştir olmamalıdır • Takas beyanı yanı talep hakkının kullanılması ile gerçekleşir 34)Zaman aşımı tanımı ve hükümleri nelerdir İki normda olmaktadır kazandırıcı (iktisadı) ve düşürücü (ıskatı) zaman aşımı iki aynı anlamda kullanmak a)Kazandırıcı zamanaşımı: eşya hukukunda bir aynı hakkın belli şartla belli süre devam eden zilyetlik sonucu kazanılmasını ifade eder ve burada konumuz dışındadır b)Düşürücü zaman aşımı: belli süre içinde hakkını talep etmemiş olan alacaklının alacağını dava yolu ile elde etme hakkını imkanını kaybetmesi zaman aşımında alacak sona ermez talep ve dava edilemez 35)Kusursuzluk imkansızlık nedir İfa imkansızlığı mevcut borcun borcun cebri icra yoluyla la elde edilemeyecek hale gelmesidir. 36)Alacağının temliki nedir Alacağı devreden ile alacağı devralan arasındaki yapılan sözleşme alacağın alacağı Devralan geçirilmesini ifade eder borçlu sözleşme dışındadır Şartları • Yazılı temlik sözleşmesi: temlik edenin imzası yeterli • Alacağın temliki yasaklanmamış olması: 37)İsimli Sözleşmeler nedir Yasada düzenlenmiş sözleşmelerdir a)Devir borcu doğuran sözleşmeler: hakkın (mülkiyetini ) devinden borcu doğururlar satım trampa bağışlama b)Kullandırma sözleşmeleri.: bir şeyin kullandırılması kira , ardiye,ödünç(karz) c)İş görme sözleşmeleri vekalet eser sözleşmeleri d)Saklama sözleşmisi: vedia ardiye tevdi sözleşmeleri e)Teminat sözleşmeleri: teminat sözleşmeleri mevcut bir borcun ifasını temin amacı güden sözleşme asıl bir borç sözleşmenin ferileri niteliği taşırlar f)Sonuçları ve talih ve tesadüfe bağlı olan sözleşmeler butün sözleşmeler edimin yerine getirilip getirilmediğini ve bunun kapsamını önceden belli olmayıp büyük ölçüde rastlantıya yada tarihe bağlanır kumar ölünceye bakmak gibi sözleşmeler örnektir g)Ortaklık sözleşmeleri: 38)İsimsiz sözleşmeler a) Karma tipli sözleşmeler : eşitli sözleşmelerin unsurlarını bir araya getirmekle beraber sözleşmeden bağımsız bir nitelik taşırlar örnek: kapıcı söz. Arsa payı kat karşılığı faktorıng ) b Kendi özgü yapısı olan sözleşmeler: yasada düzenlenmiş bulunan sözleşmelere ilişkin unsurları tümüyle yada bölümüyle içermez ler hakem sözleşmeleri sulh sözleşmeleri garanti sözleşmeleri lesing banka teminat sözleşmeleri 39)Kefalet açıklayınız kefaletin nitelikleri a)Ferilik: kefalet akdinin en önemli vazgeçilme özelliği kefaletin geçerli olması için bir asıl borcun olması gerekir b)Talilik: kefalet tali yani ikinci derecede bir akildir ilk başta borçlu takip edilmeli c)İvazsızlık: kefalet akdi sadece kefile yükümlülük yükler kefaletin konusu para ile belirler bilir bir borçtur. Kefalet hükümleri para ile tazmini mümkün olan her türlü borç hakkında uygulanır ancak bu borç banksına ait olmalıdır 40)Kefilin geçerlilik şartları nelerdir • Geçerli bir asıl borcun varlığı • Kefalet akdinin geçerli bir şekilde akidletmiş olması kefalet sözleşmesinin yazılı ve Sorumluluğu azami miktarı gösterilmelidir 41)Kefilin çeşitleri nelerdir a)Adi kefalet: Müteselsil olarak borç altına girdiğinin açıkça belirtilmediği ve kanunlarda açıkça belirtilmediği veya kanunlarda açıkça müteselsil kefaletin kabul edilmediği haller adi kefalet de söz konusudur bu düzenleme kefilin lehindir asıl borçlu takip edildikten sonra kefile başvuruluyor b)Müteselsil kefil: c)Birlikte kefil: d)Kefile kefalet: Alacaklıya karşı daha önce kefil olmuş veya alacak kimsenin borcuna tekeffül etmektir akit kefile kefil ile alacaklı arasında yapılmaktadır ilk kefil ise borçludur e)Rucua kefalet: Rucua kefil ilk kefile karşı asıl borçlunun ödeme gücünü tefakkul etmektedir akdin tarafları ilk kefil ile rucua kefildir rucua kefalet aksi karalaştırılmamakta adi kefalet niteliktedir, 42)Kefaletin sağladığı hukuki ilişkilerinin hükümleri A-Kefilin durumu: 1) Ödeme yükümlüğü Kefalet akdi ile kefil aynen eda borcu altına girmez kefil ölünce mirasçılara geçer 2)Defi hakları Defil ayrıca sahra ait defileride sürebilir B)Alacaklının durumu 1- Ödemeyi talep hakkı 2-Kefalet hukunda doğan yükümlükleri , alacaklı borçlunun ifasını üzerine alacağı nı iflas masasına kaydettirme ve iflasın açıldığını kefile bildirmekle yükümlü C)Borçlunun durumu 1)Kefilin ödemeyi borçluya ihbar yükümlüğü 2)Kefilin borçludan teminat talep edileceği haller 3)Ödemede bulunan kefilin asıl borçluya rucu 43))Bankalar kn. Acısından kefalet Bankaların gayri nakdi krediler,teminat mektupları, kefaletler, acal,ciro ve kabuller 44)İcra ve iflas kn. Açısından kefalet İcra dairesinden 3 kişiler kefil olmaktadır bunlar mütesesil kefalet hükmündedir alacaklı Alacağını iflas asasına kaydettirmek ve iflasın açılışından defile haberdar etmek zorunda 45)Ödünç (karz) nedir Karz bir akittir onunla ödünç veren bir miktar paranın yahut diğer bir misli şeyin Mülkiyetine ödünç olan kimseye nakil ve bu kimse dahi buna karşı miktar ve vasıfla ayni Neviden şeyleri geri vermekle mükellef olur Unsurları nelerdir: • Ödünç verilecek bir miktar para ya misli eşya • Ödünç konusu şeyin mülkiyetinin ödünç alana geçirilmesi • Ödünç alanın şeyin eşit miktar ve aynı nitelikte benzerine vermeyi üstlenmesi • Geri verme borcu ödünç sözleşmenin ana unsurlarından • Adi karzda faiz ödemesi için sözleşmede kararlaştırılmış olması • Ticari karzda faiz her zaman ödenir 46)Eksik borçların özellikleri nelerdir Zaman aşımı süresinin dolması ile talep ve dava hakkının düştüğü ancak kendisinin devam ettiği Borçlu kedi isteği ile Borcunu ödeyebilir Bu borçlara ifa edilebilir ancak dava edilemez borçlar denir Bu borçların ödenmesinde zenginleşme ve bağış sayılmaz